Keizerarend voor het eerst in België waargenomen

Op 12 april 2020 vloog een keizerarend over Heule in West-Vlaanderen. Deze soort werd nooit eerder in België opgemerkt. Indien deze waarneming wordt geaccepteerd door de Belgische zeldzaamhedencommissie zou dit de 456^ste soort zijn die in ons land wordt waargenomen.

Zondag 12 april 2020. De lockdown-light zorgt ervoor dat vogelaars in hun kot moeten blijven. Maar ook vanuit eigen tuin kan nog veel worden gezien. Bart Augustijns speurde rond 10u die ochtend de hemel af, hopend op overvliegende roofvogels. De voorbije dagen waren er immers heel wat doortrekkende zwarte wouwen gemeld maar verder dan een lokale sperwer, een verre ooievaar en een bruine kiekendief kwam Bart die voormiddag niet.  

Om 12u52 pikte Bart een grotere roofvogel op die vanuit het zuidwesten kwam aangevlogen. De vogel gleed snel door in noordoostelijke richting maar gelukkig kon hij enkele foto’s nemen. Die werden snel gedeeld in een lokale whatsapp-groep en de vogel werd gedetermineerd als een vier jaar oude keizerarend. Een megaontdekking: deze soort werd immers nog nooit eerder in België waargenomen. Meteen werden een aantal posten ten noordoosten van Heule bemand in de hoop dat de keizerarend ook nog op andere plaatsen zou kunnen worden opgepikt. Dit lukte enkel in Hussevelde, waar Bart De Keersmaecker om 13u45 de arend kon onderscheppen. De vogel vloog verder in oost-noordoostelijke richting maar werd die dag nergens anders meer gezien. Op 16 april 2020 werd (vermoedelijk) dezelfde keizerarend op het Deense eiland Møn gezien. Roofvogelexperts zijn er op dit moment nog niet over uit of het om een Spaanse of een oostelijke keizerarend gaat. Beide soorten zijn immers in dit verenkleed erg moeilijk van elkaar te onderscheiden, al lijkt het erop dat het waarschijnlijk toch wel om een oostelijke keizerarend zal gaan.

Kenmerken

De keizerarend is een zeldzame en plaatselijke broedvogel in Oost- en Zuidoost-Europa in bossen nabij open vlakten. Het is een zeer grote arend met een vleugelspanwijdte tot meer dan twee meter. De keizerarend jaagt in open vlaktes of heuvelachtig cultuurlandschap, steppen of rivierdelta’s en leeft vooral van knaagdieren, jonge watervogels en aas. De totale wereldpopulatie wordt geschat op max. 15.000 exemplaren en wordt door de International Union for the Conservation of Nature (IUCN) op de Rode Lijst opgenomen in de categorie ‘kwetsbaar’.

Andere roofvogels in België dit jaar

2020 is nu al een historisch jaar voor zeldzame roofvogels in België. Op 18 maart 2020 werd in Braine-le-Château een steenarend gefotografeerd (17^de geval voor België), op 17 april 2020 werd een gezenderde havikarend opgemerkt boven Loppem (9^de geval voor België), een slangenarend werd op 18 april 2020 gemeld boven Zolder en op 20 april 2020 vloog er een exemplaar over de trektelpost van de Gentbrugse Meersen. Een dwergarend werd op 26 april 2020 opgepikt boven de trektelpost aan de bezinkingsputten van Tienen. Het is onduidelijk waarom zoveel zeldzame roofvogels dit voorjaar afdwalen naar België. Door een betere bescherming neemt het aantal roofvogels op heel wat plaatsen toe, waardoor ook de kans op een afgedwaald exemplaar in België stijgt. Hoe het ook zij: naar boven kijken vanuit eigen tuin in tijden van quarantaine en lockdown kan lonen.

Afbeelding

Compilatiefoto van de gezenderde havikarend die op 17 april 2020 boven Loppem werd opgepikt (fotocompilatie: Filip De Ruwe).

Tekst: Bart Augustijns en Dominique Verbelen (Natuurpunt Studie)

Foto’s: Bart Augustijns, Filip De Ruwe