Daar is de stadsvos, maar vrees niet!

De vos vindt steeds meer zijn weg naar onze steden en dat laat maar weinigen onberoerd. Het dier heeft te kampen met een slecht imago. Ook al lust de vos al eens een kip of knaagdier; uw kinderen, katten en honden lopen geen gevaar. Dat blijkt uit studies van het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO). Vrees niet voor de vos maar neem je voorzorgen!

Het aantal vossen in steden neemt de laatste decennia toe. De rosse viervoeter lijkt zich dus op z’n gemak te voelen zo dicht bij de mens. Best opvallend, want van nature is de vos een schuw dier dat menselijk contact het liefst van al vermijdt. Hoe komt dit?

Plattelandsvlucht

In de twintigste eeuw was de vos bijna volledig verdwenen uit Vlaanderen door uitroeiing. Herstel vanuit naburige regio’s bleef lange tijd uit omdat daar hondsdolheid de populaties regelmatig uitdunde. Dankzij nieuwe wetgeving en vaccinatiecampagnes kon de vos zich in Europa herstellen. Intussen komt de vos ook op het Vlaamse platteland weer overal voor. Alleen duldt een vos geen soortgenoten binnen zijn territorium. Jonge vossen die een eigen territorium zoeken komen zo terecht in een vreemde omgeving: de stad. Maar het zou ook best kunnen dat individuele plattelandsvossen hun gedrag spontaan aanpasten en de stad introkken, niet zozeer uit noodzaak, maar omdat ze een nieuwe (vrije) niche roken. Zo zouden deze stichters zich gaan richten op overvloedige voedselbronnen zoals afval en gebruik maken van kunstmatige schuilplaatsen zoals verlaten gebouwen.

Vrees niet, maar neem je voorzorgen

De intrede van de stadsvos brengt in Vlaanderen al eens beroering teweeg. De vos staat bekend als een sluwe kippendief, zou katten en honden of zelfs kinderen aanvallen en ziektes overbrengen. De relatie tussen kippen en vossen is alom gekend, de andere risico’s bestaan maar zijn vaak minimaal. Is dit dan een reden om bang te zijn voor de vos en hem te willen verjagen? Absoluut niet. Je hebt van de vos maar weinig te vrezen wanneer je bepaalde voorzorgen in acht neemt. Op een rijtje enkele aanbevelingen van het INBO:

Eens een vos in een kippenhok belandt, kan hij maar moeilijk weerstaan aan deze dankbare hap. Een vos verliest nooit zijn streken. Wees daarom slimmer dan de vos en bescherm je pluimvee met een aangepast hok en betere omheining, ook overdag. Bekijk hiervoor onze tips via www.natuurpunt.be/bescherm-je-kippen-tegen-de-vos.

Ook zou de vos zich schuldig maken aan agressie tegenover huisdieren. Toch zal een vos uw kat of hond vooral mijden in plaats van het conflict op te zoeken. In de heel uitzonderlijke gevallen dat een kat of hond toch ten prooi valt aan een vos, gaat het om jonge, gekwetste of zieke dieren. Daarom is het aan te raden om dergelijke huisdieren zo veel mogelijk af te schermen. Kleine huisdieren zoals hamsters, cavia’s en konijnen lust de vos wel. Scherm daarom ook deze dieren zo goed mogelijk af.

Maar ook kinderen zouden al eens gebeten worden door vossen. Toch is er nauwelijks gevaar. De laatste jaren doken er in onze buurlanden (niet in België) slechts enkele gevallen op waarbij een stadsvos hapte naar een kind. De kans dat je kind gebeten wordt door je eigen hond of die van de buren is vele male groter. Maar wees toch beter op je hoede voor ‘tamme’ vossen. Zorg dat deze niet in huis kunnen binnenglippen (ook niet via dakramen) en sluit alle openingen goed af. Probeer ook nooit een vos aan te raken, want een dier dat zich in het nauw gedreven voelt, is geneigd om te bijten. En tot slot: voeder nooit een vos (of ander wild dier), want dat maakt hem te vertrouwd met de mens en kan bijtgedrag in de hand werken.

Afbeelding

(foto Wesley Poelman)

Ten slotte wordt de vos verweten ziektes mee te dragen. Maar ook hier overschaduwt de perceptie de werkelijkheid. Zo is België sinds 2001 volledig vrij van hondsdolheid en is maar 2 procent van de vossen in Vlaanderen besmet met de zogenaamde vossenlintworm.

Het is dus beter om preventieve maatregelen te nemen dan om vossen te proberen doden. Dit is niet alleen illegaal, het helpt ook niet om problemen te voorkomen. Wanneer vossen worden bejaagd, komen territoria vrij voor andere vossen. Bovendien stimuleert verhoogde sterfte in een vossenpopulatie de voortplanting bij de overgebleven dieren. Maar bejaging is niet alleen nutteloos, het is ook onwenselijk. De vos is een nuttig dier dat populaties van ratten, muizen of konijnen onder controle helpt te houden.

Ver weg zal de vos nooit zijn. In een versnipperde regio zoals Vlaanderen leeft de mens sowieso dicht bij vossenterritoria, ook buiten steden. Daarom leren we maar beter samenleven met de vos. Om onze band met de vos te herstellen, neemt Natuurpunt deel aan de Standaard Solidariteitsprijs met de campagne ‘Reinaert de hond’.

Meer weten? Ga naar www.natuurpunt.be/vos of bekijk (meer specifiek over de stadsvos) de rapporten van het INBO: http://bit.ly/1eQQxWP en http://bit.ly/1Dr6NcJ.

Tekst: Han Lagring en Diemer Vercayie, Natuurpunt
Foto's: Wim Dirckx en Wesley Poelman