Ook in Wallonië zijn de wolven terug van weggeweest

Sinds begin dit jaar werden naast Naya nog 2 wolven gemeld in Vlaanderen: een verkeersslachtoffer in Opoeteren, en (vorige week) een wolf die aan de zijde van Naya verscheen. Dat brengt het Vlaams totaal op 3. Maar ook in Wallonië lijkt de wolf op kousenvoeten terug te keren. Eind juni werd een exemplaar gefotografeerd op de Hoge Venen. Vorige week volgde een nieuwe foto, mogelijk van hetzelfde dier.

Na de wolf van Gedinne (die gefilmd werd tijdens opnames van Dieren in nesten) in 2011 bleef het even stil. Er waren geen gezenderde dieren, en ook geen betrouwbare waarnemingen. Maar sinds de herfst van 2016 kwam daar plots verandering in met meldingen van zichtwaarnemingen en aangevreten karkassen. Op basis daarvan concludeerde de Waalse minister van Natuur René Collin dat de wolf terug was in Wallonië.

Sinds eind juni dit jaar is er het eerste onomstotelijk bewijs: een cameravalfoto uit de Hoge Venen. De foto werd per toeval genomen door een cameraval die bedoeld was om de edelherten in de regio op te volgen. Op 9 augustus kwam dan opnieuw een cameravalfoto van een wolf in de Hoge Venen. Als het over hetzelfde dier gaat (wat op basis van de beelden vermoed wordt), dan zou de wolf zich daar al minstens anderhalve maand gevestigd hebben. Met beide vestigingen kunnen we stilaan spreken van een Belgische terugkeer van de wolf.

158 ‘mogelijke’ wolven, 15 wilde wolfhonden

Uit gegevens van de organisatie Réseau loup, opgericht door de Waalse overheid in mei 2017 om meldingen van wolven te verzamelen en te controleren, blijkt dat er in totaal 158 meldingen waren van dieren die ‘mogelijk’ een wolf waren. Bij 7 van die meldingen geven experts aan dat het zeer waarschijnlijk écht om een wolf gaat, maar dat dna-materiaal ontbreekt voor onweerlegbaar bewijs: 3 in het kanton van La Roche en Ardenne, 3 in het kanton van Nassogne en 1 in het kanton van Aywaille. Dankzij 2 cameravalfoto’s (op 28 juni en op 9 augustus 2018) is er in elk geval zekerheid over minstens 1 wolf, op de Hoge Venen.

Nog opvallend: bij controle van de meldingen via Réseau loup bleek het in 59 gevallen om loslopende honden te gaan. In niet minder dan 15 gevallen ging het om wolfhonden die in het wild rondliepen en waarvan geen eigenaar in de buurt was. Dat bemoeilijkt de beoordeling van zichtwaarnemingen, maar ook van sporen op gedode schapen. Enkel dna kan daar uitsluitsel over geven. Preventieve maatregelen tegen schade door wolven (zoals voldoende hoge omheiningen met stroom) is dus ook aangewezen om schade door loslopende honden te vermijden.

Belgisch totaal op (minstens) 4

Sinds januari weten we dat wolvin Naya zich ophoudt in de regio van Leopoldsburg (het militair domein en de vallei van de Zwarte beek). Dankzij een halsband met zender, die de locatie doorstuurt, kan deze wolvin op de voet gevolgd worden. Zo weten we dat ze vanaf haar geboorteplaats in Duitsland op eigen kracht door Nederland naar Vlaanderen gekomen is. Op 11 maart werd een tweede wolf ontdekt in Opoeteren, jammer genoeg als verkeersslachtoffer. Het mannetje miste Naya maar net. Een maand geleden werd toestemming verleend aan het INBO om cameravallen te plaatsen. Daardoor weten we sinds 13/8/2018 dat er intussen een tweede wolf bij Naya rondloopt. Hoe lang dat al zo is: daar hebben we het raden naar. Maar het vormt in elk geval het bewijs van een derde wolf in Vlaanderen op een half jaar tijd (waarvan nog twee in leven). Met de zekere waarneming van een Waalse wolf erbij, weten we dat er dit jaar al minstens 4 wolven in ons land geweest zijn.

Wacht de Belgische wolf een rooskleurige toekomst? We hopen het van harte. Toch wacht zowel de wolven als de maatschappij een grote uitdaging om samen te leven, zoals het verkeersslachtoffer in Opoeteren en enkele gedode schapen aantonen. Net als Vlaanderen maakt Wallonië intussen werk van een wolvenplan (Plan d’action loup). Schadepreventie, sensibilisering en ontsnipperingsmaatregelen zullen daarin van cruciaal belang zijn.

Heb je zelf een wolf of wolfshond waargenomen? Geef dat dan door via www.waarnemingen.be. Je kan je waarneming ook doorgeven aan de Vlaamse overheid via  [email protected] (voor waarnemingen in Vlaanderen) of aan de Waalse overheid via Reseau Loup: www.reseauloup.be (24/7) of 081/626.420 (voor waarnemingen in Wallonië).

Tekst: Diemer Vercayie, Natuurpunt Studie & Hendrik Moeremans, Natuurpunt