Jonge wolf doodgereden in Limburg: dringend tijd voor actieplan ontsnippering

Vanochtend werd bekend dat een jonge wolf is aangereden op de N74 in Hechtel-Eksel. Het dier overleefde de klap niet. Vermoedelijk gaat het om één van de welpen van het Limburgs wolvenpaar August en Noëlla. Een tragisch voorval, dat het belang onderstreept om het Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO) nu snel op te starten.

De jonge wolf werd opgehaald door het Natuurhulpcentrum Oudsbergen en wordt verder onderzocht door het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). Via genetisch onderzoek kan worden nagegaan van waar het dier precies afkomstig is. De plaats van het ongeval ligt binnen het territorium van wolvenpaar August en Noëlla. Dat doet vermoeden dat het gaat om één van hun welpen. 

Verkeer als boosdoener

Het verkeer vormt één van de belangrijkste doodsoorzaken van wolven. In Duitsland sterft jaarlijks zo’n 15% van de wolvenpopulatie in het verkeer. 75% van alle dode wolven die er wordt gevonden, is verkeersslachtoffer. In ons land zouden die cijfers wel eens hoger kunnen oplopen. Vlaanderen staat bekend als één van de meest versnipperde regio’s ter wereld. Gemiddeld wordt het landschap om de 300 meter doorsneden door een weg. Uit tien jaar monitoring van verkeersslachtoffers via het project ‘Dieren onder de wielen’ blijkt dat jaarlijks zo’n 5 miljoen wilde dieren sterven op de Vlaamse wegen. De verkeersinfrastructuur zelf, alsook het verkeer erop, hebben allerlei negatieve effecten op de natuur. Ook worden de leefgebieden van tal van soorten in steeds kleinere stukken versneden. 

Tijd voor ontsnippering

Eind september ondertekenden Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir en Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO). Binnen dit plan worden de komende vijf jaar 15 prioritaire knelpunten voor ecologische ontsnippering aangepakt. Met dit actieprogramma maken we een hoognodige inhaalbeweging en zetten we een belangrijke stap in de goede richting.

Ecologische ontsnipperingsmaatregelen worden niet zomaar lukraak aangelegd. Vooraf onderzoekt de Vlaamse overheid (Agentschap voor Natuur en Bos, het Departement Omgeving en het Agentschap Wegen en Verkeer) waar er nood is aan ontsnippering en op welke locatie dat het meest geschikt is. Met het project ‘Dieren onder de wielen’ geven vrijwilligers alvast een beeld van de problematiek van faunaslachtoffers in het verkeer.

Ontsnipperingsmaatregelen zijn er in alle maten en soorten, van een smalle faunabuis tot een groots ecoduct. Vlaanderen draagt de verantwoordelijkheid om leefgebieden voor tal van dieren, planten, … te herstellen op Vlaams en Europees niveau. Daarnaast zijn er echter ook provinciale én lokale versnipperingsproblemen die een aanpak behoeven. Denk daarbij aan lokale wegen die de leefgebieden van amfibieën doorsnijden, of wegen door bosrijk gebied waardoor marters en eekhoorns zich niet via de boomkruinen kunnen verplaatsen. We rekenen er dan ook op dat naast Vlaanderen ook provincies en gemeenten werk maken van ontsnippering van weg- en waterinfrastructuur.

Meldpunt grote zoogdieren

Uit de gegevens van ‘Dieren onder de wielen’ blijkt dat er een ondervertegenwoordiging is van meldingen van aanrijdingen met grote zoogdieren zoals ree, everzwijn, … Bij ongevallen waarbij een groot zoogdier betrokken is, is er meestal sprake van schade. In zulke gevallen komt politie ter plaatse, wordt een kadaver al snel opgehaald en wordt er niet aan gedacht deze waarneming in te geven. Toch is het net heel belangrijk om deze gevallen goed te documenteren, om een duidelijk beeld te krijgen van de knelpunten in het verkeer voor wilde dieren. Daarom roepen we op om alle verkeersslachtoffers, met ook aandacht voor grote zoogdieren, te melden via www.dierenonderdewielen.be. Ook via het e-loket van de Vlaamse Overheid kan je schadegevallen van aanrijdingen met wild melden. 

Met deze informatie kunnen knelpunten in het verkeer doelgericht worden aangepakt, en hopen we verkeersslachtoffers zoals de jonge wolf in Limburg in de toekomst zoveel mogelijk te vermijden.

Tekst: Jos Ramaekers (Natuurpunt Beleid), Annelies Jacobs (Natuurpunt Studie)