De Afrikaanse klauwkikker is eenvoudig te herkennen aan het afgeplatte plompe lichaam, de grote zwemvliezen aan de tenen en de ogen die boven op de kop gepositioneerd zijn.
Jeroen Speybroeck/INBO

Invasieve Afrikaanse klauwkikkers duiken op in België

28 sep 2022
Categorieën
Natuurbericht
Exoten

De Afrikaanse klauwkikker komt van nature voor in Afrika, ten zuiden van de Sahara. De soort is gemakkelijk in een aquarium te houden, dankzij haar hoge voortplantingscapaciteit en weerstand tegen de meeste ziekteverwekkers. In België en vele andere landen worden klauwkikkers vaak als huisdier gehouden en als proefdier gebruikt. Als gevolg van ontsnappingen hebben zich in heel wat landen waar de soort normaal gezien niet in het wild voorkomt, toch levensvatbare populaties gevormd die invasief gedrag vertonen. Dat is nu ook in België het geval, meldt het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek.

Klauwkikkers in Mesen

In 2018 werd een populatie klauwkikkers ontdekt in La Chapelle-d’Armentières (Frankrijk), op enkele kilometers van de Belgische grens. Daarom onderzocht het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) in 2020 de naburige Vlaams-Franse grenszone op de aanwezigheid van de soort. Uit de analyses bleek dat de kikkers zich toen niet in de onderzochte regio bevonden. Na nieuwe meldingen uit Wallonië in 2021 en 2022, voerde het INBO in de zomer van 2022 een verkennende inventarisatie uit in die grenszone. Hierbij werden in Mesen zowel adulte klauwkikkers als veel larven en juvenielen aangetroffen. De hoge aantallen jonge dieren duiden op een hoog voortplantingssucces en zijn daarom zorgwekkend. Tot nu toe werden de kikkers in Vlaanderen enkel hier waargenomen. Het is echter zeer waarschijnlijk dat ze zich in de nabije toekomst verder zullen verspreiden of zelfs nu al ruimer verspreid aanwezig zijn.

 

Larve klauwkikker Jeroen Speybroeck

Larve van de Afrikaanse klauwkikker (foto: Jeroen Speybroeck).

Probleemsoort

De Afrikaanse klauwkikker is wereldwijd één van de meest problematische invasieve soorten. Klauwkikkers eten alles wat in hun bek past: van insectenlarven tot kleine vissen en amfibieën zoals de beschermde kamsalamander. De kikkers dragen ook ziektes met zich mee. Zelf hebben ze er weinig last van maar ze vormen wel een probleem voor inheemse amfibieën en vissen. En door hun huidgif -  dat schadelijk kan zijn voor roofdieren - hebben ze weinig vijanden. Ze kunnen zich in zeer vervuilde zoetwaterhabitats handhaven, planten zich snel voort en verspreiden zich zowel via waterlopen als over het land.

Op de unielijst

Daarom werd de soort recent toegevoegd aan de unielijst van invasieve soorten, die preventie en bestrijding oplegt. Dit zou ervoor moeten zorgen dat de soort zich niet verder in Europa kan vestigen. Door de opname op de unielijst wordt verwerving van Afrikaanse klauwkikkers niet langer toegestaan - met een overgangsperiode van twee jaar om de wetenschappelijke gemeenschap de tijd te geven alternatieven voor de soort te zoeken of ontheffingsvergunningen te verkrijgen.

Tekst: Loïc van Doorn, Jeroen Speybroeck, Tim Adriaens, Bram D’hondt, Rein Brys (INBO)

 

 

Gerelateerde nieuwsberichten