Unieke samenwerking met landbouwers in het Gentse kon al ruim 100 kievitsnesten beschermen

Overal in Vlaanderen gaat de kievit fel achteruit. Om de akkervogel te helpen, werken vrijwilligers van Natuurpunt Gent samen met lokale landbouwers. Sinds vorig jaar werden al meer dan 100 nesten beschermd op akkers, zodat landbouwmachines ze tijdig kunnen opmerken en ontwijken. Zo zagen enkele honderden kuikens het levenslicht, een belangrijke stap in de bescherming van de kievit én een bewijs dat samenwerking tussen natuurorganisaties en landbouwers werkt.

Steeds meer bedreigd

“Vroeger zag en hoorde je regelmatig kieviten in de meersen, ook in het Gentse”, vertelt Geert Spanoghe van Vogelwerkgroep Gent+, onderdeel van Natuurpunt Gent. “Met hun capriolen in de lucht en opvallende geluidjes zijn ze onmiskenbaar.”

Toch gingen kieviten de laatste decennia zeer sterk achteruit, vooral omdat hun traditionele leefgebied, drassig valleigrasland, steeds meer verdwijnt. De resterende kieviten vonden op akkers een waardig alternatief. Daar zijn ze beter beschermd tegen natuurlijke vijanden, maar wel extra kwetsbaar voor landbouwvoertuigen. Kieviten maken hun nest op de grond. Onbedoeld worden heel wat nesten en kievitjongen deze tijd van het jaar omgeploegd.

Mooie resultaten

“Daarom ontstond het plan om samen te werken met landbouwers om kievitsnesten te beschermen”, legt Spanoghe uit. “In 2021 hebben we meer dan 120 nesten aangeduid in de ruime omgeving van Gent; van Drongen tot in de Gentse Kanaaldorpen, Lochristi en Wachtebeke. 73 van die nesten konden we succesvol beschermen. Jammer genoeg werden 17 nesten toch omgeploegd. Dit was meestal te wijten aan slechte communicatie met of onvoorzichtigheid van loonwerkers. Het is voor alle partners een leerproces.”

“Kieviten leggen doorgaans 4 eieren per nest. Dat wil in theorie zeggen dat we meer dan 300 kievitsjongen hebben kunnen redden. Maar opgroeien tot een vliegvlugge vogel is een aartsmoeilijke taak. We kunnen niet met zekerheid bepalen hoeveel kuikens groot werden omdat kievitouders hun jongen goed uit het zicht houden. Toch zijn we heel tevreden met het resultaat.”

“Dit jaar hebben we alweer tientallen bijkomende nesten aangeduid, zowel bij gekende als bij nieuwe landbouwers in het project. We hopen de komende jaren steeds meer kieviten te kunnen beschermen met onze vrijwilligers.”

Unieke samenwerking

Het project is het resultaat van een unieke samenwerking. “Dankzij de mensen van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) konden we de landbouwers contacteren waarvan onze vrijwilligers weten dat er kieviten broeden op hun percelen. De landbouwers die effectief willen meehelpen, ontvangen daarvoor een vergoeding. Het project krijgt ook begeleiding van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO).”

“Een mooi voorbeeld waar samenwerking tussen natuurbeschermers en landbouwers nodig is én loont”, besluit Spanoghe.