Leiekant - 't Schrijverke

Toegankelijkheid

De Tweebekenwandelroute (12 km) loopt langs het gebied. Deze route start aan Ontmoetingscentrum Marke, Hellestraat 6, Marke.

Beschrijving van het gebied

De Leievallei biedt een grote variëteit in haar landschappen: laagvlakten in de vallei tot groene heuveltoppen. Ze vormt de ruggengraat van deze streek en strekt zich uit van Lisbourg in Frankrijk tot Gent in België. In totaal legt de Leie (Lys in het Frans) een afstand af van 214km (126 km in Frankrijk en 88 km in België). Over 27 km vormt ze de grens tussen Frankrijk en België. Het bekken van de Leie spreidt zich uit over een oppervlakte van 3886 vierkante km, waarvan 44 km in Wallonië en 1048 in Vlaanderen.

Europa besliste in 2004 om een aantal grote infrastructuurprojecten voor internationaal transport uit te voeren (TEN projecten).  Eén daarvan is de verbinding van het Seinebekken naar de Westerschelde via de Oise, een nieuw aan te leggen Canal du Nord in Frankrijk,  de Deûle en zo naar de Leie. Via de Gentse Ringvaart wordt de aansluiting gemaakt naar het kanaal Gent-Terneuzen en  de Westerschelde. De vaarweg wordt 1 meter dieper gemaakt voor aanpassing  aan grootschalig containertransport - 3 lagen via duwvaart (4400 ton). Er komen een reeks nieuw bruggen en op bepaalde plaatsen beperkte verbredingen als passeerstroken.

Dit alles heet het Seine-Scheldeproject. Dit is één van de grotere infrastructuurprojecten in Vlaanderen. De financiering  gebeurt voor een deel met Europees geld. De voorziene einddatum is 2020. Op het terrein is dit reeds op veel verschillende plaatsen zichtbaar, in het Kortrijkse zijn uiteraard de nieuwe Leiebruggen het meest opzienbarend. Straks komen er nog nieuwe bruggen in Bissegem, Wevelgem, Menen en Wervik.

Het Europese plan de “Seine-Schelde verbinding” is door de Vlaamse regering goedgekeurd. Deze keurde in het kader van het onderdeel “ Rivierherstel Leie” het groene RUP van de Leievallei goed. Er wordt voorzien in 500 ha nieuw te realiseren natuur. Het Vlaamse  Agentschap Natuur en Bos staan in voor de realisatie. Belangrijk hierbij zijn het terug verbinden met de Leie van een aantal afgesneden meanders en het natuurvriendelijk beschermen van oevers. Er gebeurden zowel ecologische studies, hydrologisch onderzoek, als landbouweconomische voorstudies. Er werd dus niet over één nacht ijs gegaan. Bij elke tussenstap werd de doelstelling voor het natuurherstel bevestigd.

Op vandaag is er een nieuw  besluit genomen waarbij de 500 ha teruggebracht wordt tot een 300 ha.  De Natuurverenigingen uit de brede regio voeren daaromtrent een brede petitieactie.

De Provincie West-Vlaanderen liet voor het gebied tussen Wervik en Kortrijk een geïntegreerde gebiedsvisie ontwikkelen. Deze is gebaseerd op het project van het Rivierherstel Leie en geeft er een toegevoegde waarde aan. Van enkele deelgebieden is  een concreet inrichtingsplan opgemaakt. Zo zijn inrichtingsstudies van het deelprojecten Lauwe - Wevelgem en Marke–Bissegem opgemaakt. 

Geschiedenis van het gebied

Op de Ferrariskaarten (die dateren van 1770), kaartblad 'Meenen ou Menin' was de Leievallei vanaf de Franse grens tot Kortrijk ingekleurd als moerassig weiland over een breedte van 250 à 500 m. De buitenkant was afgezet met bomenrijen en hagen. Eenmaal aangekomen in Vlaanderen, maakte de Leie enkele ruime meanders en voorzag ze de vochtige weiden van water. Oude wilgen en elzen vormden een landelijke erehaag.

Tot midden 20ste eeuw zag de Leievallei er uit als een weids open landschap met verspreide wilgen, de rivier kronkelde tussen de Leiemeersen die 's winters nogal eens overstroomden. Een rijke flora en fauna kleurde de vallei: brede oevervegetatie, watervogels, weidevogels, .... De mensen van vorige generaties kenden de watersnip, de karekiet, libellen, zwaluwen, gele lis, lisdodde, kikkers en salamanders en "Schrijverkes"!

De industrialisatie en de bevolkingstoename (na 1950) veranderden het landschap totaal. De Leie werd stap per stap rechtgetrokken. Er ontwikkelden zich: industriegebieden (vb.  Menen- Wevelgem) en een intensieve landbouw. Het rechttrekken en verbreden van de rivier, de scheepvaart, de industrie, de landbouw en de huishoudens zorgden ervoor dat de Leie na de Zenne de meest vervuilde rivier van Vlaanderen werd.

De Leie is de enige grensrivier waarvoor de Franse en Belgische gemeenten zich hebben verenigd ter bevordering van de natuurbescherming, het toerisme, de cultuur en de kwaliteit van het levenskader. Ze hebben zich tot deze samenwerking verbonden door de ondertekening van een charter in Menen, in 1996.