Slechtvalken vliegen uit… of crashen nu en dan

Op de meeste plaatsen zijn de jonge Slechtvalken nu volgroeid. Dat is meteen het moment dat de ouders hen aanporren om de grote sprong te wagen: de eerste vlucht. Meestal toch, want soms loopt het mis.

Een goede maand nadat ze uit het ei gekomen zijn, hebben de jonge Slechtvalken hun pluizig witte donskleed vervangen door een volwaardig verenpak: het juveniele verenkleed. Dat is bruin met op de buik dikke lengtestrepen. Ze zijn daarmee makkelijk te onderscheiden van de ouders: die zijn leigrijs met dunne dwarsbandjes op de wittere onderzijde.

Afbeelding

Moeder (links) en vader (onder) Slechtvalk en drie jongen op de watertoren in Oostende: Na de crash weer herenigd. (Foto: Roland François)

Zo’n verenpak laat vogels toe om te vliegen. Gedragen op de wind. Want rond hoge bouwwerken als kathedralen, schoorstenen of watertorens schuurt de wind altijd wat feller dan in de omgeving. Een zalig gevoel moet het zijn. Als je vleugels volgroeid zijn en de borstspieren voldoende getraind tenminste. Anders durft zo’n jonge Slechtvalk wel eens naar beneden dwarrelen.

Dat gebeurde met twee van de drie jongen van het Slechtvalkenpaar op de watertoren in Oostende. Dag na dag dwarrelde telkens één jong bij de eerste vliegoefeningen van de toren. Na enkele dagen, toen toegang tot de toren werd verkregen, werden ze vanuit het Vogelopvangcentrum terug overgebracht naar de nestplaats. Ondertussen vliegen ze met drieën probleemloos rond de toren.

Zondag waren de Slechtvalken van de Sint-Gummaruskerk in Lier aan de beurt. Zaterdagmorgen lieten de vier jonge en de twee adulte vogels zich nog in alle pracht bewonderen tijdens de Slechtvalkenhappening: drie van de vier juvenielen vlogen van nestkast naar kruis en vice versa. Toen de jongste van de bende zondag de eerste sprong waagde, liep het mis. Alerte toeristen zagen het beestje hulpeloos op de grond zitten en alarmeerden de hulpdiensten. De politie nam contact op met beëdigd veldwachter Hans Peeters en met de lokale vrijwilligers van Natuurpunt en er volgde een screening bij de dierenarts van wacht. Dat bleek allemaal nog mee te vallen. Na het toedienen van wat voedsel, werd de jongste op maandagmorgen terug bij zijn broer en twee zussen geplaatst. na het terugplaatsen sprong de jongeling wederom naar beneden en meteen volgden enkele nog aarzelende vluchtjes rond de kerk. Dinsdag volgde eenzelfde scenario in het centrum van Turnhout waar de politie en Natuurpunt werden gealarmeerd door verraste voorbijgangers.

Gezien er momenteel al een honderdtal Slechtvalkenparen broeden in België, mogen we ons zeker nog verwachten aan gelijkaardige crashes. Het naar beneden dwarrelen verhindert gelukkig dat de vogels te pletter slaan, maar een gedegen controle door dierenartsen met voldoende vogel-ervaring is vereist. Punt is dan dat de jonge Slechtvalk na een zo kort mogelijke revalidatie weer bij de familie kan.

Dit is de enige mogelijkheid om de jongen de opleiding jacht niet te laten mislopen. De jachtles is bijzonder spectaculair. De oudervogels vliegen met dode prooi boven een vliegende jonge vogel en laten de prooi vallen. Het is de bedoeling dat de juveniele valk de vallende prooi onderschept. Zoniet, pikt de oudervogel de prooi weer uit de lucht en volgt een herhaling. Een waar spektakel waaraan toeschouwers en omwonenden zich de volgende weken mogen verwachten. Nadien worden de jongen uit het territorium gezet en moeten ze volledig op eigen benen staan.

Tref je een jonge Slechtvalk aan; aarzel dan niet om de lokale politie of Natuurpunt vrijwilligers te verwittigen. Merk je dat het dier gewond is, neem dan rechtstreeks contact op met een Vogelopvancentrum in de buurt. Raak de vogel zelf niet aan maar laat dit over aan kenners. De klauwen van een Slechtvalk priemen meteen door de huid en worden stevig samengeknepen.

Tekst: Gerald Driessens, Natuurpunt Studie
Foto: Roland François

Lees meer over de Slechtvalk