Groene long - Mandelhoek

Toegankelijkheid

Een goed overzicht van de verschillende biotopen krijg je vanop de hoger gelegen kanaaloever. Het natuurgebied is alleen toegankelijk met natuurgids. Georganiseerde wandelingen vinden plaats van maart tot oktober, elke tweede zondag van de maand, om 9u30, afspraak aan de ingang van het gebied, op het einde van de Waterstraat. 4 maal per jaar wordt nu ook een "open-poort dag" ingericht. Het Brigandswandelpad loopt langs het gebied.

Beschrijving van het gebied

Het natuurgebied Mandelhoek ligt geprangd tussen de oude Mandel en het Kanaal. Vele eeuwen was dit een moerasgebied dat regelmatig door de Mandel werd overstroomd. Bij de verbreding en verdieping van het kanaal moest de bebouwing begin jaren ‘70 wijken en zag de natuur haar kansen om volop te ontwikkelen op de restgronden van het verbrede kanaal.

In 1980 werd het natuurgebied Mandelhoek geboren! Het eerder kleine gebied van 7 hectare bestaat vandaag opnieuw uit moerassige zones, aangevuld met poelen, bosjes, bloemrijke graslanden en ruigten.  Elk biotoop met zijn eigen rijke en specifieke fauna en flora. 

Het Spoorwegdomein vormt een driehoek tussen de Centrumbrug, de spoorlijn Kortrijk-Brugge en het kanaal. Op een oppervlakte van 2,5 hectare vind je een mozaïek van struweel, knotbomen, poelen, hooilandjes, rietkragen en droge ruigten.  Het Spoorwegdomein is geen  geïsoleerd gebiedje, er is duidelijk een verbinding met de brede kanaalbermen tot aan ’t Blauw Huis in Izegem.

Ten noordoosten van de Ringbrug, tussen de Mandel en het kanaal ligt de Kikkerpaaiplaats. Dit smalle natuurgebiedje van zo’n 2 hectare ontsnapte aan de opspuitingen bij de inrichting van een industrieterrein.  De beschermde amfibieën vonden een toevluchtsoord op de laaggelegen moerassige grond en maken vandaag de dag in de voortplantingsperiode nog steeds gretig gebruik van de plek. Aansluitend bij de kikkerpaaiplaats heeft het Agentschap voor Natuur en Bos, samen met de Provinciale Visserijcommissie, een vispaaiplaats aangelegd. Zo zal niet alleen het visbestand in het kanaal zich (meer) natuurlijk in stand kunnen houden, maar krijgt de groene long er nog een natuurbrok bij.

Dieren en planten

Meer dan 190 plantensoorten groeien in het Spoorwegdomein en ook de populatie levendbarende hagedissen spreekt tot de verbeelding.  In de poelen vind je naast padden,  bruine en groene kikkers ook alpenwatersalamander en kleine watersalamander. De rietkragen en het omliggend struweel zijn de ideale broedplaatsen voor kleine karekiet en bosrietzanger. Voor rietgorzen is dit een ideaal overwinteringsgebied.

Natuurbeheer

Natuurpunt De Buizerd zorgt met een groep vrijwilligers voor het beheer van de natuur in de Mandelhoek, de Kikkerpaaiplaats en het Spoorwegdomein.  Maaien, hooien, kappen en knotten zijn gangbare beheermaatregelen. Maar soms worden ook de grote middelen ingezet zoals kranen om poelen een opknapbeurt te geven of hoogtewerkers om kaprijpe populieren te vellen.

Sinds 2009 worden ook schapen ingezet voor het beheer van enkele weilandjes in de Mandelhoek. Door hun begrazing ontwikkelt zich een schralere, soortenrijkere plantengroei.