Paddenstoelenwandeling in Varendonk anno 2022
De jaarlijkse paddenstoelenwandeling van Natuurpunt Laakdal vond plaats op 9 oktober en werd geleid door onze conservator Vic Van Dyck. Er kwamen een 20-tal deelnemers opdagen waaronder ook enkele jongelingen. Gewapend met fototoestel, smartphone en enkelen met een spiegeltje trokken we net zoals vorig jaar de mooie lanen van het natuurgebied Varendonk binnen.
Vooraf werd er hier en daar al gesuggereerd dat er dit jaar veel minder paddenstoelen zouden zijn vanwege de extra droge zomer. Natuurpunt vergeleek het aantal waarnemingen van een reeks soorten in de zeer droge maand augustus 2022 met de natte maand augustus 2021 en kwam tot de onthutsende vaststelling dat vooral voor de symbionten (paddenstoelen die via hun wortels voedsel uitwisselen met de wortels van bomen) een teruggang van meer dan 90 % werd geconstateerd. Vooral de Gele Aardappelbovist, de Roodbruine Slanke Amaniet en de Gewone Hanekam werden aanzienlijk minder gespot.
Bij zwammen die op hout groeien liggen de cijfers heel anders. Parasieten als Zadelzwam en Zwavelzwam werden deze augustusmaand veel vaker gemeld dan vorig jaar. Deze zwammen halen vocht uit het hout en halen wellicht voordeel uit de verminderde vitaliteit van hun gastheer.
Het bleek alles bij elkaar goed mee te vallen. De regen van de voorbije weken had zijn werk gedaan.
Al in het begin van de eerste dreef werd door Vic aandacht gevraagd voor toch wel een niet alledaagse verschijning namelijk de Spechteninktzwam. Als we aan inktzwammen denken (toch zij die al over een zekere kennis van paddenstoelen beschikken) denken we meestal aan de Geschubde Inktzwam, een veel voorkomende soort binnen de familie van de inktzwammen. Ik moet eerlijk bekennen dat ik deze inktzwam niet kende maar misschien ligt dat aan mijn bescheiden kennis.
We zochten in greppels, tussen takhout en omgevallen bomen enthousiast naar paddenstoelen. Vaak werd een eerste determinatie door de omstaanders gedaan waarna Vic corrigeerde of zijn spiegeltje bovenhaalde (en in sommige moeilijkere gevallen een klein vergrootglas) om onder de hoed van de paddenstoel te kijken naar plaatjes, buisjes of andere sporendragers. Paddenstoelen determineren blijkt een serieuze zaak te zijn waarbij na veel wikken en wegen (onderzoek dus) de naam van de betreffende paddenstoel wordt vastgelegd. Ter staving werd ook geregeld gebruik gemaakt van de app ObsIdentify op de smartphone. En het moet gezegd: Vic en de app bleken goed op mekaar afgestemd.
Er werd ook nog eens duidelijk gesteld dat de paddenstoel die wij tussen de gevallen bladeren opmerken slechts een klein gedeelte is van een veel groter geheel dat verborgen onder de grond leeft en dat het mycelium genoemd wordt. De paddenstoel is het vruchtlichaam van dit ondergronds netwerk van schimmeldraden. Een beetje te vergelijken met een appelboom waarbij de appel het vruchtlichaam is, de boom het mycelium en de appelpitten voor nieuwe appelbomen kunnen zorgen. Bij een paddenstoel zijn de pitten sporen die zich in de paddenstoel bevinden en tot nieuwe ondergrondse netwerken kunnen uitgroeien. Het is daarom ook aangewezen om paddenstoelen (indien nodig) niet uit te trekken maar af te snijden zodat het mycelium niet beschadigd wordt.
Hier enkele van onze voornaamste vondsten: Hazenpootje, DennenVlamhoed, Echte Honingzwam, Zwart Purperen Russula, Heksenschermpje, Dennenvoetzwam, Porseleinzwammetje, Parelamaniet
Top of the bill was echter de ontdekking va de Rupsendoder, een paddenstoel die zoals de naam doet vermoeden zich te goed doet aan poppen van vlinders die zich onder de grond bevinden. Bij de paddenstoelenwandeling van vorig jaar hadden we er eentje ontdekt op het grasveldje bij de ‘dikke eik’ en ongeveer op dezelfde plek troffen we nu, na enig zoekwerk, twee exemplaren aan.
de Rupsendoder
Op de terugweg naar het startpunt en met een zwaar hoofd van al de informatie die ons door Vic was aangereikt, troffen we nog een bijzondere paddenstoel (en een van mijn favorieten) aan namelijk de Echte Judasoor. De naam judasoor komt van de legende dat deze paddenstoel te zien was op de vlier waaraan Judas zich opgehangen had. Judasoor groeit voornamelijk op vlier en dit was hier ook het geval. Alleen was, buiten de tak met de paddenstoelen, van de vlier geen spoor meer.
Echte Judasoor
Een mooie afsluiter van weer maar eens een leerrijke dag in de bossen van Varendonk. Met dank aan Vic en natuurlijk ook aan het prachtige weer.
Georges Aerts
Ontvang nieuws over onze natuur en activiteiten rechtstreeks in je mailbox.
Abonneer je op onze nieuwsbrief