De Kuifeend en de Grote Kreek
Midden in de Antwerpse haven, meer bepaald in het rangeerstation voor goederentreinen Antwerpen-Noord, ligt het natuurgebied de Kuifeend en de Grote Kreek. Rond de eeuwwisseling kregen we ook het Oud Schijn gevolgd in 2021 met het gebied de Rode Weel, een deel van de Verlegde Schijns, in beheer. Samen goed voor meer dan 100 hectare boeiende natuur. Deze aan elkaar grenzende gebieden zijn een belangrijk broed- en overwinteringsgebied voor vogels. Tijdens de vogeltrek worden geregeld bijzondere gasten gezien. Daarnaast biedt het gebied broedgelegenheid aan zo'n 100 vogelsoorten. Een uniek stukje boeiende natuur midden in een wereldhaven.
- Toegankelijkheid
- Beschrijving van het gebied
- Dieren en planten
- Natuurbeheer
- Verder wandelen in de buurt
- Meer info
Toegankelijkheid
De Kuifeend en de Grote Kreek is slechts beperkt toegankelijk. Veiligheidsvoorzieningen van spoorwegbeheerder Infrabel, eigenaar van dit gebied, bieden enkel de mogelijkheid om beide kijkhutten van De Kuifeend te bezoeken. Van hieruit is het mogelijk om zonder verstoring de honderden aanwezige vogels van nabij te bekijken. Andere deelgebieden doorheen het Rangeerstation zijn helaas niet toegankelijk.
Beschrijving van het natuurgebied
Het natuurgebied de Kuifeend en de Grote Kreek ontstond in 1972, als gevolg van de verdere uitbreiding van de Antwerpse haven. Om tegemoet te komen aan de toenemende scheepvaart in de haven, werd het toenmalige rangeerstation Antwerpen-Noord vergroot. Delen van de toenmalige polder van Oorderen werden bedekt met een metersdikke laag fossiel scheldezand. Door een toeval echter werd een deel van de oorspronkelijke polder onaangeroerd gelaten. Geleidelijk aan liepen deze lager gelegen delen onder water. Hierdoor onstond er een mozaïek van diverse waterplassen. Ook een gedeelte van een oude Scheldekreek, de Grote Kreek, bleef onaangeroerd. Al vlug bleek dit terrein bijzonder waardevol als trek- en broedplaats voor vele vogelsoorten.
Dieren en planten
De meeste Europese watervogelsoorten komen in het gebied voor. Regelmatig worden er in de winter tussen de 4000 en 5000 watervogels aangetroffen!
Stamgasten bij uitstek zijn aalscholver, wintertaling, zomertaling, krakeend, smient, slobeend, pijlstaart, tafeleend, kuifeend, nonnetje, brilduiker, bergeend en meerkoet.
Maar ook diverse ganzensoorten zijn hier aanwezig. In de winter wordt het gebied regelmatig bezocht door de drie Europese zwanensoorten. Door de hoge aantallen krakeenden en slobeenden, werd in het kader van de RAMSAR-conventie het natuurgebied genomineerd als internationaal belangrijk watervogelgebied. Bovendien werd, in het kader van Natura 2000, het gebied aangeduid als Europees Vogelrichtlijngebied. Dit ook dankzij de aanwezigheid van zeldzame soorten zoals de roerdomp, de bruine kiekendief, de kluut, de porseleinhoen en de blauwborst.
Daarnaast is het gebied een eldorado voor vele zangvogelsoorten. De blauwborst, de rietzanger, de kleine karekiet, de bosrietzanger, de rietgors, het baardmannetje en nog vele andere soorten, zijn hier in de broedtijd aanwezig. Tijdens de najaarstrek wordt de Kuifeend en de Grote Kreek ook jaarlijks bezocht door Europa's zeldzaamste zangvogel, de waterrietzanger. Verder worden ook de draaihals, de grote karekiet en de snor hier jaarlijks waargenomen.
Natuurbeheer
Natuurpunt Antwerpen Noord is er in geslaagd om het oorspronkelijke gebied verder uit te breiden. Dit gebeurde in samenwerking met de grondeigenaars, het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en de NMBS. De meeste deelgebieden werden inmiddels ingebufferd om de externe verstoring zo klein mogelijk te houden en de aanwezige fauna alle mogelijke rust te gunnen. Verder werden er 11 nieuwe waterplassen uitgegraven. Het totaal aantal plassen bedraagt intussen 23.
Vrijwilligers alsook de plaatselijke terreinploeg voeren er allerlei klussen uit, gaande van het kappen van wilgenopslag, het knotten van wilgen, het maaien van riet, tot het vrijmaken van beken en het ophangen van nestkasten.
Verder wandelen
Meer info
De Kuifeend en de Grote Kreek wordt beheerd door Natuurpunt Antwerpen Noord vzw.
Wil je helpen bij het beheer van dit gebied? Neem contact op met de afdeling:
Natuurpunt Antwerpen Noord
E-mail : antwerpennoord@natuurpunt.be
GSM : 0475-91 03 16
Telefoon : 03-541 58 25
- Gebieden aankopen en beheren is de beste manier om de natuur te beschermen
- Voor elke gift van 40 euro of meer krijg je een fiscaal attest
Help De Kuifeend en de Grote Kreek groeien
Gift via overschrijving
Op stap met een ervaren wandelgids
Wil je de Kuifeend en de Grote Kreek verkennen onder begeleiding van een ervaren wandelgids? Boek dan een afspraak met Natuurpunt Antwerpen Noord: Tel 03-541 58 25, e-mail : antwerpennoord@natuurpunt.be
Iets te melden?
Zijn er wandelbordjes verdwenen? Heb je iets te melden over een natuurgebied? Bezorg ons je feedback.
