Aziatische Pallas’ eekhoorns op de dool in Vlaanderen

In Olmen werd een vrijgelaten of ontsnapte exotische Pallas’ eekhoorn gevangen. Het dier werd naar het natuurhulpcentrum in Opglabbeek gebracht en daar gesteriliseerd. Mogelijk zijn er nog meer exemplaren op de dool. Dat is problematisch voor de inheemse eekhoorns.

Eekhoorns zijn schattig: exotische soorten worden dan ook vaak ingevoerd en als huisdier in gevangenschap gehouden. Veel van die exotische eekhoornsoorten kunnen goed overleven in ons klimaat, waardoor ontsnappingen en loslatingen vaak leiden tot duurzame populaties in het wild.

Sinds 2002 mogen in België – wat eekhoorns betreft – enkel nog twee soorten grondeekhoorn als huisdier gehouden worden, de Siberische grondeekhoorn en de Oostelijke wangzakeekhoorn. Toch worden regelmatig ontsnapte exemplaren van andere exotisch eekhoorns zoals de Pallas’ eekhoorn gemeld. In het West-Vlaamse Dadizele en in de Limburgse grensregio tussen Bocholt en Weert (1998, opnieuw in 2013) slaagden de Pallas’ eekhoorns er ook in zich voort te planten. Telkens lijkt het te gaan om ontsnapte of uitgezette huisdieren. De populatie in Dadizele werd ondertussen met gerichte acties weggevangen.

De van oorsprong Zuidoost-Aziatische Pallas’ eekhoorn vormt net als de Grijze eekhoorn, Amerikaanse voseekhoorn en de Thaise eekhoorn een bedreiging voor de inheemse Rode eekhoorn. Ze bereiken snel veel hogere dichtheden dan onze Rode eekhoorn en gaan in concurrentie voor voedsel en nestgelegenheid. In gebieden waar de Pallas’ eekhoorn verschijnt, verdwijnen de inheemse eekhoornsoorten op den duur. Mogelijk heeft dit te maken met de hogere dichtheden (ongeveer dubbel zo hoog als voor de Rode eekhoorn), mogelijk spelen ook ziektes die ze dragen en waarvoor ze zelf resistent zijn een rol.

Pallas’ eekhoorns zijn notoire knagers: ze strippen schors en bast af waardoor dikke takken en zelfs integrale bomen kunnen afsterven. Ze kunnen voor grote economische schade zorgen in boomgaarden, kwekerijen van hazelnoten en soms gaan ze aan de haal met landbouwgewassen zoals graan en maïs. Ze kunnen daarnaast ook knagen aan elektriciteits- en telefoonkabels, dakconstructies en plastic leidingen. Ook onze Rode eekhoorn durft weleens te knagen. Maar terwijl de inheemse eekhoorn zich beperkt tot het plaatselijk knagen aan een schors, bijt de Pallas’ eekhoorn een ring rond de schors af, waardoor dikke takken en boomtoppen afsterven. Bovendien leven de meeste exotische eekhoornsoorten dichter bij de mens en in veel hogere dichtheden. Daardoor veroorzaken ze vaker overlast en schade.

Afbeelding

Waar de exotische Pallas' eekhoorn verschijnt, verdwijnt deze Rode eekhoorn. (foto: Wesley Poelman)

De soort staat niet op de Belgische positieflijst voor zoogdieren, dat betekent dat ze momenteel niet gehouden mag worden als huisdier. Daarnaast staat ze ook op de Europese lijst van invasieve exoten die binnenkort wordt goedgekeurd.

Er komen in de Europese Unie slechts enkele populaties voor in Frankrijk, Italië en de grensstreek Nederland-Vlaanderen. Alle populaties worden strikt opgevolgd. Indien de Europese regulatie goedgekeurd wordt, houdt dit in dat de soort niet mag verkocht, gehouden of getransporteerd worden en dat de soort door de Europese lidstaat waar ze voorkomt bestreden moet worden. De afvangst van vorige week onder coördinatie van ANB na melding via waarnemingen.be toont alvast aan dat een snelle bestrijding mogelijk is.

Hoe herken je Pallas’ eekhoorns?

Volwassen Pallas' eekhoorns wegen 300 à 400 gram, wat vergelijkbaar is met de Rode eekhoorn. Ook qua grootte komen ze in de buurt. Opvallend verschil is het olijfgroene tot bruine lichaam van de Pallas’ eekhoorn. De buik is vaak oranjerood, soms gelig. In tegenstelling tot onze Rode eekhoorn, heeft de Pallas' eekhoorn geen oorpluimen.

Bekijk zeker ook de herkenningsfiche of deze informatiepagina.

Denk je een Pallas’ eekhoorn gezien te hebben? Meld dat dan via waarnemingen.be. Daarna kan via cameravallen en haarvallen gemonitord worden waar ze precies voorkomen om de dieren dan via vallen weg te vangen.

Tekst: Maurits Vandegehuchte, ANB, Tim Adriaens INBO, Diemer Vercayie, Natuurpunt
Foto: J. Patrick Fischer & Wesley Poelman