Vleermuizenwerkgroep ontdekt verblijfplaatsen Ruige dwergvleermuis in Ieper

In Ieper ontdekten medewerkers van de Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt in 27 boomholten en 2 vleermuiskasten Ruige dwergvleermuizen. Op basis van hun onderzoek wil de Vleermuizenwerkgroep de soort een betere bescherming geven.

De Ruige dwergvleermuis werd gekroond tot Europese vleermuizensoort van het jaar 2015. Een eervolle titel, en die kreeg het dier niet zomaar. Niet alleen is het een erg fascinerende soort, ze wordt ook bedreigd door lichtvervuiling, een betere isolatie van gebouwen zonder dat een nestkast of andere alternatieve nestgelegenheid voorzien wordt, een dalend voedselaanbod, pesticidengebruik, het gebrek aan natuurlijke verblijfplaatsen en de verkeerde inplanting van windmolens binnen hun trekroutes en jachtgebieden. De Ruige dwergvleermuis verdient dan ook een duwtje in de rug.

De Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt besloot daarom onderzoek te doen naar verblijfplaatsen van de soort. Dit is een eerste poging om systematisch de oevers van vijvers en andere waterpartijen te onderzoeken op paarplaatsen; een cruciale stap om de vleermuis te beschermen. Met batdetectoren en zaklampen in de aanslag trokken medewerkers eropuit. Het was al eerder bekend dat de waterrijke gebieden ten zuiden van Ieper belangrijk zijn voor de Ruige dwergvleermuis. Maar tot voor kort waren geen verblijfplaatsen bekend. Dankzij het nieuwe onderzoek is daar verandering in gekomen.

Begin september werden in 27 holle bomen en 2 vleermuiskasten in Ieper Ruige dwergvleermuizen ontdekt. Alle onderzochte bomen en kasten bevinden zich aan de rand van grote waterpartijen, zoals de Zillebeke vijver, Dikkebus vijver en de vestingen van Ieper. De bomen hebben holten of scheuren; het gaat om essen (10), esdoorns (5), populieren (4), eiken (3), wilgen (2), elzen (1), abelen (1) en beuken (1). De vleermuiskasten werden opgehangen aan bomen op de vestingwal onder impuls van het Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels en de Milieu-Educatieve dienst van de Stad Ieper.

Afbeelding

Meerdere holle bomen in deze rij essen dienen als paarplaats voor de Ruige dwergvleermuis. (foto: Marc Van De Sijpe).

Met de ontdekking van de verblijfplaatsen hoopt de werkgroep een bijdrage te kunnen leveren aan de bewustwording, het onderzoek en de bescherming van de Ruige dwergvleermuis. Een weloverwogen inplanting van windmolenparken, het beschermen van natuurlijke verblijfplaatsen, moerasherstel en het ophangen van vleermuiskasten zijn alvast maatregelen die de soort kunnen helpen. Die kasten zijn niet altijd even succesvol en kunnen ook nooit dienen als vervanging van een kraamkolonie, maar kunnen wel nuttig zijn als paarplaats voor de vleermuizen.

De Ruige dwergvleermuis is een middelgrote vleermuis die vooral terug te vinden is in de buurt van water. Het is een vermaarde trekker. In de zomermaanden vertoeven de vrouwtjes in Noord en Oost-Europa om hun jongen groot te brengen, maar in het najaar laten ze de koude achter zich en trekken ze naar het zuiden en westen van Europa om er te overwinteren. Ook in België brengen ze de winter door. De mannetjes wachten hen op in hun territorium (een holle boom, gebouw of nestkast), klaar om te paren. Later in het voorjaar trekken de zwangere vrouwtjes weer weg.

Afbeelding

Op basis van hun ontdekking wil de Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt de soort een betere bescherming geven. (foto: Bram Conings).

De soort is dan wel niet met uitsterven bedreigd, zeldzaam is ze wel. Kraamkolonies van tientallen dieren zijn bij ons niet terug te vinden. Toch zit de Ruige dwergvleermuis vooral in het westen van het land en minder in het oosten. Ieper is één van de hotspots in West-Vlaanderen, maar ook in Oost-Vlaanderen en in delen van de provincies Vlaams-Brabant en Antwerpen zijn zulke hotspots terug te vinden.

Wie paarplaatsen van Ruige dwergvleermuizen wil opsporen vindt meer informatie over het herkennen van de soort met een batdetector op Ecopedia.

Tekst: Marc Van De Sijpe, Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt
Foto's: Yves Adams / Vilda Photo, Bram Conings & Marc Van De Sijpe