Image
Wespspin - Elwin van der Kolk

Wesp- of tijgerspin

Wasp spider
Argiope bruennichi
Wielwebspinnen

Met geen andere spin kan je de wesp- of tijgerspin verwarren. De naam geeft prijs hoe de spin eruit ziet: met opvallende geel-wit-zwarte strepen.

Grootte
mannetje: 4-6,5 mm, vrouwtje: 11-20 mm
Levensverwachting

Ongeveer een jaar.

Favoriete maaltijd

Sprinkhaan, maar verder is de spin niet kieskeurig: hommels of zelfs libellen staan op het menu.

Burgerlijke staat

Leven solitair, maar paren in de late zomer of vroege herfst

Status
Algemeen
Woonplaats

Graslanden die weinig gemaaid worden maar ook in heidevelden. Het web hangt bijna nooit hoger dan 1 meter boven de grond.

Karakter

Ondanks wat haar waarschuwingskleuren kunnen suggereren, is deze soort helemaal niet agressief, laat staan gevaarlijk voor de mens. Haar uiterlijk is dus pure bluf.

Verleiding

Mannetjes van de wesp- of tijgerspin laten een van hun genitaliën achter in het vrouwtje. Zo proberen ze het andere mannetjes onmogelijk te maken om nog met het vrouwtje te paren.

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de wesp- of tijgerspin?

  • Het vrouwtje heeft een opvallend geel-wit-zwart wesppatroon op haar achterlijf. Die gebruikt de spin als duidelijke waarschuwing om zich te beschermen tegen vogels.
  • Mannetjes zijn bruin en veel kleiner, maximum een halve centimeter groot. Door hun grootte zie je de mannetjes daarom vaak niet zitten.
  • De spin hangt altijd ondersteboven in haar web.

Zelfs als je niets kent van insecten en spinnen, kun je de tijgerspin herkennen. Het vrouwtje heeft een opvallend patroon waarmee ze vogels en andere dieren afschrikt. Je ziet ze laag bij de grond zitten in het gras of tussen kruiden. Hoewel dat kleurenpatroon opvallend is, valt het vaak toch tegen om deze nochtans redelijk grote spin te vinden in grasland. Steeds vaker is de wesp- of tijgerspin een terugkerende tuingast aan het einde van de zomer.

Wespspin - Elwin van der Kolk

Hoe leeft de wesp- of tijgerspin?

Wat eet de wesp- of tijgerspin?

Het lievelingseten van de spin is sprinkhaan, al zal ze zowat alles grijpen wat in de sterke, kleverige draden van haar web blijft vasthangen. Dat kunnen grote en sterke prooien zijn zoals libellen en hommels. De spin gaat snel over tot actie en begint met het inwikkelen van de prooi. Daarvoor gebruikt ze opvallend veel spinnendraad. Nadat het slachtoffer volledig in een dikke laag wit spinsel zit, maakt de wespspin het werk af met een gifbeet.

Hoe plant de wesp- of tijgerspin zich voort?

Tegen het einde van de zomer spint het vrouwtje van de wesp- of tijgerspin één tot soms wel drie grote papierachtige, bruine eicocons. Die hebben dikwijls de vorm van een kruik en bevatten soms wel tot 400 eitjes.

Afbeelding
Wespenspin - Foto Fitis - Sytske Dijksen
Foto Fitis - Sytske Dijksen
Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

Met haar opvallend patroon beschermt de spin zich tegen aanvallen van vogels. Ze lijkt gevaarlijk en daarom laten vogels haar met rust. Het patroon is echter allemaal bluf, want de spin is niet gevaarlijk. Niet voor vogels en ook niet voor mensen.

De mannetjes van de wespspin kunnen maar twee keer paren. En dat heeft een logische verklaring: bij het paren laat hij een van zijn twee genitaliën in het vrouwtje zitten. Daardoor kunnen andere mannetjes niet meer succesvol met het vrouwtje paren en vergroten mannetjes hun eigen kansen op vaderschap. Een tweede paring voor het mannetje is helaas maar uitzonderlijk: ze worden snel door het vrouwtje ingesponnen en opgegeten.

De tijgerspin was vroeger heel zeldzaam in België en was daardoor samen met de waterspin, de gewone mijnspin en de gerande oeverspin de enige wettelijk beschermde spinnensoort.

Waar vind je de wesp- of tijgerspin?

Oorspronkelijk was de wespspin een Zuid-Europese soort. Heel lang kwam ze in België alleen voor in het zuidelijkste puntje van het land, waar een warmer microklimaat heerst op de zuidgerichte kalkhellingen, maar ondertussen duikt ze zelfs regelmatig in Vlaamse tuinen op. Wetenschappers konden overtuigend aantonen dat die noordelijke uitbreiding van haar woongebied er kwam onder invloed van de klimaatopwarming. Toch kunnen we de tijgerspin geen 'exoot' noemen, want ze kwam hier op eigen kracht en dus niet via menselijke transportmiddelen.

Bekijk deze spin op waarnemingen.be

Komt deze soort veel voor?

De spin komt regelmatig voor in ons land. Je vindt haar op de heide, maar ook in wegbermen, grasland en de laatste jaren zelfs regelmatig in tuinen.

Vaak gestelde vragen over spinnen

Hoeveel ogen heeft een spin?

De meeste spinnensoorten hebben 8 ogen, maar er zijn er ook veel die er maar 6 hebben. Een kleine minderheid heeft er 4, 2 of 0.

Hoeveel poten heeft een spin?

Een spin heeft 8 poten. Vooraan het kopborststuk zijn ook twee -meestal kleine- tasters zichtbaar.

Wat is het verschil tussen een spin en een hooiwagen?

Hooiwagens worden vaak verward met spinnen hoewel het onderscheid vrij eenvoudig gemaakt kan worden:

  • Het lichaam van een spin bestaat uit twee delen: het kopborststuk en het achterlijf. Bij hooiwagens zijn beide delen versmolten tot één bolletje. Er is dus geen versmalling zichtbaar tussen beide delen.
  • Hooiwagens kunnen geen gif produceren.
  • Hooiwagens kunnen geen spindraden maken.
  • Waar spinnen verschillende opstellingen van meerdere ogen hebben, hebben hooiwagens boven op het lichaam één paar ogen die op een heuveltje geplaatst staan en zijwaarts gericht zijn.

Meer info over hooiwagens

Leven er gevaarlijke spinnen in België?

In België leven geen spinnensoorten die levensgevaar kunnen opleveren voor de mens.

Kunnen spinnen bijten?

Van de meer dan 700 bekende Belgische spinnensoorten, zijn er een 60-tal dat theoretisch mechanisch in staat is om met de giftanden de menselijke huid te doorboren. Daarbij zijn er een heel deel die je als mens gewoon niet tegenkomt, laat staan in omstandigheden waarin ze zouden willen bijten (enkel als je ze vastknelt) en een aantal dat zelfs niet bijt als je ze zwaar zou pesten. Er schiet dan misschien nog een vijftal soorten over die je mits de nodige inspanningen zou kunnen overtuigen om je te bijten, maar NOOIT zal een spin dus spontaan een mens bijten (bv. wanneer ze over je hand loopt). We herhalen: NOOIT. Er circuleert megaveel fake news over spinnenbeten, zowel op het internet, als in verhalen die mensen vertellen. 

Waarom zijn spinnen nuttig?

De nood om levende wezens als ‘nuttig’, ’onnuttig’ of ‘schadelijk’ te taxeren getuigt van een vrij enge visie op natuur, maar zelfs als we zo naar die natuur willen kijken, zijn spinnen voor de mens zeker ‘nuttig’ te noemen. Het zijn immers de enige jagers die in huis op zoek gaan naar insecten die voor ons mensen wel eens ‘overlast’ kunnen bezorgen, zoals vliegen en muggen die ziektes kunnen overbrengen.

Klopt het dat spinnen 's nachts in je mond kruipen?

Nee. Spinnen kunnen via verschillende zintuigen warmte, vochtigheid, luchtstromen, trillingen etc. waarnemen en gaan dus geen zelfmoord plegen door in een menselijke mond te kruipen. Voor het VTM-programma “Ze zeggen dat” werd dit ook in verschillende opstellingen uitgetest en weigerden de spinnen zelfs bij zware sturing om überhaupt richting de mond van proefpersoon Dina Tersago te kruipen. Dus het is een fabeltje dat je 's nachts in je slaap wel eens een spin zou eten.

Hoe geraak je van je angst voor spinnen af?

Spinnenangst is normaal. Onderzoek toonde aan dat de eerste angstreflex bij confrontatie met bv. een donkere spin op een lichte ondergrond, bij alle onderzochte volkeren aanwezig is. Die angstreflex heeft dus vermoedelijk een evolutionaire oorzaak. Wat niet ‘normaal’ is, is arachnofobie. Dat is een extreme angst die bovendien een reële impact heeft op je leven. Dat kan zich bv. uiten in een zenuwachtigheid elk jaar als de mannelijke huisspinnen hun web verlaten en op zoek gaan naar een partner, of in het niet willen betreden van ruimtes waar mogelijk (of zeker) spinnen aanwezig zijn,... Bij arachnofobie is het aangeraden om professionele begeleiding te zoeken die je van je fobie kan verlossen, want vaak lopen mensen veel te lang rond met hun fobie, met alle nare gevolgen van dien. 

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android