Wie vindt de eerste Bergheggenmus voor België?

De Bergheggenmus is een Siberische zangvogel die normaal gezien overwintert in Noord-China en Korea. Maar als gevolg van de weersomstandigheden wordt momenteel een ongekende toevloed van de soort gemeld in Noord- en West-Europa. Een eerste waarneming voor België hangt in de lucht.

De Bergheggenmus is een fraaie verschijning: ze is even groot als ‘onze’ Heggenmus maar oogt een stuk kleurrijker. Ze heeft een opvallend geel-zwart koppatroon, met okergele wenkbrauwstreep en keel. De borst en buik zijn geel en de  flanken zijn gestreept. Haar roep klinkt een stukje ijler en hoger dan die van onze Heggenmus.

De Bergheggenmus is een trekvogel die broedt in de taiga van het noorden van Rusland (vanaf de noordelijke Oeral en verder oostwaarts in Siberië) hoofdzakelijk ten noorden van de Poolcirkel. De vaste wintergebieden bevinden zich in Noord-China en op het Koreaanse schiereiland.

In heel Europa geldt de soort als zeer zeldzaam. Tot en met 2015 waren er amper 32 aanvaarde gevallen in Europa. Van 4 tot en met 16 oktober kwamen daar minstens 59 nieuwe gevallen voor Europa bij: dat is op twee weken tijd ongeveer dubbel zoveel als tijdens de voorbije 100 jaar samen.

De meeste waarnemingen gebeurden de afgelopen dagen in Zweden en Finland, Duitsland, Noorwegen, Denemarken, Polen, Litouwen, Letland en Estland. Maar ook in Groot-Brittannië, waar het een nieuwe soort was, werden de voorbije dagen meteen al vier gevallen gemeld.

Afbeelding

Overzicht van de waarnemingen van de Bergheggenmus de voorbije dagen (interactieve kaart door David Erterius).

Er komen nog dagelijks exemplaren bij en het einde van de influx is vermoedelijk nog niet in zicht. Mogelijk dringt een aantal vogels de komende weken nog verder zuidwaarts door in Europa, hopelijk ook tot in België. Ook voor België zou het een nieuwe soort zijn.

De Bergheggenmus is een winterharde soort die overwintert in Noord-China en Korea, dus is er een reële kans dat er vogels zullen overwinteren in Noord- en West-Europa. Ook in België is dat iets om voor uit te kijken. De Bergheggenmus kan opduiken op voederplaatsen, net als ‘onze’ Heggenmus. De tuineigenaar die er eentje in zijn tuin ontdekt, mag wel wat bezoek verwachten. Waarnemingen van dergelijke zeldzaamheden worden pas officieel aanvaard wanneer ze voldoende gedocumenteerd zijn met foto’s of video, of bevestigd worden door meerdere waarnemers. 

Dit najaar zijn er wel meer dwaalgasten uit het oosten te zien in ons land (Kleine vliegenvanger, Bladkoningen, Aziatische Roodborsttapuit). Wellicht heeft dit te maken met de weersomstandigheden van de voorbije weken, die gunstig waren om dwalende zangvogels uit Siberië die normaal gezien in zuidelijk Azië overwinteren de verkeerde kant, richting Europa, te stuwen.

Tekst: Wouter Faveyts, Belgian Rare Birds Committee
Foto: Jargal Lamjav, David Erterius