Noord-Amerikaanse zanggors zorgt voor grensdrukte

Op 14 februari 2022 ontdekte Geert Spanoghe een zanggors in Doel. Het is pas de tweede keer dat deze Noord-Amerikaanse soort in België wordt waargenomen. De vogel zat net op de grens met Nederland en liet zich ook op Nederlands grondgebied zien.

Als onderzoeker aan het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) voert Geert tellingen uit in het kader van de Vlaamse Vogelatlas, één van de vele initiatieven waarmee het INBO en Natuurpunt de vinger aan de Vlaamse vogelpols proberen te houden. Dit monitoringsproject is er vooral op gericht om na te gaan hoe het gaat met soorten die hier ‘normaal’ voorkomen. Maar soms wordt tijdens zo’n veldwerk ook wel eens een dwaalgast ontdekt, zoals gisteren in de Belgischedreef in Doel.

Om 13:44 dropte Geert ‘een bommetje’ in vogelkijkend België: ‘zanggors, wassend in een plasje langs betonnen parking’. Een zanggors is een kleine, eerder onopvallend bruingekleurde zangvogel uit de familie van de gorzen. De soort is algemeen in de Verenigde Staten maar het aantal waarnemingen op het Europese vasteland is erg beperkt. In België gaat het pas om de tweede waarneming: de eerste zanggors voor ons land werd op 30 september 2004 gevangen in Sint-Laureins maar werd enkel door een handvol mensen gezien. De zanggors van Doel was dus de eerste die door veel enthousiaste vogelaars in ons land gezien kon worden. Ook Nederlandse vogelkijkers volgden deze ontdekking op de voet: de tuin waarin de gors werd ontdekt, ligt immers vlakbij de Nederlandse grens en de vogel vloog - een beetje zoals verwacht - gisteren in de late namiddag dan ook naar Nederland, tot groot jolijt van tientallen toegestroomde ‘twitchers’ (twitchers zijn mensen die proberen zoveel mogelijk soorten te zien te krijgen, bv. binnen de grenzen van een land). De zanggors was ook deze ochtend nog aanwezig en werd intussen al getwitcht door bijna 200 mensen. Net omdat deze dwaalgast slechts erg zelden op het Europese vasteland wordt waargenomen, zal deze vogel vast heel wat Belgische en Nederlandse vogelaars naar Doel (en het aangrenzende Emmadorp) lokken.

Dwaalgast

Noord-Amerikaanse zangvogels die als dwaalgast in ons land opduiken zijn erg zeldzaam. Naast de zanggors werden eerder ook al twee roodoogvireos, een katvogel, een grijze junco en twee witkeelgorzen vastgesteld. Waarom vogels verdwalen, is niet altijd duidelijk. Vaak gaat het om jonge, onervaren vogels die tijdens hun trek van noord naar zuid (of omgekeerd) ergens een verkeerde ‘afslag’ nemen. Ook aanhoudende winden kunnen vogels uit koers blazen. Soms worden vogels die boven zee vliegen, verrast door slecht weer en zijn ze verplicht om aan boord te gaan van het dichtstbijzijnde schip. Het gebeurt dat vogels als verstekeling aan boord blijven tot wanneer het schip aanmeert in een haven. Mogelijk is dat ook het geval voor de zanggors (de plaats waar de vogel zich bevindt ligt immers maar op een steenworp van het Antwerpse havengebied). En als soorten dan ergens opduiken op een plek waar die normaal niet thuishoren, zorgt dat altijd voor de nodige opwinding bij vogelkijkers, soms met honderden mensen die naar die dwaalgast komen kijken. Natuurpunt  wil alle waarnemers vragen om wagens regulier te parkeren, respect te tonen voor de privacy van de omwonenden en het nodige geduld te hebben. De vogel laat zich soms met tussenpozen van enkele uren niet zien maar duikt dan wel weer op, soms in België, soms in Nederland. Het reilen en zeilen van deze zanggors kan je volgen op www.waarnemingen.be.

Tekst: Dominique Verbelen (Natuurpunt Studie)

Video: Jan Vanwynsberghe