Afbeelding
Gladde snavelneut
Aäron Fabrice de Kisangani

Speuren op het strand levert 5 nieuwe soorten voor België op

9 dec 2020
Categorieën
Natuurbericht
Biodiversiteit
Insecten en ongewervelden
Inventarisatie & monitoring
LIFE BNIP
Natura 2000
Noordzee
Strand en zee
Vissen


Het heeft een tijdje geduurd om alle soorten op naam te brengen maar recent werden in de Strandvlo - het tijdschrift van de Strandwerkgroep - maar liefst 5 nieuwe soorten voor België vermeld. De aard van de beestjes en hun levenswijze laten vermoeden dat ze zo uit een Halloweenfilm zijn weggelopen.

Met de gladde snavelneut (Yoldia limatula) is onze mariene schelpenfauna een soort rijker. Deze herfst werden drie exemplaren gevonden aan de westkust. Storm Odette had ze halfweg het strand afgezet. Hun lengte - van 4,5 tot 4,8 cm - en de aanwezigheid van het dier of vleesresten wijzen op een nog kleine populatie voor de kust. In het oorspronkelijk leefgebied aan de Oostkust van Noord-Amerika, van Nova Scotia tot Noord-Carolina leeft deze soort in slibrijk zand en slib. De toename aan slib in ons kustwater speelt waarschijnlijk in de kaart van deze nieuwkomer. 

De schelp is langwerpig en afgeplat en gaapt aan beide zijden. Eén zijde is snavelvormig toegespitst. De buitenzijde van de schelp is bedekt met een bruingroen vlies. Het slot heeft aan beide zijden van de ligamentgroeve 20 tot 25 kleine tandjes. De gladde snavelneut is een snelle graver, die woelt in de bodem, op zoek naar voedsel. Daardoor kan een grote populatie een flinke impact hebben op de bodemgemeenschap. Eerder werd ook al een exemplaar gevonden in de Nederlandse Westerschelde. Mogelijk zijn eitjes van deze soort met het ballastwater in schepen meegereisd en zijn ze bij het lozen van het ballastwater in onze mariene ecosystemen terecht gekomen.

Heremietzakje
Sinds kort heeft onze kust er ook een heremietzakje bij: het kleineheremietzakje (Septosaccus cuenoti). Vanaf het voorjaar werd deze nieuwkomer regelmatig op de Belgische stranden aangetroffen op zijn gastheer: de kleine heremietkreeft (Diogenes pugilator). De larve van deze soort - die verwant is aan de zeepokken - vestigt zich op de gastheer en groeit als een wortelende parasiet doorheen het kreeftenweefsel om voedingsstoffen te onttrekken. Uitwendig van de gastheer ontwikkelt zich een bruine zak met eieren die in het water worden losgelaten. Bij krabben is het parasiterende krabbenzakje beter bekend.


Afbeelding
heremietzakje1_kleinst.jpg

In juli werd ook nog een isopode ontdekt, een soort pissebed, los op het strand, samen met wat kleine pietermannen die uit een kruinet waren gegooid. Het ging om de visparasiet Ceratothoa steindachneri. Deze soort leeft normaal in de mondholte van een vis. Eind november bezorgde een kruier ons enkele kleine pietermannen uit zijn kruinet, in de mond van één daarvan zaten twee van die visparasieten. Door de klimaatopwarming is de kleine pieterman bij ons algemener geworden en nu is zijn parasiet, die normaal een zuidelijker verspreiding kent, dus ook voor het eerst in de Noordzee vastgesteld.

Afbeelding
pieterman_met_isopode_in_bek_kleinst.jpg

Naast Ceratothoa steindachneri werden in De Strandvlo ook nog twee andere nieuwe visparasieten gemeld voor België: Anilocra frontalis en Nerocila cf. bivittata.

Ben je ook gebeten door het leven in de Noordzee, dan is deze video zeker iets voor jou.

Tekst: Ingrid Jonckheere, Aäron Fabrice de Kisangani, Hans De Blauwe (Strandwerkgroep)

Foto’s: Aäron Fabrice de Kisangani, Ingrid Jonckheere