Zal de Huismus standhouden tijdens de tuinvogeltelling?

Een halve winter lang genoot Europa van lenteweer. Meer dan anders hadden noordelijke vogels de luxe om niet te moeten uitwijken voor een dikke laag sneeuw. Maar ondertussen schuift de winter met rasse schreden dichterbij. Met Het Grote Vogelweekend voor de deur vroegen we aan onze tuinvogelconsulenten welk scenario we mogen verwachten.

In tuinen waar correct en gevarieerd wordt gevoederd, lijkt het bezoek van vogels niet zo bijzonder te verschillen van andere jaren. Rond de jaarwisseling waren er kleine verschuivingen, lokaal lichte stijgingen of dalingen bij bijvoorbeeld het aantal mezen. Niet zozeer wat soorten betreft maar wel inzake het aantal. Dat is wellicht te linken aan het zuidelijker schuiven van de vorst- en sneeuwgrens.

Vooral Pimpelmees doet het redelijk goed en naast Koolmezen worden hier en daar ook nog Zwarte mezen opgemerkt. Die arriveerden in het najaar in onze streken en bleven hangen waar het juiste biotoop en voldoende voedsel voorhanden was. Ook Staartmezen zijn goed vertegenwoordigd dankzij een noordoostelijke aanvoer in het najaar. Zoals gewoonlijk schuimen die een hele buurt af en gaat het steeds om ‘blitzbezoekjes’. Ook Goudhaantjes kan je opvallend vaak aantreffen dit jaar.

Afbeelding

De kans op bijzondere gasten als dit Goudhaantje is dit jaar een stuk groter dan gewoonlijk (foto: François Van Bauwel)

Lijsters zijn er momenteel dan weer relatief weinig. De Koperwieken en Kramsvogels lijken zich op te houden waar restanten van fruit te vinden zijn. Er zitten weinig noordelijke wintermerels maar de lokale broedvogels zijn nog wel aanwezig.  Het valt ook op dat die plaatselijke Merels en Zanglijsters hun voorjaarslied al afsteken in de ochtendschemering. De kans is groot dat een winterprik hen tot andere ideeën zal brengen.

Kepen doen het de laatste weken dan weer beter met veel individuen op de goede voederplaatsen. Vinken zitten er ook maar ze blijken minder op de voederplaats te vertoeven. Het is een goede winter voor Sijzen maar die bezoeken slechts zelden de voederplaats en blijven hoog in de elzen foerageren. Zeker nu we een zachte winter beleven, vinden ze voldoende natuurlijk aanbod. Groenlingen lijken schaarser dan in andere jaren. In de landelijk gelegen tuin heb je meer kans om Putters op bezoek te krijgen, waar ze distels in de buurt kunnen vinden. In dat soort tuinen zijn je kansen op een Ringmus ook aanzienlijk groter, een soort die we de laatste decennia voor meer dan 55% zijn verloren. Merk je dat er meerdere Ringmussen in je buurt zitten? Probeer dan nestkasten te voorzien in een boomgaard in de buurt. De soort kan elk duwtje in de rug goed gebruiken.

Lukken die wat vreemdere soorten niet? Niet getreurd. Er is het vaste aanbod aan Roodborstjes, Winterkoninkjes, Spreeuwen en Heggenmussen. We zijn erg benieuwd of de langzame terugval van de Turkse tortel en vooral die van de Houtduif zich zal manifesteren in de tuinvogeltelling. De andere klassieke ‘groten’ zijn er ook: de speelse en bijzonder georganiseerd levende Kauwen vinden echt overal hun draai. Amusante vogels om te observeren. Vrijwel overal bouwen Eksters nu hun nesten al. Mogelijk houdt dat hen iets verder weg van de voederplaats.

De kans lijkt reëel dat de Huismus stand houdt en de meest getelde tuinvogel blijft. Niet omdat de soort toeneemt, wel omdat de andere soorten net iets minder aanwezig lijken dit jaar. Dat geldt zeker voor zijn belangrijkste mededinger, de Vink. De huismussenpopulatie uit de buurt troept in de winter steevast samen op de vaste voederplaatsen, dus als ze er zitten, krijg je ze met een redelijke garantie op bezoek. Laat duidelijk zijn dat het telweekend in de eerste plaats voor onze algemeenste standvogels belangrijk is. Met geen enkele andere meting slagen we erin om een dergelijk breed beeld te krijgen van hun werkelijke aantallen.

Nog meer dan anders kijken we dit jaar uit naar hoe de warme winter zich manifesteert in de tuinvogeltelling. En denk eraan: heb je weinig of geen vogels in je tuin: dan willen we dat ook weten. Het Grote Vogelweekend gaat door op 16 & 17 januari, tellingen doorgeven kan via www.vogelweekend.be

Tekst: Gerald Driessens, Natuurpunt Studie en de Tuinvogelconsulenten van Natuurpunt: Bart Moons, Bart Tas, Geert Vanhulle, Jonas Pottier & Ruben Saey
Foto: François Van Bauwel
Het hele telweekend en de weken erna beantwoorden onze vrijwillige tuinvogelconsulenten vragen in verband met tuinvogels herkennen, hun gedrag, vogelvoer, nestkastjes, tuintips en veel meer. Stel hier je vragen.