Image
Stalmuursluiper - Elwin van der Kolk

Stalmuursluiper

Scotophaeus blackwalli
Bodemjachtspinnen

Een spin die wel eens de ‘tijger van onze huizen’ wordt genoemd, is de stalmuursluiper. Die naam heeft ze verdiend door haar prooi te bespringen als een tijger en vervolgens heel vraatzuchtig te werk te gaan.

Grootte
mannetje: 8-9 mm, vrouwtje: 10-12 mm
Levensverwachting

Meer dan een jaar.

Favoriete maaltijd

Deze soort is niet kieskeurig en gaat ook insecten en andere spinnen te lijf, die soms groter zijn dan zijzelf.

Status
Vrij algemeen
Woonplaats

Deze soort wordt veelal in en aan huizen of andere gebouwen aangetroffen. In meer zuidelijk Europa leeft ze vaker op bomen, waar ze zich overdag onder schors schuilhoudt en 's nachts op de schors op jacht gaat. Ook in ons land wordt ze occasioneel eens op bomen gevonden.

Karakter

Een geduchte jager en dus voor de mens een nuttige huisgenoot. Omdat de stalmuursluiper vaak in huizen leeft en actief rondlopend op zoek gaat naar insecten en andere ongewervelden (ze weeft dus geen web), kan het occasioneel wel eens gebeuren dat ze tijdens die zoektocht toevallig ook in een bed bij een slapende persoon terecht komt. Wanneer die persoon zich dan in zijn slaap beweegt en bv. op de spin rolt waardoor deze geplet wordt, kan het wel eens gebeuren dat ze bijt in een ultieme poging om zich te bevrijden. De slaper voelt daar op dat moment niets van maar kan dan 's morgens wel wakker worden met een dode spin in zijn bed en een rood, jeukend vlekje. Het is echter totaal verkeerd om bij elk jeukend vlekje te gaan veronderstellen dat dit een spinnenbeet is. Wetenschappelijk onderzoek toonde aan dat spinnen in minstens 80% van de gevallen 'valselijk beschuldigd' worden van een beet en dat de echte 'dader' dus veelal iets anders is (mug, vlo, wants, steekvlieg,...). Ook huisartsen zijn vaak veel te snel in het concluderen dat iets een spinnenbeet is. Vaak is die conclusie op niets gebaseerd.

Hoe herken je de stalmuursluiper?

Een spin die wel eens de ‘tijger van onze huizen’ wordt genoemd, is de stalmuursluiper. Die naam heeft ze verdiend door haar prooi te bespringen als een tijger en vervolgens heel vraatzuchtig te werk te gaan.

Vergis je trouwens niet: de stalmuursluiper behoort niet tot de familie van de springspinnen, maar tot die van de bodemjachtspinnen. Ze weeft geen web, maar gaat actief op jacht. Wanneer je ’s nachts plotseling het licht aandoet, zou je haar kunnen aantreffen op een muur tijdens een van haar jachtuitstapjes.

Soms maken mensen op een wat minder aangename manier kennis met deze spin. Het wil namelijk wel eens gebeuren dat de stalmuursluiper tijdens haar nachtelijke zwerftocht in een bed belandt en dat je haar al woelend dreigt te verpletteren. In een wanhopige poging om zich te redden kan het dan gebeuren dat de spin bijt. Op het moment zelf voel je daar meestal niets van, maar als je wakker wordt merk je al vlug de jeukende beet op. Toch worden spinnen heel vaak vals beschuldigd van beten. Zelfs dokters zijn veel te snel om te besluiten dat iets een spinnenbeet is. Een Amerikaans onderzoek toonde aan dat spinnen in 80% van de gevallen verkeerdelijk als dader van een beet worden aangewezen, terwijl het in werkelijkheid gaat om beten van vlooien, teken, bedwantsen, steekvliegen, muggen, luizen en noem maar op.

De stalmuursluiper komt niet veel voor en is bovendien moeilijk te vinden omdat ze zich overdag goed verstopt in allerlei dunne spleten en kieren. Het is één van onze efficiëntste huiselijke jagers, die zelfs andere spinnen durft aan te vallen. De soort leeft ook aan de buitenkant van huizen en wordt af en toe onder boomschors aangetroffen.

Stalmuursluiper - Elwin van der Kolk
Afbeelding
Stalmuursluiper - Gilbert Loos
Gilbert Loos

Lijkt op

De huismuursluiper en de superzeldzame dolkmuursluiper.

Vaak gestelde vragen over spinnen

Hoeveel ogen heeft een spin?

De meeste spinnensoorten hebben 8 ogen, maar er zijn er ook veel die er maar 6 hebben. Een kleine minderheid heeft er 4, 2 of 0.

Hoeveel poten heeft een spin?

Een spin heeft 8 poten. Vooraan het kopborststuk zijn ook twee -meestal kleine- tasters zichtbaar.

Wat is het verschil tussen een spin en een hooiwagen?

Hooiwagens worden vaak verward met spinnen hoewel het onderscheid vrij eenvoudig gemaakt kan worden:

  • Het lichaam van een spin bestaat uit twee delen: het kopborststuk en het achterlijf. Bij hooiwagens zijn beide delen versmolten tot één bolletje. Er is dus geen versmalling zichtbaar tussen beide delen.
  • Hooiwagens kunnen geen gif produceren.
  • Hooiwagens kunnen geen spindraden maken.
  • Waar spinnen verschillende opstellingen van meerdere ogen hebben, hebben hooiwagens boven op het lichaam één paar ogen die op een heuveltje geplaatst staan en zijwaarts gericht zijn.

Meer info over hooiwagens

Leven er gevaarlijke spinnen in België?

In België leven geen spinnensoorten die levensgevaar kunnen opleveren voor de mens.

Kunnen spinnen bijten?

Van de meer dan 700 bekende Belgische spinnensoorten, zijn er een 60-tal dat theoretisch mechanisch in staat is om met de giftanden de menselijke huid te doorboren. Daarbij zijn er een heel deel die je als mens gewoon niet tegenkomt, laat staan in omstandigheden waarin ze zouden willen bijten (enkel als je ze vastknelt) en een aantal dat zelfs niet bijt als je ze zwaar zou pesten. Er schiet dan misschien nog een vijftal soorten over die je mits de nodige inspanningen zou kunnen overtuigen om je te bijten, maar NOOIT zal een spin dus spontaan een mens bijten (bv. wanneer ze over je hand loopt). We herhalen: NOOIT. Er circuleert megaveel fake news over spinnenbeten, zowel op het internet, als in verhalen die mensen vertellen. 

Waarom zijn spinnen nuttig?

De nood om levende wezens als ‘nuttig’, ’onnuttig’ of ‘schadelijk’ te taxeren getuigt van een vrij enge visie op natuur, maar zelfs als we zo naar die natuur willen kijken, zijn spinnen voor de mens zeker ‘nuttig’ te noemen. Het zijn immers de enige jagers die in huis op zoek gaan naar insecten die voor ons mensen wel eens ‘overlast’ kunnen bezorgen, zoals vliegen en muggen die ziektes kunnen overbrengen.

Klopt het dat spinnen 's nachts in je mond kruipen?

Nee. Spinnen kunnen via verschillende zintuigen warmte, vochtigheid, luchtstromen, trillingen etc. waarnemen en gaan dus geen zelfmoord plegen door in een menselijke mond te kruipen. Voor het VTM-programma “Ze zeggen dat” werd dit ook in verschillende opstellingen uitgetest en weigerden de spinnen zelfs bij zware sturing om überhaupt richting de mond van proefpersoon Dina Tersago te kruipen. Dus het is een fabeltje dat je 's nachts in je slaap wel eens een spin zou eten.

Hoe geraak je van je angst voor spinnen af?

Spinnenangst is normaal. Onderzoek toonde aan dat de eerste angstreflex bij confrontatie met bv. een donkere spin op een lichte ondergrond, bij alle onderzochte volkeren aanwezig is. Die angstreflex heeft dus vermoedelijk een evolutionaire oorzaak. Wat niet ‘normaal’ is, is arachnofobie. Dat is een extreme angst die bovendien een reële impact heeft op je leven. Dat kan zich bv. uiten in een zenuwachtigheid elk jaar als de mannelijke huisspinnen hun web verlaten en op zoek gaan naar een partner, of in het niet willen betreden van ruimtes waar mogelijk (of zeker) spinnen aanwezig zijn,... Bij arachnofobie is het aangeraden om professionele begeleiding te zoeken die je van je fobie kan verlossen, want vaak lopen mensen veel te lang rond met hun fobie, met alle nare gevolgen van dien. 

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Activiteiten