Image
Bosmuis - Elwin van der Kolk

Gewone bosmuis

Wood Mouse
Apodemus sylvaticus
Apodemus

Met haar grote oren is de kleine bosmuis de Mickey Mouse onder de muizen. De bosmuis behoort, net als de huismuis en de bruine rat, tot de familie van de ware muizen en komt algemeen voor in Vlaanderen. Heb je wat wilde hoekjes in je tuin, dan is er een grote kans dat ze daar woont.

Grootte
7,5 - 10 cm
Gewicht
14 - 35 gram
Levensverwachting

6 - 8 maanden

Favoriete maaltijd

Paddenstoelen, bessen, mos, stengels en bladeren. maar ook slakken, kevers, regenwormen en vlinderlarven.

Status
Algemeen
Woonplaats

Overal waar voldoende dekking is, zoals in bossen, houtkanten, niet-begraasde graslanden, parken en tuinen, heide en akkers.

Karakter

Opportunist

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de gewone bosmuis?

  • Goudbruine rug en witte buik
  • Grote, afgeronde oren
  • Opvallend grote zwarte ogen
  • Gewicht: 14 tot 35 gram
  • Lengte (zonder staart) 75 tot 100 mm 
  • Lange staart (langer dan het lichaam)
  • Jonge bosmuizen zijn eerder grijs dan bruin. Daardoor worden ze wel eens verward met jonge huismuizen.

Met haar grote oren is de kleine bosmuis de Mickey Mouse onder de muizen. De bosmuis behoort, net als de huismuis en de bruine rat, tot de familie van de ware muizen en komt algemeen voor in Vlaanderen. Heb je wat wilde hoekjes in je tuin, dan is er een grote kans dat ze daar woont.

Bosmuis - Elwin van der Kolk

Hoe leeft de gewone bosmuis

Wat eet de gewone bosmuis?

Op het menu van de bosmuis staan zaden, paddenstoelen, bessen, mos, stengels en bladeren. Daarnaast lust hij ook dierlijk voedsel: slakken, kevers, regenwormen en vlinderlarven zijn niet veilig in zijn buurt.

De bosmuis zoekt zijn voedsel vooral boven de grond (maar ze ook in bomen en struiken op zoek naar eten) en transporteert het naar een vaste beschutte eetplaats. In de loop van de tijd stapelen zich daar allerlei voedselresten op. Vooral in het najaar worden er voedselvoorraden aangelegd in het eigen gangenstelsel of in beschikbare holtes zoals bijvoorbeeld vogelnestkastjes. De ingang naar de ondergrondse voorraadkamers wordt met steentjes of zand afgedekt.

Afbeelding
Gewone bosmuis - Tinne Wouters
Tinne Wouters
Afbeelding
Gewone bosmuis - Shutterstock
NP

Hoe plant de gewone bosmuis zich voort?

De voortplantingsperiode begint in maart en eindigt in oktober. Bij zachte winters kan die ook langer doorlopen. De mannetjes zijn geslachtsrijp na 28 dagen en de vrouwtjes na 3 tot 6 maanden. Jongen die in het najaar geboren zijn, ontwikkelen zich trager.

Bij bosmuizen duurt de dracht 23 tot 26 dagen. Toch hebben de meeste vrouwtjes maar 1 of 2 nestjes jongen per jaar. De grootte van het nest kan variëren van 2 tot 9 jongen. 

In jaren met een goede zaadval (mastjaren) loopt het voortplantingsseizoen langer door, en bij zeer zachte winters wordt soms ook voortplanting tijdens de winter waargenomen.

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • In gevangenschap kunnen bosmuizen 5 jaar oud worden. In het wild haalt daarentegen maar 10% van de jongen een leeftijd van 6 tot 8 maanden.
  • De bosuil en de wezel zijn de voornaamste natuurlijke vijanden van de bosmuis. Zij kunnen lokaal een grote invloed hebben op bosmuispopulaties. Ook de vos, de kerkuil, de ransuil en marterachtigen vormen een gevaar.

Waar vind je de gewone bosmuis?

Ondanks zijn naam komt de bosmuis niet alleen in het bos voor. Als er genoeg plaats is om zich te verstoppen, vindt hij ook een geschikte woonplaats in parken, tuinen, akkers, graslanden en heide. In de winter zoekt hij soms de warmte van gebouwen op. Toch blijft de bosmuis niet altijd met zijn pootjes op de grond: hij klimt zonder problemen tot 5 meter hoog in een boom.

In beboste gebieden of houtkanten leeft de bosmuis in een uitgebreid gangenstelsel dat van generatie op generatie wordt doorgegeven. De gangen hebben een diameter van ongeveer 3 cm en lopen 5-20 cm onder de grond. Het nest zelf bevindt zich meestal onder een omgevallen boom, onder een boomstronk of onder een struik. Het is bekleed met allerlei plantenmateriaal, waarvan de dikte samenhangt met de buitentemperatuur. In de buurt van het nest bevinden zich vaak enkele voorraadkamers. In akkers is het gangenstelsel veel minder uitgebreid en ligt het ook dieper (tot 50 cm). Daarnaast worden bosmuizen in bossen ook vaak in vogelnestkastjes aangetroffen.

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Komt de gewone bosmuis veel voor?

De bosmuis is strikt nachtactief. Tijdens de zomerperiode met korte nachten zijn de dieren de hele nacht actief. Bij langere nachten is de activiteit verdeeld over 2 pieken (bij begin en einde van de nacht). Tijdens nachten met neerslag zijn de bosmuizen actiever omdat ze dan moeilijker gehoord worden door potentiële predatoren, maar tijdens koude nachten met neerslag zijn de dieren weinig actief.

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Icon
Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de gewone bosmuis

Wat kan jij doen?

Laat wilde plekjes toe in je tuin.

Icon
Icoon - Egel

Leer Wild Spotten in onze natuur

Afbeelding
Gratis online cursus wild spotten
NP

Er valt in België heel wat prachtige natuur te spotten, zoals te zien was in de reeks en de film Onze Natuur. Je hoeft maar goed te kijken en te luisteren. En hoe meer je over de soorten en hun verstopplaatsen weet, hoe boeiender je zoektocht wordt. Start met de gratis online cursus en kom meer te weten over wilde natuur in Vlaanderen. Je ontvangt 1 les per week waarbij onze Natuurpunt-experts je de beste zoektips geven om wilde soorten te spotten.

Schrijf in voor de gratis online cursus

 

Activiteiten