Drie vuistregels voor de tuinvogelliefhebber

Nog een dag of tien en we kunnen weer tuinvogels tellen voor Het Grote Vogelweekend. Maar als je tot dan wacht om in actie te schieten, zijn je beste kansen al verkeken. Er zijn enkele gouden regels die je als tuinvogelliefhebber in acht moet nemen. De meeste tellers weten dit al vele jaren maar we willen die weetjes toch nog eens bundelen, zodat je tijdig in actie kan schieten. Nu dus! 

1. Nu hoog tijd om in actie te schieten

Beginnen voederen doen we niet omdat het over twee weken de tuinvogeltelling is, maar omdat we nu al in een winterprik zitten. Het is net bij deze weersomstandigheden dat vogels behoefte hebben aan een betrouwbare voedselvoorraad. Liefst op vaste momenten in de dag en met voldoende variatie (nootjes, zaden, granen, fruit, bessen) dat bij voorkeur op diverse manieren wordt aangeboden (op de voedertafel, in snoeren, in vetbollen, op het gras of zelfs middenin een struik). Het verschil tussen het aantal bezoekende vogels in een tuin waar pas of slechts tijdelijk wordt gevoederd, verschilt aanzienlijk van een tuin waarin het voederen een traditie is. Nu starten is dus zeker de boodschap.

2. Veilige voederplaats

De natuur is eten en gegeten worden en vogels weten dat. Vogels willen zich snel kunnen terugtrekken in een veilige struik, haag of boom voor het geval er een sperwer opduikt, je buren onverwacht hun tuin instappen of er een kat komt aanlopen. Die druk kan je alvast verminderen door je eigen poes tijdens je vaste voedermoment binnen te houden want ook voor hen is dat een regelmaat waaraan ze snel gewoon worden.
Daarnaast kan het samenbrengen van veel vogels het risico inhouden op een snellere verspreiding van ziektes. Houd daarom je voederplaats proper, reinig het regelmatig, bied niet meer voedsel aan dan vogels op één dag consumeren. Zo vermijd je dat zaden besmet geraken, beginnen kiemen of zelfs gaan beschimmelen.

3. Natuur in de tuin

Minder gestructureerde, meer natuurlijke hoekjes in de tuin bieden kansen aan meer biodiversiteit. Ze creëren bovendien een warmtebuffer waarin kleine diertjes kunnen overleven en ook dat is een voedselbron voor vogels. Een stapeltje brandhout, een composthoop, een sneeuwvrij gehouden humuslaag … ze bieden allemaal extra kansen aan meer leven in je tuin.
Meer tips op www.vogelweekend.be.

Afbeelding

Roodborst, koolmees & pimpelmees bezoeken de voedertafel (foto: Willy Ceulemans)

Welke vogels kunnen we verwachten?

Voorspellingen maken is moeilijk of zelfs onmogelijk, vooral gezien de nu vrij sterk wisselende weerbeelden: vandaag westenwind, dan weer uit het noorden; de ene dag droog, de volgende sneeuw, dan weer regen ...
Het weer vlak voor en tijdens de tuinvogeltelling zal bepalen hoe het beeld eruit ziet maar de belangrijkste impact is (zoals hierboven beschreven) jouw inspanning om je tuin als een pop-up vogelrestaurant in te richten: bouw vanaf nu een vaste regelmaat in, zo zullen veel vogels uit je buurt zich veel gemakkelijker kunnen instellen op vaste, dagelijkse bezoekjes in je tuin. Die vaste voedermomenten maken het bovendien veel makkelijker om je telmomenten in te plannen, en met betere resultaten uit te pakken.

Vogels tussen de elzenproppen

In het geval er enkele elzen in of langs je tuin staan, maak je deze winter redelijk wat kans om een groepje sijzen of putters op bezoek te krijgen, die zich tegoed doen aan de elzenproppen. Met nog iets meer geluk zie je daartussen misschien wel een groepje barmsijzen opduiken want deze noordelijke gasten zijn deze winter weer in het land, en dat was alweer wat jaren geleden.

Opvallende bezoeker: de grote bonte specht doet het goed

De laatste decennia is deze spechtensoort behoorlijk toegenomen en dat geldt niet alleen voor België maar ook voor de buurlanden en bij uitbreiding zelfs voor heel West-Europa. De grote bonte specht profiteert van de veroudering van onze bossen en parken, waarin ze niet alleen meer oude bomen maar ook dood hout kunnen vinden. Maar ook in stedelijk gebied en in open landschap zien we deze markante soort opvallend toenemen, je hebt dus geen echt bos nodig om een grote bonte op visite te krijgen. We kunnen stellen dat je zowat overal een grote bonte specht op de voederplaats kan verwachten.
Als tuinvogelliefhebber kan je het wachten op die zwart, wit en rode verschijning verzachten door te anticiperen op zijn aanwezigheid in de buurt: smeer een vetbol met veel zaden of zelfs kleine nootjes in de boomschors van een boom, hang pindasnoeren tegen een boomstam, leg wat hazelnootjes op de voedertafel … Zo voelt de grote bonte specht zich op zijn wenken bediend. Met nog iets meer geluk kan je hier of daar misschien wel een middelste bonte specht verwachten, want ook die heeft Vlaanderen vanuit Wallonië weer helemaal veroverd. Deze kleinere neef heeft een vuurrode kruin en een zachtjes gestreepte, ietwat rozig-oranje buik.

Afbeelding

 Grote bonte specht (foto: Michel Viskens)

Het Grote Vogelweekend: 27 en 28 januari 2024
Vogeltelweek voor Scholen: 22 tot 26 januari 2024

Op zaterdag 24 februari 2024 geeft onze vogelexpert Ruben Saey toelichting over het voederen van vogels op de Belgische Vogeldag in Wilrijk.

Tekst: Gerald Driessens (Natuurpunt Studie) & Ruben Saey (Vogelexpert Natuurpunt)

Afbeelding