Amerikaanse Grijze junco strijkt neer in Doornzele

Geert Strobbe en Katrien Van Baeveghem uit Doornzele schrokken zich 2 à 3 weken geleden een hoedje toen een bijzondere vogel op de voedertafel in de tuin neerstreek: een Grijze junco, zo dachten ze. Afgelopen zaterdag kon buurman Bart Bisschops, een ervaren vogelkijker, de determinatie bevestigen en is het feest in vogelland. Het is de eerste keer dat deze Noord-Amerikaanse zangvogel in België levend wordt gezien.

Een grijze wat? Voor de meeste mensen is de junco een onbekende vogelsoort. Maar in Noord-Amerika is het een gewone verschijning: hij broedt er in de noordelijke naaldbossen en wordt ‘s winters regelmatig gezien op voedertafels in tuinen en parken, net zoals Vinken bij ons. De vorm en het gedrag van een Grijze junco lijken ook wel wat op die van een Vink. Je kan hem herkennen aan de wat blauwgrijze bovendelen en kop met opvallend witte buik, een lange staart met witte buitenrand en een witroze snavel. De mannetjes zijn doorgaans wat donkerder en meer contrastrijker getekend.

De Grijze junco is een uitgesproken trekvogel, die soms ook als dwaalgast in Europa terecht komt. Groot-Brittannië is de beste vindplaats voor Amerikaanse dwaalgasten en registreerde een 40-tal waarnemingen van de soort. Elders in Europa is het een extreem zeldzame dwaalgast, zo kent Nederland 2 gevallen: één uit 1962 en een recente uit 2015.

In België werd in 2010 een dood exemplaar gevonden op een Noord-Amerikaans schip dat aanmeerde in de Antwerpse haven. Maar die heeft België wellicht nooit levend bereikt en haalt dus de nationale statistieken niet. De vogel die nu in Doornzele zit, is een jong mannetje dat ondertussen al 2 à 3 weken in een woonwijk met aanliggende weilanden rondhangt. Hij komt regelmatig op de voederplank en een voedersilo in de tuintjes, of wordt gezien in bomen en hagen in de buurt. Junco’s zoeken vaak samen met andere vogels op de grond naar voedsel. Het mannetje in Doornzele houdt zich regelmatig op in een groep Vinken.

De leeftijd, het uitzicht van de vogel, het ontbreken van een kweekring en het normale gedrag wijzen erop dat het om een wilde vogel gaat. Afgelopen weekend werd hij zelfs zingend waargenomen. Ook de periode dat deze dwaalgast opduikt past helemaal in het patroon dat we kennen van deze soort in Europa. Op dat vlak is de Grijze junco een buitenbeentje: in tegenstelling tot de meeste andere transatlantische dwaalgasten wordt deze soort in Europa vooral in het voorjaar waargenomen, wellicht omdat de trekdrang bij deze soort dan intensiever is dan in het najaar.

Verschillende omwonenden verwelkomden de vogelaars die massaal op het vogeltje afkwamen, met open armen in hun tuin. Deze waarneming toont nog eens aan dat vogels observeren in je  eigen tuin erg leuk blijft. En dat er grote verrassingen kunnen opduiken.

Het wel en wee van deze Grijze junco is in elk geval op de voet te volgen via www.waarnemingen.be

Tekst: Annelies Jacobs & Gerald Driessens, Natuurpunt Studie
Foto: Johannes Jansen
Video: Jan Vanwynsberghe