Zitten er nog vuurvliegjes in jouw tuin?

Vroeger kon je de fabelachtige dwaallichtjes van vuurvliegjes geregeld door de bomen zien dansen. Maar de laatste jaren gaan de verschillende soorten glimwormen erop achteruit. Natuurpunt wil de verspreiding beter in kaart brengen en roept daarvoor de hulp in van tuineigenaars.

Van midden juni tot midden juli breekt de topperiode aan voor vuurvliegjes (de mannetjes van de Kleine glimworm). Vooral tussen 22:30 en 23:30 kan je ze zien. De fonkelende beestjes zijn - in tegenstelling tot wat hun naam doet vermoeden - geen wormen, maar kleine kevertjes.

Waarnemingen en gegevens uit de ons omringende landen geven aan dat de glimwormen sinds 1950 sterk achteruit gegaan zijn. Hoe dat precies komt heeft de wetenschap nog niet uitgeklaard, maar enkele mogelijke verklaringen wijzen richting versnippering van het leefgebied, vervuiling en pesticidengebruik en vooral lichthinder. Zo toonde Brits en Zwitsers onderzoek aan dat de mannetjes het gloeisignaal van het vrouwtje niet of zeer slecht waarnemen onder felle straatverlichting, waardoor ze zich niet kunnen voortplanten. Omdat België het meest lichtvervuilde land ter wereld is, lijkt het logisch dat dat effect ook bij ons een grote rol speelt. De populariteit van LED-verlichting in tuinen vormt wellicht een relatief nieuwe uitdaging. Door de verspreiding van glimwormen extra gedetailleerd in kaart te brengen kunnen we de (huidige en vroegere) verspreiding koppelen aan satellietkaarten met de mate van lichtvervuiling in België.

In Vlaanderen leven er voor zover bekend drie soorten glimwormen: de Grote glimworm, de Kleine glimworm en de Kortschildglimworm. De bekendste en meest algemene soort is de Grote glimworm. Veel minder algemeen en beperkter in verspreiding is de Kleine glimworm. Hij stelt hogere eisen aan z’n biotoop dan zijn grotere broer. De mannetjes van de Kleine glimworm staan ook bekend als ‘vuurvliegjes’ omdat ze tijdens het vliegen een fel licht geven. De derde en slechtst gekende soort is de Kortschildglimworm. Dat we er zo weinig over weten is niet zo verwonderlijk, want de ongevleugelde mannetjes kruipen vooral overdag rond en de vrouwtjes gloeien ’s avonds niet.

Met de oproep wilde Glimwormenwerkgroep van Natuurpunt de lacunes in de verspreiding van glimwormen en vuurvliegjes opvullen en tegelijk de impact van lichtvervuiling bekijken. Daarom is het erg belangrijk te melden waar er gezocht is maar waar niets gevonden werd. Waarnemingen ingeven kan via www.waarnemingen.be of door een mailtje te sturen naar [email protected].

Meer informatie en hoe de soorten te herkennen, vind je hier. (http://www.natuurpunt.be/sites/default/files/images/inline/soortenfiche_glimwormen.pdf)

Tekst: Raphaël De Cock, Glimwormenwerkgroep Natuurpunt