Wachtervlinders in de aanbieding

Met de eerste zachtere nachten werden de voorbije weken mooie aantallen nachtvlinders opgemerkt. Daarbij springen de hoge tellingen van Wachtervlinders in het oog. Voor die soort is het al volop lente.

563 Wachtervlinders op één avondje: dat noteerde een team nachtvlinderaars op 28 februari in Brakel. Op 13 februari werden er in Tervuren 426 geteld. Om tot dergelijke aantallen te komen worden enkele tientallen bomen ingesmeerd met een mengsel van rode wijn en witte suiker, de zogenaamde ‘smeer’. Nu de wilgen nog niet in bloei staan, is er voor de actieve (nacht)vlinders nog maar weinig te vinden in de natuur. Door het aanbieden van dit kunstmatige voedsel kan je dan ook hoge aantallen vlinders lokken.  Uitzonderlijk zijn die aantallen niet: nagenoeg elk jaar zijn hoge aantallen wachtervlinders de aankondiging van een ontluikende lente.

Wachtervlinders behoren tot de familie van de uiltjes, de grootste nachtvlinderfamilie in ons land. Het zijn langwerpige, bruine vlinders die zich laten herkennen door een witte of oranjegele vlek op elke vleugel, waar twee kleine satellietvlekjes tegenaan liggen. Aan precies dat vlekkenpatroon dankt de soort zijn Engelse naam ‘The Satellite’. Ook de Nederlandse naam verwijst naar die vlekjes. In oude astronomieboeken worden manen in een baan rond een planeet ook wel ‘wachters’ genoemd. De naam ‘Wachtervlinder’ duikt al op het in vlinderboek van Dirk Ter Haar (ca. 1900). De vleugeltekening maakt de soort onmiskenbaar.

De Wachtervlinder behoort tot een minderheid van nachtvlinders die als volwassen vlinder overwinteren. In het najaar sluipen de vlinders uit, ze voeden zich nog wat en gaan dan in winterrust. Geen diepe winterslaap, want ook op zachte winteravonden zijn ze actief. In het vroege voorjaar vliegen ze volop en wordt er gepaard. En dan zit een wachtervlinderleven erop: in jaren met een late lente kan je de laatste exemplaren begin mei zien, maar gewoonlijk hebben de wachtervlinders tegen april al het loodje gelegd.

Maar voor het zover is worden er eitjes afgezet. En dat zijn er veel. Een vrouwtje Wachtervlinder zet gemiddeld 700 tot 850 eitjes af; bij sommige vrouwtjes loopt dat aantal zelfs op tot 1470. De eitjes worden afgezet op allerlei loofbomen, waaronder ook fruitbomen. In appelboomgaarden werd de soort vroeger als een pest beschouwd. In mei kan je de rupsen van de Wachtervlinder vinden: een nagenoeg zwarte rups met op de zijkant, dicht bij de kop, enkele witte vlekjes. Die rupsen doen zich niet alleen tegoed aan bladeren van allerlei loofbomen, maar verschalken, zeker in geval van voedselschaarste, ook wel eens een andere rups. Daarom worden ze wel eens ‘moordrupsen’ genoemd.

Heb jij ook een Wachtervlinder gezien? Geef jouw melding door via www.waarnemingen.be.
Al het vlindernieuws als eerste te weten komen? Abonneer je dan op de tweemandelijkse Vlinder.flits

Tekst: Wim Veraghtert, Natuurpunt Studie