Steenmarters in de herfst: tijd voor een eigen plek

Bericht uitgegeven door Natuurpunt Studie op donderdag 2 oktober 2014

In september is het welletjes geweest voor de moeder van de steenmarter. De dochters worden uit het nest verjaagd en moeten hun eigen stek zoeken. De zonen worden langer getolereerd, soms zelfs tot na hun tweede levensjaar. Het verjagen van de vrouwelijke nakomelingen is logisch gezien de intraseksuele territorialiteit bij steenmarters, waar dieren van hetzelfde geslacht niet in hetzelfde leefgebied zullen voorkomen.

De vrouwtjes worden dus eerst uit het nest gezet. Als ze wat geluk hebben en hun moeder een groot leefgebied verworven heeft is er een kans dat de moeder een stuk afstaat aan haar nakomelingen. Jonge mannetjes worden ook vaak getolereerd door de mannen uit de buurt, zolang ze niet seksueel actief zijn. Mannetjes verdedigen hun territorium immers om zeker te zijn dat geen vreemde individuen met hun vrouwtjes paren. Een niet-seksueel actief mannetje is dan geen bedreiging. Vrouwtjes zijn strenger voor hun dochters, zij beschermen hun territorium voor alleenrecht over de beschikbare voedselbronnen en schuilplaatsen.

Afbeelding

Steenmarterjongen worden echter lang niet altijd in het gebied van de ouders getolereerd. Wanneer dit niet het geval is moeten ze op zoek naar een leeg gebied. Dit kan een nog niet gekoloniseerd gebied zijn of een verlaten territorium. In Vlaanderen zijn er nog maar weinig gebieden waar geen steenmarters voorkomen, dus de tweede optie zal het vaakst van toepassing zijn. 

Wanneer een steenmarter overlijdt of om een of andere reden wegtrekt komt zijn gebied vrij. Al vrij snel zal een jonge steenmarter op zoek naar een territorium zich in het gebied vestigen. De meest aantrekkelijke plekjes zijn makkelijk te vinden, door de geurklieren op de poten van steenmarters worden geurpaadjes aangelegd. Als het gebied dus nog niet te lang verlaten is kan de nieuwe bewoner op eenvoudige manier de weg vinden naar de beste schuilplaatsen door deze paadjes te volgen.

Het zoeken van een gebied kan wat tijd in beslag nemen, soms enkele maanden. Gebieden worden gezocht in een straal van tien kilometer. Steenmarters zonder gebied zijn zwervers, die moeten hopen op de restjes of onoplettendheid bij andere steenmarters.

Tekst: Jens Warrie, Natuurpunt Studie

Foto: Hugh Jansman