Daar zijn de Halloweenzwammen!
Met meer dan 5000 soorten zwammen in Vlaanderen moet je soms inventief zijn om nog nieuwe namen te verzinnen. Zo zijn er een hele reeks zwammen die griezelige namen kregen. De meeste zwammen zijn ook nog te zien rond Halloween. Schrik niet als je in het bos zomaar even een slijmerige blekerik of een rupsendoder tegen het lijf loopt.
Bloedende zwammen
Geloof het of niet, maar er zijn een aantal zwammen waar een rood sap uit verschijnt. Als je de steel afbreekt van de grote en de kleine bloedsteelmycena, dan krijg je rode druppels te zien. Kras je met je vinger op de eikenbloedzwam of de bloedende buisjeszwam dan krijg je rode strepen. De bloedende champignonparasol kleurt zelfs al rood als je erop blaast. Aan biefstukzwammen hangen dan weer vaak rode druppels: de zwam dankt haar naam aan de gelijkenis met een rauw stuk vlees.
Hoewel bij de Toefige labyrinthzwam het woord bloed niet in de naam zit, wordt hij toch vaak met bloeddruppels aangetroffen. (foto: Danny Declercq)
Slijmzwammen en slijmkoppen
Slijmzwammen zijn in feite geen zwammen. Sinds het mogelijk is om op basis van DNA-materiaal verwantschappen te bepalen, weten we dat ze zelfs geen gemeenschappelijke voorouder hebben.
Een belangrijk verschil tussen slijmzwammen en zwammen is de celwand: bij zwammen bestaat deze uit chitine, terwijl chitine (het eiwit dat voor de stevigheid van een insectenpantser zorgt) bij slijmzwammen ontbreekt. Bovendien hebben slijmzwammen een beweeglijk stadium… ze zijn in hun slijmerig stadium in staat om zich voort te bewegen. Twee opvallende slijmzwammen zijn: Heksenboter en Gewone boomwrat.
Slijmkoppen zijn zwammen met een slijmig laagje op de hoed en aflopende plaatjes. Deze zwammen verschijnen pas na de eerste nachtvorst. Met hun slijmerige vruchtvlees zijn ze namelijk goed beschermd tegen de vorst.
Heksenboter (foto: Tim Adriaens)
Heksen en duivels
Bij heel wat soorten paddenstoelen komt ‘heks’ of ‘duivel’ in de naam voor. Alle heksenboleten verkleuren blauw wanneer je ze aanraakt, wat vroeger wellicht als hekserij werd gezien. Het heksenschermpje is een mooi roze, naar radijsjes geurend paddenstoeltje… dat na eten een ernstige vergiftiging veroorzaakt. De duivelsbroodrussula wordt zeker niet gegeten, want die is duivels pikant. En wist je dat de eieren waaruit de grote stinkzwam plots tevoorschijn komt ook wel duivelseieren worden genoemd?
Kop-op-schotel
De griezeligste naam is ongetwijfeld de “Kop-op-schotel”. Uit deze familie werd in Vlaanderen enkel de Kleine kop-op-schotel waargenomen. De soort is pas in 2014 opgedoken in de Westhoek. In Nederland is enkel de Grote kop-op-schotel bekend. Kop-op-schotels (Disciseda) zijn zeer zeldzame saprofyten, die droog en humusarm duinzand dat gedeeltelijk met mos of gras begroeid is, verkiezen.
De vruchtlichamen van deze paddenstoelen zijn gesloten bolvormig en ontwikkelen zich gedeeltelijk onder de grond. Wanneer het vruchtlichaam rijpt, scheurt het leerachtige omhulsel aan de basis open. Hierbij komt de bol (het “kopje”) samen met het omkrullende omhulsel (de “schotel”) boven de grond uit.
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief