Europese vogelpuzzel samengelegd

Wat krijg je als 100.000 mensen over heel Europa naar vogels kijken en 30 miljoen waarnemingen per jaar samenbrengen? Het resultaat geeft inzicht in het voorkomen en de verplaatsingen van vogels over heel Europa. Een demonstratie van dit werk wordt vandaag in Brussel in het kader van de Green Week van de Europese Commissie voorgesteld.

Over heel Europa wordt er naar vogels gekeken. Op de meeste plaatsen wordt die informatie in lokale dataportalen opgeslagen. Dat levert soms massale datasets op: in België bevat waarnemingen.be ondertussen al 17 miljoen natuurwaarnemingen (9 miljoen waarnemingen van vogels). Maar wat geeft dit wanneer je al die informatie over heel Europa samenbrengt? Welke grote patronen van verspreiding, verplaatsingen, fenologie (timing) worden dan zichtbaar? Die ambitie koesterde de European Bird Cencus Council (EBCC), een consortium van organisaties over heel Europa die vrijwilligers coördineren die naar vogels kijken. In het EuroBirdPortal (EBP)-project brachten ze al die informatie van 100.000 vrijwilligers samen en puzzelden ze de 30 miljoen waarnemingen per jaar in elkaar tot zeer boeiend, week per week bewegend kaartmateriaal, waarvan een demonstratie viewer (www.eurobirdportal.org) vandaag voorgesteld wordt in Brussel.

Gabriel Gargallo, EBP project coordinator, licht toe:  "The EBP project will allow a better knowledge of the patterns of bird distribution in space and time across Europe and, thus, help to properly address several issues of high concern in relation to bird conservation and management."

Het gaat niet om gestructureerde monitoringdata, maar over het samenbrengen van alle dagdagelijkse toevallige waarnemingen, zonder voorgeschreven zoekprotocol. De enorme hoeveelheid dagelijkse informatie en hun grote geografische dekking bieden grote mogelijkheden voor onderzoek naar variatie en veranderingen in tijd en ruimte: zeg maar de grote patronen op schaal van het hele continent. Aan het project namen 29 partners uit 21 Europese landen deel; voor Vlaanderen stelde Natuurpunt de data uit waarnemingen.be beschikbaar. Samen gaat het om de grootste en meest dynamische citizen science datastroom in Europa. Ze vormen een perfecte aanvulling op de meer gestandardiseerde monitoringprojecten van EBCC, zoals de algemene broedvogeltellingen (Pan-European Common Bird Monitoring Scheme: http://www.ebcc.info/pecbm.html) en de nieuwe Europese broedvogelatlas (EBBA2 : http://www.ebcc.info/new-atlas.html), twee projecten onder de auspiciën van BirdLife.  

Afbeelding

Dankzij de samenwerking met het data visualisatie platform CartoDB (www.cartodb.com), konden data gecombineerd worden tot chronologisch week per week bewegende beelden. De viewer www.eurobirdportal.org bevat nu kaarten voor 15 vogelsoorten voor de Jaren 2010-2013, maar over de komende maanden zal dit aangevuld worden tot 50 soorten en de data tot 2014. In de nabije toekomst wil men gaan naar een real time atlas, elke week opnieuw en naar modellen die verbanden tonen tussen veranderingen in verspreidingspatronen en bv. klimaat of landgebruik.

Tekst: Marc Herremans, Natuurpunt Studie
Foto: Wim Dirckx
Website: www.eurobirdportal.org