Massaal veel overtrekkende roofvogels op komst

Oktober is dé topmaand van de vogeltrek. Natuurpunt organiseert zondag de tweede simultaantelling voor dit najaar: een 50-tal telposten verspreid over Vlaanderen zullen die dag van ’s morgens vroeg bemand worden. Met historische aantallen Buizerds en Kruisbekken op de telpost in Falsterbo (Zweden) zijn de verwachtingen hooggespannen.

De vorige dagen is er al veel trek geweest van Zanglijsters, Koperwieken, Aalscholvers en Vinken. Maar er zijn nog heel veel vogels op komst. Een goede maatstaf hiervoor bieden de tellingen in Falsterbo, het uiterste zuidwestelijke punt van Zweden. Veel vogels verzamelen daar om bij gunstig weer de grote oversteek te maken naar Denemarken. Sinds 1973 worden daar elke dag van het najaar de overtrekkende vogels geteld.

Dit najaar was er enorm spectaculair: zo zijn er onlangs op één dag bijna een half miljoen Vinken overgestoken. Ook Kruisbekken zijn aan een heuse invasie bezig, meer en meer doorspekt met de veel zeldzamere Grote kruisbek. Her en der zijn er in Nederland en Vlaanderen ook al gemeld. Maar deze soort is behoorlijk moeilijk te determineren.

Op roofvogelfront is het ronduit spannend. Toen afgelopen vrijdag 6.128 Buizerds daar de oversteek waagden zorgde dat bij de Vlaamse vogelkijkers al voor enige opwinding. Dit kwam al redelijk in de buurt van het recorddagtotaal van Buizerd voor Falsterbo: 10.128 op 11 oktober 2010. Maar wat er zondag gebeurde is ronduit historisch te noemen: 16.665 Buizerds op één dag, een verpulvering van het oude record. Als we daar de tellingen van enkele Deense telposten bijvoegen, komen we al gauw aan meer dan 30.000 Buizerds die op zoek zijn naar een overwinteringsplekje in het zuiden.

Afbeelding

Zelfs een fantastisch broedseizoen lijkt onvoldoende om de enorme aantallen Buizerds in het noorden te verklaren. Mogelijk verlegden (oostelijkere) populaties hun reguliere trekroute dit jaar. (foto: Wim Dirckx)

Ook Rode wouwen breken alle records met 1.700 exemplaren op amper vier dagen. Komen die ook over Vlaanderen, en wanneer dan wel? We weten dat het mogelijk is, vooral voor het oosten van het land.

Als er oostenwind zou staan, waren we er zeker van dat dit in Vlaanderen ook vuurwerk zou geven, maar nu liggen de weerkaarten moeilijker. In Noord-Duitsland was het de voorbije dagen bewolking en fikse tegenwind troef. Lastige omstandigheden voor roofvogels die houden van rugwind en thermiek. Allicht verloopt hun trek met horten en stoten. Misschien houdt de wind hen ook eerder ten oosten van ons land. Vanaf vrijdag en voor de rest van het weekend zien de weerkaarten er opeens wél veel gunstiger uit. Dan zou toch een deel van die tienduizenden roofvogels tenminste over het oosten van ons land kunnen komen.

Buizerds trekken graag op thermiek. Ze schroeven in groepjes op tot op grote hoogte om dan af te glijden in de trekrichting. De volgende dagen behoren groepen van tientallen Buizerds zeker tot de mogelijkheden. Wie weet wordt zelfs ergens een recordgroep van meer dan 100 gezien.

De vorige simultaantelling op 30 september- tegelijk ook EuroBirdwatch- werden weinig vogels geteld door het natte weer. Met een heuse nazomer op komst liggen de weerkaarten voor zondag gunstiger.

De telresultaten kan je op de voet volgen op www.trektellen.org. Voor Falsterbo is dat http://www.falsterbofagelstation.se.

Tekst: Koen Leysen, Natuurpunt CVN, coördinator trektellingen
Foto: Wim Dirckx, Axel Mortensen