Image
Rietgors - man - Elwin van der Kolk

Rietgors

Common reed bunting
Emberiza schoeniclus
Emberizidae (Gorzen)

De rietgors is een middelgrote gors. Gorzen lijken een beetje op vinken maar hebben een langere staart. In de zomer is het mannetje gemakkelijk te herkennen aan zijn opvallend zwarte kopkap en witte halsband, die samensmelt met een witte snorstreep. Hij heeft bovenaan rosbruin met duidelijke donker en lichte streping. In de winter verdwijnt de zwarte kopkleur.

Grootte
15 cm - Spanwijdte: 21 - 26 cm
Gewicht
15 - 22 g
Favoriete maaltijd

insecten en spinnen, vanaf het najaar ook zaden

Burgerlijke staat

Ouders zorgen samen voor de kuikens

Status
Algemeen
Woonplaats

Moerasgebieden met riet en struiken

Karakter

Verborgen nestbouwers

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de rietgors?

  • middelgroot; 13,5-15,5 cm
  • in alle verenkleden: bovenzijde roestbruin met duidelijke donker en lichte streping; onderzijde witachtig; gestreepte staart met witte zijkanten; fletse, roodbruine poten
  • mannetje:
    • zomer: opvallend zwarte kop; smalle, witte snorstreep; witte halsband; zwarte baardstreep
    • winter: zwart van kop verdwijnt; lijkt dan op koptekening van vrouwtje maar met zwartere aflijning van de bruine wang
  • vrouwtje: musachtig maar rosser, met lichte wenkbrauw- en mondstreep; en donkere baardstreepjes die verlopen naar de duidelijk gestreepte zijborst en flank
  • snavel: donker; kleine bovenhelft die netjes past in een diepere, bredere onderhelft met een opmerkelijk gekartelde snijrand, die typisch is voor gorzen
Rietgors - man - Elwin van der Kolk
Rietgors - vrouw - Elwin van der Kolk

De rietgors is een middelgrote gors. Gorzen lijken een beetje op vinken maar hebben een langere staart. In de zomer is het mannetje gemakkelijk te herkennen aan zijn opvallend zwarte kopkap en witte halsband, die samensmelt met een witte snorstreep. Hij heeft bovenaan rosbruin met duidelijke donker en lichte streping. Onderaan is hij eerder witachtig. In de winter verdwijnt de zwarte kopkleur.

Al vliegend herken je de rietgors aan zijn wat onregelmatig, stuiterende vlucht met vrij korte ronde vleugels en een lange, licht gevorkte staart. Vanuit zittende positie stijgt hij recht omhoog in de lucht, vliegt een stukje verder om dan met een zwierige duik in de top van riet of struikgewas te landen.

Het geluid van de rietgors

Vanaf een boom of struik in het rietland zingt hij zijn lied. De rietgors zijn variabele zang  bestaat meestal uit een paar metaalachtige noten.

Audio file
Beluister hier

Hoe leeft de rietgors?

Wat eet de rietgors?

In de zomer eten ze voornamelijk insecten en spinnen. Vanaf de late zomer worden zaden belangrijk. Rietgorzen zoeken laag in de struiken of op de grond naar eten. Ze zoeken ook naar voedsel in open weilanden, liefst in de nabijheid van water en riet. Vaak hebben ze een favoriete plas om uit te drinken. In strengere winters verschijnen ze vaker op voederplaatsen in tuinen.

Afbeelding
Rietgors - waarnemingen.be - Jo De Pauw
waarnemingen.be - Jo De Pauw

Hoe plant de rietgors zich voort?

Het vrouwtje bouwt een nest van rietbladeren en -stengels, van gras en zegge. De binnenzijde wordt bekleedt met haren, veren en pluis. Het nest wordt goed verborgen gebouwd op de grond in een dichte graspol of onder een beschermende struik, op afgebroken riet of diep in een struik. Een legsel telt meestal 4-5 eieren. De jongen komen na 14 dagen uit het ei en blijven nog twee weken in het nest, verzorgd door beide ouders. De rietgors heeft jaarlijks 2-3 legsels, in de periode april-juni.

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • ‘s Winters verbergen bruine veren de koptekening van het mannetje. In de lente breken de bruine topjes af en onthullen ze de zwarte kleur.
  • Mannetjes trekken regelmatig de staart open en tonen dan de witte buitenste staartveren.
  • In de winter blijft een deel van de rietgorzen hier. Een ander deel trekt naar Zuid-Europa (Spanje) om te overwinteren. Ze vertrekken in de periode september-november en keren terug vanaf eind februari tot eind april.
  • Zoekend naar voedsel wordt hij in de winter vaak gespot in het gezelschap van groenlingen en huismussen (tuinen) of geelgorzen (stoppelvelden).
  • Als het mannetje zijn winterkleed draagt, kan er verwarring optreden met de huismus, vink of ijsgors.
Afbeelding
Waterwandelgids - Natuurpunt
NP

8x Wandelen over water

Wandel over vlonderpaden, vaar in een fluisterboot, trek je modderlaarzen aan en ontdek de mooiste waterrijke natuur. Natuurpunt ontrafelt al de geheimen én superkrachten van waternatuur in de Waterwandelgids. 

Vraag je Waterwandelgids aan

Waar vind je de rietgors?

De rietgors heeft een groot verspreidingsgebied, tot ver oostwaarts in Azië. In Vlaanderen wordt hij zowat overal aangetroffen in riviervalleien met rietvelden en verspreide struwelen, maar niet in grote aantallen.
Je kan het mannetje het best zien in de broedtijd (april-juni). Dan zit hij dikwijls te zingen op een rietstengel of op de top van een struik. Na die periode gedraagt hij zich eerder onopvallend.

Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Komt deze soort veel voor?

Je kan de rietgors in Vlaanderen algemeen verspreid aantreffen in zijn favoriete biotoop:

  • aan voedselrijke, ondiepe meren of plassen
  • aan rivieren met rietbedden of oeverbegroeiing
  • in moerasgebieden met kreken, vennen en veengebieden.
  • De laatste jaren worden rietgorzen ook gezien in meer droge gebieden, zoals in graanvelden of heidegebieden. Bij slecht weer bezoekt hij in de winter zelfs af en toe tuinen op zoek naar zaden.

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Natuurgebieden

Alle natuurgebieden

Activiteiten