Demerbroeken
Toegankelijkheid
Tijdens de winter en periodes met veel neerslag is het gebied soms geheel of gedeeltelijk overstroomd en daardoor niet toegankelijk.
- In voldoende droge periodes vrij toegankelijk op de wandelpaden.
- Honden welkom, aan de leiband.
- De groene en de rode wandeling zijn moeilijk toegankelijk voor kinderwagens. Stevige stapschoenen of laarzen zijn daar een must.
- Het vlakke gedeelte van de blauwe wandeling, onderaan de Voortberg in Testelt, is geschikt voor rolstoelen. Ook de kijkhut aan die kant is ontworpen voor rolstoelgebruikers. Gewone wandelschoenen zijn voldoende hier.
- Let op: de rode wandeling loopt door het begrazingsraster van de gallowayrunderen. Het zijn zachtaardige dieren, maar hou voldoende afstand, zeker met honden. Loop nooit tussen een koe en haar kalf.
Het Huize Ernest Claes vormt de poort tot de Demerbroeken. Je kan er een brochure ophalen die je op de groene wandeling langs verschillende plekken brengt waar Claes over heeft geschreven.
In 2011 brachten singer-songwriter Lennaert Maes en multi-instrumentalist Andries Boone de Soundtrack van de Demerbroeken uit. In 12 nummers bezingen ze de Zichemse natuur en de kleurrijke volksfiguren die Ernest Claes in zijn boeken beschreef. Luister hier naar de ideale voorbereiding voor je wandeling - met onder andere Jan De Wilde en Guy Swinnen.
Beschrijving van het gebied
Het Vierkensbroek tussen Averbode en de Hulpe is onder de hoede van Natuurpunt, terwijl de Kloosterbeemden en het Molenstedebroek ten zuiden van de Hulpe worden beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos.
Op de grens tussen de zandige Kempen en het leemachtige Hageland vormt de Demervallei tussen Aarschot en Diest een van de meest waardevolle valleien in Vlaanderen. Al in de prehistorie werd het oorspronkelijke landschap van moerassen en wilgenstruwelen stilaan ontgonnen tot een lappendeken van hooilanden en turfputten.
Het hoogtepunt van de hooieconomie lag in de tweede helft van de negentiende eeuw, toen de Zichemse beemden een van de grote leveranciers waren voor de ruiterijen in Brussel en andere grote steden. Door de opkomst van de auto viel het paard stilaan weg als economisch belangrijke krachtbron en verdween ook de behoefte aan hooi. In een vergeefse poging om het land rendabel te maken, werden massaal populierenbossen aangeplant. De rest van de vallei groeide weer dicht met wilgenkoepels en elzenbroekbossen.
Van op de kijktoren heb je een prachtig zicht over het gebied. De ijzerzandstenen Voortberg, een overblijfsel van een vroegere zandbank, domineert het landschap. Een deel van het open water is op sommige plaatsen dichtgegroeid tot trilveen. Op de drijvende waterplanten groeit een tweede laag met planten zoals holpijp, wateraardbei en waterdrieblad. Zo krijg je een heel dik tapijt vastgehecht aan de oevers. Omdat die drijvende waterbedden zo verraderlijk en kwetsbaar zijn, kan je ze enkel onder begeleiding van een gids bezoeken. Maar in het bezoekerscentrum is de ervaring van een trilveen nagebootst.
Dieren en planten
De rust en uitgestrektheid van de Demerbroeken werkt als een magneet voor vele dieren. De Demervallei geniet bescherming als Europees Vogel- en Habitatrichtlijngebied. Kleine karekiet, bosrietzanger, rietgors en blauwborst voelen zich er prima in hun vederpak. Poelruit veroverde de ruigtes en in de hooilanden vind je verschillende zegges, dotterbloem, moeraswalstro, echte koekoeksbloem, egelboterbloem, zeegroene muur en grote ratelaar.
Ernest Claes, een natuurliefhebber avant la lettre, beschrijft de Demerbroeken treffend. De Witte dartelt er rond zonder zich veel van tijd of schoolplicht aan te trekken. Stropers zoals Wannes Raps vertellen oude geheimzinnige verhalen.
Floere het fluwijn, een steenmarter, heeft er zijn jachtgebied. Springen, klimmen en zwemmen vormen geen probleem voor dit vlugge, beweeglijke en behendige dier. Met zijn donkerbruine vacht met een witte keelvlek, zijn langgerekte romp, korte poten en lange staart, is het onze grootste marter.
Overdag houdt de steenmarter zich koest, maar ‘s avonds en ‘s nachts gaat hij op pad. Zijn voedsel bestaat uit bessen, regenwormen, vogels en eieren, maar hij maakt vooral jacht op ratten en muizen. Na jaren van sterke achteruitgang doet de steenmarter het weer goed. Hij is ondertussen opnieuw algemeen in de Demerbroeken.
Natuurbeheer
Zowel Natuurpunt als het Agentschap voor Natuur en Bos werken aan het herstel van de soortenrijke hooilanden afgewisseld met uitgestrekte rietruigtes en inheems loofbos.
In dit gebied loopt momenteel een LIFE-project. Lees er meer over.
Verder wandelen
Demerbroeken ligt in het wandelnetwerk De Merode met ruim 500 km wandelplezier. Volgende gebieden liggen ook in datzelfde wandelnetwerk:
De groene, blauwe en rode wandeling in de Demerbroeken maken deel uit van de wandelbox Landschapswandelingen Noord-Hageland, met 10 wandelingen en 180 km wandelplezier. Volgende natuurgebieden hebben ook landschapswandelingen uit deze box:
Horeca
Je kan iets drinken in het bezoekerscentrum. In het centrum van Zichem zijn er cafés en eetgelegenheden.
Agenda
- Gebieden aankopen en beheren is de beste manier om de natuur te beschermen
- Voor elke gift van 40 euro of meer krijg je een fiscaal attest
Help Demerbroeken groeien
Gift via overschrijving
Vragen of een melding? Neem contact met ons op:
Iets te melden?
Zijn er wandelbordjes verdwenen? Heb je iets te melden over een natuurgebied? Bezorg ons je feedback.
