Natuurherstel in Griesbroek

Antwerpen
Soort
Natuurherstel
Werking
Natuurbeheer

2023 Griesbroek: vallei- en venherstel in het kader van de instandhoudingsdoelstellingen in Vlaanderen

In 2019 vroeg Natuurpunt een Projectsubsidie Natuur aan bij het Agentschap voor Natuur en Bos om voormalige recreatievijvers om te vormen tot broekbos en vennen en een opgehoogd grasland af te graven in functie van ruigteherstel.

In het Griesbroek, en bij uitbreiding de ganse vallei van de Grote Nete, werden in de jaren 1960 en 1970 talloze weekendvijvers gegraven in natte hooilanden en drogere delen van de valleiflank die niet geschikt waren voor gemoderniseerde landbouw.
Deze vijvers zorgen niet enkel voor een verstoord reliëf dat het water bufferend vermogen van de vallei aantast. Ze gaan vaak ook vergezeld van koterij, ongezuiverd sanitair water, allerlei afval, tuinaanplanten, onnatuurlijke barrières (hekwerk, afsluitingen) en invasieve (water)exoten.
Waar koterijen, beschoeiingen, afsluitingen en aanplanten aanwezig waren werden deze eerst verwijderd. Vervolgens werden aanwezige vissen afgevangen. Nadien kon het reliëf van de terreinen aangepakt worden.
In één zone werden de kunstmatige dijken, destijds aangelegd met de grond die bij het graven van de vijvers vrij kwam, weer tot op het oorspronkelijke maaiveld afgegraven. Met de vrijgekomen grond en stronken werd de vijver gedempt. Aanliggend werd een opgehoogd grasland afgegraven tot origineel maaiveld. Deze zone werd geïntegreerd in een bestaand begrazingsblok. Via extensieve seizoensbegrazing wordt hier gestreefd naar voedselrijke ruigte (6430) als leefgebied voor soorten als Spaanse vlag, moerassprinkhaan, ruige, gewone en kleine dwergvleermuis, laatvlieger en rosse vleermuis.


In een tweede zone werden voormalige weekendvijvers op de wat drogere valleiflank omgevormd tot vennen. Eén vijver was geïnfecteerd met waterteunisbloem en deze werd verwijderd vóór de oevers werden geherprofileerd. Doelvegetaties en soorten voor deze zone zijn voedselarme en van nature voedselrijkere waters (3130 en 3150 resp.), natte heide (4030), venwitsnuitlibel, poelkikker en levendbarende hagedis.
Voor de totale projectkost werd een Projectsubsidie Natuur van 90% toegekend. De overige 10% werd gefinancierd door de Europese Commissie via Interreg Prowater https://www.pro-water.eu/griesbroek-be
Robuustere natuurkernen zijn niet enkel van groot belang voor fauna en flora. Ze laten ook een optimaal gestuurde recreatie toe die een grote meerwaarde betekent voor de bezoeker van het Griesbroek dat deel uitmaakt van het Natuurpark Grote Netewoud. Een vogelkijkhut en extra plankenpaden werden mede gefinancieerd door een openstellingsproject van het Agentschap voor Natuur en Bos. 

2021 Broekbosontwikkeling

In 2018 vroeg Natuurpunt een Investeringssubsidie Natuur aan bij het Agentschap voor Natuur en Bos om op de voormalige recreatieve site Centennial City asfalt en koterij te verwijderen en de ophogingen af te graven met als doel spontane broekbosontwikkeling. .

In het Griesbroek, en bij uitbreiding de ganse vallei van de Grote Nete, werden in de jaren 1960 en 1970 talloze recreatiesites aangelegd in de vallei. Centennial City was een ‘Cowboydorp’, gelegen in overstromingsgebied tussen Heiloop en Grote Nete. De permanent bewoonde gebouwen en de ophogingen zorgden voor een ongewenste verstoring van de vallei en verhinderde de realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen voor het gebied.  

In een eerste fase liet Natuurpunt de gebouwen en het asfalt op de parkeerlus verwijderen. In een tweede fase werd nog een deel puin verwijderd en werd de site afgegraven na het verwijderen van opslag en exoten zoals bamboe. De site zal na de spontane ontwikkeling tot broekbos opgaan in de omliggende bossen.

Robuustere natuurkernen zijn niet enkel van groot belang voor fauna en flora. Ze laten ook een optimaal gestuurde recreatie toe die een grote meerwaarde betekent voor de bezoeker van Griesbroek.

Bezoekersinfo

Praktische info en wandelkaartjes vind je hier