Natuurherstel in Rivierenland

Metamorfose van Den Battelaer voor de kamsalamander

In 2020 en 2021 voerde Natuurpunt heel wat inrichtingswerken uit in het natuurgebied Den Battelaer. Dit gebied bestaat uit een lappendeken van nat grasland, natte ruigte, open water en nat bos. De vele poelen, oude meanders en grachten vormden voor de inrichtingswerken reeds het voortplantingsgebied van de kamsalamander, de grootste watersalamander van België.

In het project werden vijf poelen heraangelegd en 1 nieuwe gegraven, allen met zacht glooiende en zon beschenen oevers waardoor ze niet enkel een meerwaarde voor watergebonden fauna vormen, maar ook voor oever- en watervegetatie. De poelen werden zo ingericht dat ze jaarlijks of elke twee jaar droogvallen en dat er geen verbindingen zijn met de waterlopen. Dit voorkomt dat vissen in de poelen kunnen overleven; die eten namelijk de larven van de kamsalamander op.

Maar niet alleen het voortplantingsgebied is belangrijk. Kamsalamanders leven het grootste deel van het jaar namelijk buiten de poelen. Daarom streven we in het gebied naar een mozaïek van grasland met ruigte, struweel en bos, het ideale landhabitat voor deze soort. Daarvoor werd eerst de wilgenopslag verwijderd door het gebied ondiep af te graven. Hierdoor wordt het perceel wat vochtiger en houdt het langer water vast. Dit is gunstig voor de ontwikkeling van een grote zeggenvegetatie en vochtig bos. Op een andere plaats in het gebied werden stronken verwijderd zodat een meer grazige vegetatie kan ontstaan. Om dit -in stand te houden, begrazen we de zone met schapen. Hiervoor werd een schapenraster geplaatst

De juiste hoeveelheid water is zowel voor de poelen en grachten als voor de ruigte en het bos van belang Om de waterstand overal goed te kunnen regelen, werden de grachten geruimd en werd een nieuwe sluis geplaatst. Hierdoor is het mogelijk om in droge periodes voldoende water vast te houden in het gebied en in nattere periodes voldoende afstroom te voorzien. De oude sluizen waren namelijk 100 jaar oud en aan vervanging toe.