Struikspin is Europese spin van het jaar

83 spinnendeskundigen uit 26 Europese landen verkozen de Struikspin tot de 'Miss Europe' onder de spinnen. Nochtans zijn het vooral de mannetjes van deze soort die er bijzondere gewoontes op nahouden.

De Struikspin behoort tot de familie van de Buisspinnen. Die familie telt wereldwijd iets meer dan 500 soorten, maar ons land heeft slechts één vertegenwoordiger - de Struikspin.

Waar en wanneer kan je de Struikspin vinden?
Struikspinnen zijn redelijk algemeen en vertoeven  -zoals de Nederlandse naam doet vermoeden- liefst op struiken. Overdag verbergen deze spinnen zich in een schuilplaats, gemaakt van samengesponnen bladeren of een enkel opgerold blad. Ook de paring en de eiafleg hebben hier plaats. 's Nachts jagen ze actief op kleine insecten. Deze spinnen weven dus geen web. In de winter kan je de Struikspin vaak vinden onder boomschors. De soort wordt af en toe ook binnenshuis aangetroffen. Soms kan je ze dan betrappen tijdens haar nachtelijke rooftochten. De mannetjes worden volwassen in de vroege zomer (mei tot juni). Volwassen exemplaren van beide seksen worden het vaakst gevonden van mei tot augustus.

'Accentspin'
De lichaamslengte van vrouwtjes meet 5 tot 9 mm, terwijl de mannetjes wat kleiner zijn (4–7 mm). Het lichaam is lichtgeel tot bruin gekleurd en het kopborststuk heeft zwarte gekartelde banden aan de zijkanten. Het meest kenmerkend voor deze soort zijn de vier donkere vlekjes in het midden van het achterlijf. Die zijn met wat goede wil te herkennen als tegenoverliggende 'accenten' en hieraan dankt de soort haar wetenschappelijke naam "accentuata". De mannetjes hebben vaak meer uitgesproken tekeningen.

Afbeelding

Mannetje tijdens het trommelen op schuilplaats van vrouwtje (foto: Pierre Oger)

Mannelijke trommelaar

Mannelijke Struikspinnen vertonen een ongewoon paargedrag. Zij trommelen met de pedipalpen ('tasters') en hun eerste potenpaar op de schuilplaats van het vrouwtje en trillen tegelijkertijd met hun achterlijf. Dit alles resulteert in een zacht zoemend geluid, waardoor ze in het Engels ‘buzzing spiders’ worden genoemd. Een spin die nog verwoeder op de trommels slaat is de Trommelwolfspin.

Waarom werd de Struikspin verkozen als spin van het jaar?
Eerst en vooral kan hierdoor een spinnenfamilie aan het publiek worden voorgesteld die nog nooit genomineerd werd. Daarnaast is de spin makkelijk herkenbaar door een breed publiek, aan de hand van de vier karakteristieke zwarte vlekjes op het achterlijf. Dit maakt het makkelijker om een oproep tot waarnemingen te lanceren (zie verder). Ook kan deze soort het hele jaar door vrij makkelijk worden gevonden en dit in verschillende biotopen. Het gebeurt zelfs dat de spin met de kerstboom mee binnen wordt gebracht. Tot slot is het feit dat ze in staat is geluid te produceren, toch wel bijzonder voor een spin…

De ‘Europese Spin van het Jaar‘ wordt in ons land voorgesteld door de Belgische Arachnologische Vereniging ARABEL. De internationale stemming wordt gecoördineerd door het Naturhistorisches Museum Wien, samen met het Arachnologische Gesellschaft (AraGes) en de European Society of Arachnology (ESA).

Afbeelding

Verspreidingskaartje van de Struikspin in Vlaanderen (bron: waarnemingen.be)

Meld zelf waarnemingen van deze soort!
Waarnemingen van deze soort worden het best gemeld via Waarnemingen.be. Dit helpt ons een beter zicht te krijgen op waar en in welke biotopen de Struikspin zoal gevonden wordt. De huidige verspreidingskaart vertoont nog vele leemten. Maak best een foto als je de soort vindt en post die makkelijk op Waarnemingen.be. Enkel meldingen met een foto kunnen immers gecontroleerd worden op juistheid.

Tekst: Koen Van Keer, Belgische Arachnologische Vereniging ARABEL
Foto's: Gilbert Loos en Pierre Oger