Grote paddentrek is begonnen

Donderdagavond was het zover: met miezerregen op heel wat plaatsen en avondtemperaturen rond de 8 °C, waren de trekomstandigheden gunstig. Padden, kikkers en salamanders ontwaken massaal uit hun winterslaap en de grote paddentrek is begonnen.

Amfibieën brengen de winter meestal door aan land, verstopt onder bladeren, een houtmijt of ingegraven in een ondergronds holte. In het voorjaar ontwaken ze en gaan ze op pad naar hun voortplantingspoel. Doel: een partner zoeken en eitjes afzetten. Door het dichte Vlaamse wegennet moeten veel amfibieën tijdens die tocht een weg oversteken. Vaak eindigt zo’n tocht ‘op weg naar nieuw leven’ in een platte dood.

Natuurpunt coördineert jaarlijks in heel Vlaanderen paddenoverzetacties. Langs de trekroutes worden schermen geplaatst die de amfibieën naar ingegraven emmers leiden. Vrijwilligers controleren die ‘paddenvallen’ dagelijks en zetten alle amfibieën veilig over naar de andere kant van de straat. In 2014 werden in 123 Vlaamse steden en gemeenten 264 overzetacties georganiseerd (een record), goed voor 166.547 amfibieën die levend de weg werden overgezet. Het gaat vooral om Gewone pad (73%), Bruine kikker (18%) en Alpenwatersalamander (2%). Maar ook zeldzame soorten als Kamsalamander (241 ex.), Rugstreeppad (20 ex.) en Heikikker (1 ex.) en werden in de emmers aangetroffen.

Afbeelding

Koppeltje Gewone pad op trek. (foto Norbert Huys)

De hoogste aantallen amfibieën werden gered in Antwerpen (44.044), gevolgd door Oost-Vlaanderen (37.596), Limburg (35.513),West-Vlaanderen (26.208) en Vlaams-Brabant (23.186). Topgemeenten waren Beringen (waar in 2014 maar liefst 10.426 levend de weg werden over geholpen), Merksplas (7.613), Aalter (7.377) Meeuwen-Gruitrode (5.789) Bornem (4.655), Gavere (4.597) en Ranst (4.263).Toch noteerden vrijwilligers vorig jaar nog 11.969 verkeersslachtoffers. Dit is slechts het topje van de ijsberg. Op heel wat trekroutes is er immers geen ‘padden rescue team’ actief en het werkelijke aantal verkeersslachtoffers ligt dus vaak aanzienlijk hoger.

Doorgaans bouwt de paddentrek langzaam op met een trage start midden tot eind februari om te pieken in de eerste of tweede week van maart. In 2014 viel een eerste piek op 20 februari maar viel de grote trekgolf tussen 7 en 23 maart, met 10 maart als absolute uitschieter. Hoe de trek dit jaar zal verlopen, zal sterk worden bepaald door weersomstandigheden. Voor vrijdagavond wordt lichte trek voorspeld. Daarna neemt het kwik weer een lichte duik (met minima rond het vriespunt op zaterdag). De nacht van zaterdag op zondag wordt een intense regenzone verwacht en stroomt zachte lucht ons land binnen. Mogelijk wordt ook dat een topnacht. Begin komende week zullen de minima opnieuw rond het vriespunt schommelen en zal de trek vermoedelijk stilvallen om dan later in de maand (bij gunstige weersomstandigheden) weer aan te trekken.

Afbeelding

In 2014 werd de grote paddentrek gekenmerkt door een vroege piek op 20 februari met 10 maart als absolute topdag (bron: Hyla)

Amfibieën zijn vooral schemerdieren. De trek vat aan rond 19:00 en stopt rond middernacht. Natuurpunt roept automobilisten op om aandacht te hebben voor de paddentrek en hun snelheid te minderen tot 30 km/u op de aangegeven plaatsen. Reden: bij lagere snelheden kunnen bestuurders overtrekkende padden gemakkelijker opmerken en ontwijken. Minstens even belangrijk: bij snelheden hoger dan 30 km sneuvelen ook veel amfibieën door het 'aanzuigeffect' van het voorbijrazende verkeer.

Voor de organisatie van de paddenoverzetacties kunnen we rekenen op de ondersteuning van Ricoh en Aquafin. Meer info vind je op www.paddenoverzet.be.

Tekst: Dominique Verbelen, Natuurpunt Studie
Foto’s: Norbert Huys en Luc Verhelst