Afbeelding
Westelijke orpheusgrasmus
Lander Kestemont

Westelijke orpheusgrasmus voor het eerst in België

7 mei 2018
Categorieën
Natuurbericht

Zondag werd er voor het eerst in België een Westelijke orpheusgrasmus waargenomen. De soort broedt rond het Middellandse Zeegebied en is tijdens zijn migratie per toeval in ons land terecht gekomen.

Vogelkijkend België staat even op zijn kop: gisterenochtend ontdekten twee Antwerpse natuurliefhebbers, Paul De Cnodder en Guy Laurijssens, een zingend mannetje Westelijke orpheusgrasmus (Sylvia hortensis) nabij Hour in de provincie Namen. Het is op zich geen erg opvallende vogel: een goeie 16 cm groot en dat is groot voor een grasmusachtige. Ze valt op door de donkergrijze kop met wit oog, grijsbruine bovendelen en een witte keel en een roze waas op de rest van de onderzijde. Het is een schuwe insectenetende vogel die zich ophoudt in verschillende types van vegetatie, waarbij dichte bosjes een vaste waarde vormen. Dit exemplaar laat zich echter vaak mooi bekijken in de toppen van de meidoorns. Deze observatie is groot nieuws, want de soort werd nooit eerder waargenomen in België.

Orpheusgrasmussen kennen 2 populaties, die sinds vorige eeuw van elkaar gesplitst zijn: de Westelijke en de Oostelijke orpheusgrasmus. De Westelijke orpheusgrasmus overwintert in de Afrikaanse sub-Saharazone en broedt in Europa in het Middellandse Zeegebied. Tijdens zijn migratie van Afrika naar Europa is de soort voorbij zijn broedgebied gevlogen en is zo per toeval te ver naar het noorden terecht gekomen. In België komen ze dus normaal niet voor.

Bij sommige andere soorten gebeurt het wel vaker dat ze tijdens de voorjaarstrek te ver doorvliegen in noordeljike richting, dit wordt ‘overshooting’ genoemd. Bij de Westelijke orpheusgrasmus is het echter grote uitzondering, in West-Europa was dat eerder nog maar tweemaal het geval (in Engeland en Duitsland). Alle andere West-Europese waarnemingen vonden plaats in het najaar.

De enige Nederlandse waarneming gebeurde in het Zeeuwse Vlissingen van 29 oktober tot 5 november 2003. Voor België is het dus de eerste keer. De Westelijke orpheusgrasmus is voorlopig nog steeds ter plaatse in het prachtige, glooiende landschap van Hour.

Tekst: Sanne Ruyts & Gerald Driessens, Natuurpunt Studie