Eerste nest van Aziatische hoornaar in Vlaanderen: wat nu?

In Poperinge (West-Vlaanderen) is deze week voor het eerst een nest ontdekt van de Aziatische hoornaar, een uitheemse wespensoort die vooral onze honingbijen bedreigt. Intussen is het nest vernietigd door specialisten, maar heel wat koninginnen bleken al uitgevlogen. Wellicht zal deze Aziatische wespensoort zich nu definitief in ons land vestigen. Voor de mens is er echter geen reden tot paniek.  

Begin oktober werd er in en rond Wevelgem nog intensief gespeurd naar nesten, nadat daar een exemplaar van de invasieve soort werd gespot. Eind oktober werd telkens een enkele wesp aangetroffen in respectievelijk Waregem en Koksijde. Zoektochten leverden toen geen nesten op. Eerder deze week was het wel raak, onder een carport in Poperinge.

Afbeelding

Het nest had een diameter van 30 cm. Doordat het nest zo laat gevonden werd, zijn wellicht al honderden koninginnen uitgevlogen. Die verbergen zich in een goed geïsoleerde schuilplaats: onder schors, in de bodem of in plantenpotten. Na de winter bouwen ze een eigen nest en kolonie uit. De Aziatische hoornaar kwam via een Chinese bonsai-kwekerij  Europa binnen in Frankrijk in 2004 en heeft zich sindsdien verspreid over Spanje, Portugal, Italië, Duitsland, Groot-Brittannië, Nederland en dus ook België.

Slecht nieuws voor de natuur

Voor de natuur is dit erg slecht nieuws, want de uitheemse Aziatische hoornaar heeft zich gespecialiseerd in het vangen van honingbijen, vliegen, sprinkhanen, vlinders en gewone wespen. Tot 60% van de prooien bestaan uit wespen en vliegen. Het aandeel honingbijen stijgt in stedelijke omgeving, waar vaak meer imkers actief zijn, tot 60%. Bij het jagen op honingbijen vliegt de wesp met gestrekte poten heen en weer voor de bijenkast en wacht op terugkerende bijen die uit de lucht worden geplukt. Ze kunnen soms ook bijenkasten binnendringen en richten er dan heel wat schade aan. Aziatische hoornaars zijn in staat om in enkele uren 30% van een bijenkolonie uit te roeien. Door dit specifieke gedrag vormen ze een potentiële bedreiging voor honingbijen, die in onze contreien al erg te lijden hebben onder pesticidengebruik en het verdwijnen van bloeiende planten in ons landschap.

Paniek voor monsterwespen onnodig

Voor de mens is het een wesp zoals de andere: een steek is zelfs minder pijnlijk dan die van een honingbij. Voorlopig is er dan ook nog geen reden voor paniek en is de kans erg klein dat je er zelf een spot. Na paniekberichten in de media, meldden heel wat mensen via www.waarnemingen.be dat ze een Aziatische hoornaar hadden doodgemept. Jammer genoeg ging het telkens om de volstrekt onschadelijke en nuttige Europese hoornaar. Zo zie je het verschil. Toch blijft het uitkijken voor deze soort. Een goede opvolging van de opmars is dan ook belangrijk.

Afbeelding

Wat kunnen we doen?

Om de impact op de inheemse natuur te beperken, is het zinvol om de nesten van deze Aziatische soort te laten vernietigen. Voor deze soort bestaat er ook een Europese bestrijdingsplicht. Hiervoor werkt Natuurpunt samen met ANB, INBO en Honeybee Valley (UGent). Het is verboden om de soort te importeren of in het wild los te laten.

De bestrijding laat je best over aan professionelen. Zelf nesten behandelen of verwijderen kan gevaarlijk zijn. De soort kan zeer agressief uit de hoek komen wanneer het nest bedreigd wordt. En uiteraard moet je eerst helemaal zeker zijn dat je wel met een Aziatische hoornaar te maken hebt. Door het vallen van de bladeren zijn nesten in boomtoppen nu beter zichtbaar. Vooral in Zuid-West-Vlaanderen en in de streek rond Oudenaarde is het uitkijken geblazen. 

Heb je een nest gevonden, contacteer dan Dries Laget van Honeybee Valley via [email protected]. 

Lees meer over de Aziatische hoornaar

Tekst: Jens D'Haeseleer, Natuurpunt Studie
Foto: Dries Laget & Danel Solabarrieta