Plantenwerkgroep Vlaamse Ardennen+ wrap up-verslag andere inventarisaties 2023

Het is een traditie om van onze excursies een kort verslag op te maken. 

Maar soms ontbreekt ons de tijd hiervoor.  Dit was dit jaar het geval voor de excursies van   vrijdag 9 juni (Oudenaarde, vistrap op de Schelde), woensdag 14 juni (Doornbosbeekvallei, Brakel), zondag 27 augustus (Wijnhuize), zaterdag 2 september (thuishokinventarisatie Nederename), zondag 10 september (Everbeekse bossen, Brakel) en zondag 24 september te Lierde.

Telkens hebben we ons toegespitst op een welbepaalde vierkante kilometer uit het IFBL-raster.  Soms wisten we wat ons te wachten stond, omdat het om een gebied ging met een bekende natuurwaarde.  Dit was bv het geval bij de excursie van 9 juni langs de Schelde, waar we desondanks werden verrast met de waarneming van de zeldzame Naakte lathyrus.  Idem voor de Everbeekse bossen op 10 september.  Het stuk bronbos dat we bezochten bevat heel wat zeldzame plantensoorten waarvan het bestaan al lange tijd bekend is, onder meer Wrangwortel, Paarbladig- en  Verspreidbladig goudveil.  Tijdens deze excursie werden we zoals wel vaker gebeurd geconfronteerd met de paradox die stelt dat landschappelijk mooi wandelgebied meestal gelijk staat aan een verarmde biodiversiteit.  Buiten het bos, langs de onverharde wandelwegen heb je prachtige vergezichten, maar is de vegetatie totaal verarmd als gevolg van de moderne landbouwpraktijken waarbij het overmatig gebruik van meststoffen en pesticiden de plantengroei tot een banale eenheidsworst herleidt. 

We werden met diezelfde paradox geconfronteerd te Wijnhuize en te Lierde, waar we enkele nauwelijks onderzochte kwartierhokken inventariseerden.  In dergelijke gevallen halen we toch elke keer weer voldoening uit het ontdekken van kleine, botanisch waardevolle restantjes.  In Wijnhuize was dit een stukje moerassig hooiland met Veldlathyrus, Moesdistel en Gevleugeld hertshooi, in Lierde een weliswaar met pesticiden mishandelde beek waarlangs nog  Kruisbladwalstro groeit. 

Dit contrasteert sterk met de inventarisaties van verstedelijkte gebieden.  Aangenaam wandelen is het er niet, het uitzicht is er niet zelden deprimerend, maar we vinden altijd wel hoekjes en kantjes die ons verrassen qua plantengroei. 

Dit was onder meer het geval tijdens de inventarisatie te Nederename.  Deze gebeurde in het kader van het ‘thuishokproject’.  We inventariseerden een deel van de vierkante kilometer waarin een van onze gidsen woont (Alexander). De bedoeling hiervan is dat de evolutie van de plantengroei in dit hok in de toekomst zo lang mogelijk in detail wordt opgevolgd.  We vonden onder meer Donderkruid tussen de straatstenen en een grote populatie van de Smalle aster, een verwilderde tuinplant die zich steeds nadrukkelijker integreert in ruigtes. 

Andere keren worden we aangenaam verrast door iets wat we niet hadden verwacht en evenmin hadden bedacht.  Zo stootten we tijdens de inventarisatie van 14 juni langs de Doornbosbeek op een vrij grote populatie van de Bosorchis.  In de verslagen van onze andere excursies, kan je nog meer verrassingen terugvinden. 

Los van de verrassingen is het resultaat van elke excursie dat we telkens weer een hele reeks soorten weten te vinden die eerder nog niet waren geregistreerd, ongeacht hoeveel soorten er in die vierkante kilometer reeds bekend waren. 

En volgend jaar hebben we opnieuw een gevarieerde en boeiende excursiekalender.

28 september 2023

Henk Coudenys, secretaris Plantenwerkgroep Vlaamse Ardennen plus