Grote paddentrek kan eindelijk losbarsten

Eindelijk is het zover: met miezerregen op heel wat plaatsen en avondtemperaturen rond de 8 °C, zijn de trekomstandigheden gunstig. Padden, kikkers en salamanders ontwaken massaal uit hun winterslaap en de grote paddentrek is begonnen.

Amfibieën brengen de winter meestal door aan land, verstopt onder bladeren, een houtmijt of ingegraven in een ondergronds holte. In het voorjaar ontwaken ze en trekken ze naar hun voortplantingspoel. Doel: een partner zoeken en eitjes afzetten. Door het dichte Vlaamse wegennet moeten veel amfibieën tijdens die tocht een weg oversteken. Vaak eindigt zo’n tocht ‘op weg naar nieuw leven’ in een platte dood.

Natuurpunt coördineert jaarlijks in heel Vlaanderen paddenoverzetacties. Langs de trekroutes worden schermen geplaatst die de amfibieën naar ingegraven emmers leiden. Vrijwilligers controleren die ‘paddenvallen’ dagelijks en zetten alle amfibieën veilig over naar de andere kant van de straat. In 2015 werd in 124 Vlaamse steden en gemeenten 239 overzetacties georganiseerd, goed voor een recordaantal van 196.851 amfibieën die levend de weg werden overgezet. Het gaat vooral om Gewone pad (73%), Bruine kikker (17%) en Alpenwatersalamander (5%). Maar ook zeldzame soorten als Kamsalamander ( ex.) en Rugstreeppad (8 ex.) werden in de emmers aangetroffen.

De hoogste aantallen amfibieën werden gered in Antwerpen (57.956), gevolgd door Limburg (43.497), Oost-Vlaanderen (40.871), Vlaams-Brabant (27.424) en West-Vlaanderen (27.103). Topgemeenten waren Beringen (8.310), Merksplas (7.440), Aalter (7.147), Oud-Heverlee (7.070), Tessenderlo (6.489), Meeuwen-Gruitrode (6.087), Overijse (4.802), Gavere (4.731), Ieper (4.660) en Ranst (4.088). Ondanks die inspanningen noteerden vrijwilligers vorig jaar nog 9.867 verkeersslachtoffers. Dit is slechts het topje van de ijsberg. Op heel wat trekroutes is er immers geen ‘padden rescue team’ actief en het werkelijke aantal verkeersslachtoffers ligt dus vaak aanzienlijk hoger.

Doorgaans bouwt de paddentrek langzaam op met een trage start midden tot eind februari om te pieken in de eerste of tweede week van maart. In 2016 viel een eerste kleine piek op 20 en 21 februari maar daarna viel de trek volledig stil wegens te lang te koud én te droog. Sinds 20 maart wordt er weer enige trek vastgesteld. Tot nu toe zijn 29.220 dieren overgezet, ongeveer 15% van het verwachte eindtotaal. Vanaf vrijdag wordt er (veel) neerslag verwacht. Ook het paasweekend zal vermoedelijk (klets)nat worden: ideale omstandigheden voor amfibieën om massaal op pad te gaan. Natuurpunt heeft honderden vrijwilligers gemobiliseerd om deze erg late trek in goede banen te leiden.

Amfibieën zijn vooral schemerdieren. De trek vat aan rond 19:00 en stopt rond middernacht. Natuurpunt roept automobilisten op om aandacht te hebben voor de paddentrek en hun snelheid te minderen tot 30 km/u op de aangegeven plaatsen. Reden: bij lagere snelheden kunnen bestuurders overtrekkende padden gemakkelijker opmerken en ontwijken. Minstens even belangrijk: bij snelheden hoger dan 30 km sneuvelen ook veel amfibieën door het 'aanzuigeffect' van het voorbijrazende verkeer.

Voor de organisatie van de paddenoverzetacties kunnen krijgt Natuurpunt ondersteuning van Ricoh en Aquafin. Meer info vind je op www.paddenoverzet.be.

Tekst: Dominique Verbelen, Natuurpunt Studie
Foto: Wesley Poelman