Dubbelganger van Klimopereprijs gesignaleerd

Er zijn planten die door hun sterke gelijkenis met algemeen voorkomende verwante soorten gemakkelijk over het hoofd worden gezien. Een van die soorten is Schijnklimopereprijs, een recente nieuwkomer in de Belgische en Nederlandse flora die een dubbelganger is van Klimopereprijs. Maar hoe houd je ze uit elkaar? Zo.

Schijnklimopereprijs (Veronica cymbalaria) is een vroeg bloeiende ereprijs die sterk lijkt op de algemeen in Nederland voorkomende Klimopereprijs (Veronica hederifolia). Voor een zekere determinatie zijn bloemen en/of vruchten noodzakelijk. Schijnklimopereprijs is te herkennen aan zijn witte bloemen en sterk behaarde vruchten. Bij Klimopereprijs zijn de bloemen meestal blauwachtig tot bleek roze en de vruchten kaal.

Afbeelding

Hoe of wanneer Schijnklimopereprijs in België en Nederland terecht is gekomen is onbekend. In het vroege voorjaar van 2015 vonden Awie de Zwart en Rutger Barendse, onafhankelijk van elkaar, exemplaren van deze soort in Oostburg (Zeeland) en in Balen (provincie Antwerpen). Dit was de aanleiding om bij verschillende floristen navraag te doen en het fotoarchief van waarneming.nl en waarnemingen.be te doorzoeken. Naar aanleiding van de navraag meldde Ivan Hoste (Nationale Plantentuin België) dat hij deze soort al in juni 2012 had waargenomen in een tuincentrum in Ardooie (provincie West-Vlaanderen).

Het fotoarchief van waarneming.nl bracht een nog eerdere vondst aan het licht. In Hoek van Holland waren in april 2010 door Henk van der Sluis al enkele honderden planten gevonden. Nakomelingen van deze planten, destijds als de dubbelganger Klimopereprijs ingevoerd, bleken hier in 2015 nog steeds aanwezig te zijn en ook in het vroege voorjaar van 2016 zijn al weer bloeiende exemplaren op deze groeiplaats waargenomen. Alle bekende vondsten dateren van 2010 of later, wat het aannemelijk maakt dat het gaat om een recente vestiging van de soort in Nederland en België.

Afbeelding

De bakermat van Schijnklimopereprijs ligt in Zuid-Europa, waar het een pionier is van droge, open standplaatsen. In West-Europa is het een zeldzame exoot. Het vermoeden bestaat dat ze bij ons als verstekeling met containerplanten is ingevoerd en zich via het netwerk van tuincentra verder verspreidt. Een verspreidingswijze die ze gemeen heeft met andere recente nieuwkomers als Aziatische veldkers en enkele Mediterraan-Atlantische soorten als bijvoorbeeld Zuidelijke brandnetel.

De al meerdere jaren standhoudende populatie in Hoek van Holland wijst erop dat Schijnklimopereprijs de afgelopen zachte winters in het Nederlands kustgebied, een eind ten noorden van haar oorspronkelijke areaal, goed kan doorstaan. Het valt daarom niet uit te sluiten dat ze zich verder zal uitbreiden en, op termijn, zal inburgeren.

Zelf een Schijnklimopereprijs gezien? Neem een foto en meld het op www.waarnemingen.be

Tekst: Edwin Dijkhuis, FLORON, Rutger Barendse, Ivan Hoste, Agentschap Plantentuin Meise, Henk van der Sluis en Awie de Zwart (deze tekst verscheen eerder op www.naturetoday.com)
Foto's: Rutger Barendse (leadfoto: Schijnklimopereprijs bloeiend); P.V. Araujo, Flora-On

Meer lezen? In het volgende nummer van het digitale tijdschrift Dumortiera verschijnt een artikel over de eerste vondsten van Schijnklimopereprijs in Nederland en België. Wie zich inschrijft op dit blad krijgt automatisch een melding wanneer het volgende nummer (108) verschijnt.