Bosomvorming in het Steentjesbos

In de gemeente Kampenhout en aangrenzend in Boortmeerbeek bevinden zich enkele grote boscomplexen waaronder het Steentjesbos. Sinds enkele jaren beheert Natuurpunt een groot deel van deze bossen en daarom is een langetermijnvisie uitgewerkt. Het hoofddoel is om de ecologische waarde van het bos te verhogen en zo bedreigde plant- en diersoorten weer alle kansen te geven. 

Het Steentjesbos werd in het verleden voornamelijk beheerd in functie van een economische doelstelling nl. houtproductie. Hierdoor bestaat het veelal uit Amerikaanse eik. Voor de biodiversiteit is dit een minder interessante boom omdat dit geen inheemse soort is. Op een Amerikaanse eik, bijvoorbeeld, leven slechts zo'n 20 andere soorten, terwijl dat er op onze inheemse eik wel meer dan 400 zijn. Om een bos gevarieerd en toekomstbestendig te houden voor mens, plant en dier is goed bosbeheer nodig. 

Natuurherstel

Het verhogen van de ecologische waarde van het Steentjesbos zal via twee sporen gerealiseerd worden. Aan de randen creëren we extra dynamiek door middel van gevarieerde mantel-zoomvegetaties. De overgangen tussen de boscomplexen en het aangrenzende open landschap zijn dikwijls erg abrupt. Deze harde overgangen hebben een zeer beperkte ecologische waarde. Veel ongewervelden, en indirect de soorten die deze als voedselbron gebruiken, zijn net gebonden aan geleidelijke overgangsvegetaties doordat die een hoge variatie aan microklimaat hebben (verschillende mate van lichtexpositie, temperatuurverschillen, windluwe plekken,…). Daarom werden de afgelopen maanden over de hele zuidzijde van het Steentjesbos de randen gekapt. Deze winter worden de stronken nog verwijderd en wordt deze zone terug beplant met struiken en bosrandsoorten (o.a. hazelaar, beuk, haagbeuk, iep). In deze bosranden zal ook in de toekomst regelmatig gewerkt worden. Door een kleinschalig hakhoutbeheer ontstaan tijdelijke inhammen in de bosrand waardoor er meer variatie in microklimaat ontstaat en er dus meer geschikt leefgebied komt voor veel soorten ongewervelden.

Opvolgen effect van de ingrepen

Afgelopen jaren werd onderzocht welke wilde bijen, zweefvliegen en dagvlinders van bossen en bosranden nu in de bossen voorkomen. Door dit onderzoek weten we welke soorten er leven en waar ze voorkomen. Zo bleek de iepenpage, een redelijk zeldzame dagvlinder, nog in het Steentjesbos voor te komen. In de lijst van aan te planten boomsoorten werd daarom de iep mee opgenomen. De iepenpage is voor haar voortbestaan namelijk afhankelijk van de aanwezigheid van deze boomsoort. Bij de inventarisatie werden nog bijzondere soorten aangetroffen: keizersmantel, braamparelmoervlinder, grote weerschijnvlinder, gewone eikenpage, sporkehoutzandbij en boswespbij. Door om de zes jaar weer te kijken welke soorten er voorkomen en waar ze leven, volgen we op hoe de soorten reageren op de inrichtingswerken.

We begrijpen dat de aanblik van het Steentjesbos momenteel niet fraai is. We egaliseren de paden van zodra de machines klaar zijn. Door de natte weersomstandigheden zullen ze nog wel even modderig blijven. Ook de volgende weken zal er nog hinder zijn wanneer de stronken gefreesd worden en de nieuwe bosrand aangeplant wordt. We zien er steeds op toe dat de uitvoerders de wegen en paden herstellen van zodra de werken zijn afgerond. Maar we vragen om geduld te hebben. Binnen enkele jaren zal het er heel wat anders uitzien. Natuurherstel heeft nu eenmaal tijd nodig. 
Meer weten over waarom Natuurpunt soms bomen kapt?

Natuur in het hart

‘t Klopt toch niet dat de natuur uit grote delen van ons leven en ons landschap is verdwenen? Om de biodiversiteits-, de klimaat- en de gezondheidscrisis het hoofd te bieden, moeten we de natuur herstellen. Niet alleen in de natuurgebieden maar ook daarbuiten. Natuurpunt gaat voor meer en betere natuur, overal in Vlaanderen. Klopt jouw hart ook voor de natuur? Teken hier het Natuurmanifest!