Wolven kunnen het risico op infectieziektes verlagen

De predatie van wolven op everzwijnen kan de infectiegraad van rundertuberculose bij die everzwijnen sterk verlagen. Dat blijkt uit een Spaanse studie. Wolven zorgen zo voor gezondere wildpopulaties en ze verlagen daarmee ook het risico dat de infectie doorgegeven wordt aan vee. Dit principe geldt voor verschillende infectieziektes, waaronder ook Afrikaanse varkenspest.

Grote roofdieren zoals wolven kiezen meestal voor de gemakkelijkste prooi, en dat zijn vaak de jonge, oude en zieke individuen. Door deze selectieve manier van jagen hebben wolven een belangrijke impact op hun ecosysteem en zorgen ze voor gezonde populaties prooidieren. Recent onderzoek wijst nu uit dat wolven ook het risico op infectieziektes kunnen verlagen. 

Wolven verlagen infectiegraad voor rundertuberculose
Voor de Spaanse studie bestudeerden onderzoekers het aantal wolven, het aantal everzwijnen en de infectiegraad van everzwijnen met rundertuberculose (een bacteriële infectieziekte). In de studiegebieden in Asturië waar wolven voorkomen, nam de wolvenpopulatie toe tussen 2000 en 2014. Het aantal everzwijnen bleef in die periode stabiel bij het stijgende aantal wolven maar de infectiegraad van rundertuberculose bij everzwijnen in deze gebieden daalde met 77%. Waar geen wolven zaten, steeg het aantal everzwijnen licht maar bleef de infectiegraad gelijk. Wolven dragen dus bij tot het inperken van het ziekterisico.

Effect van wolven op lange termijn
Door gebruik te maken van statistische modellen konden de onderzoekers ook voorspellingen maken voor de toekomst in verschillende scenario’s en voor verschillende populatiegroottes van wolven.
Uit de modellen blijkt dat wolven ook op lange termijn zorgen voor een daling in de infectiegraad van rundertuberculose bij everzwijnen. In het scenario waarin de wolvenpopulatie stabiel blijft, zal ook de populatiegrootte van everzwijnen stabiel blijven maar zal de infectiegraad dalen. Als het aantal wolven daalt, en de predator uiteindelijk wordt uitgeroeid en verdwijnt, stijgt de infectiegraad en zal op termijn het aantal everzwijnen meer gereguleerd worden door sterfte aan de ziekte dan door predatie door wolven. 

Afrikaanse varkenspest
Het positieve effect van roofdieren op het beperken van het ziekterisico geldt voor veel roofdieren en infectieziektes. Afrikaanse varkenspest is een virusziekte die kan overgedragen worden door direct of indirect contact tussen varkens of everzwijnen en werd al aangetroffen in everzwijnen in België. Het positieve effect van aanwezigheid van wolven op het beperken van de verspreiding van de Afrikaanse varkenspest werd al eerder waargenomen in Slovakije. Omdat verhoogde jachtdruk op everzwijnen het risico op de Afrikaanse varkenspest niet kan verlagen, zou een groeiende populatie wolven in België dus op termijn een zegen kunnen zijn voor de Belgische natuur én de varkenshouders, en een nieuw licht werpen op het huidige everzwijnenbeleid.

tekst: Sanne Ruyts en Bob Vandendriessche (Zoogdierenwerkgroep Natuurpunt)