Vlaams Veenbos slaat 3,5 keer meer koolstof op dan Amazonewoud

De Vlaamse veengebieden spelen een zeer belangrijke rol in de strijd tegen klimaatverandering, ze zijn zowaar het regenwoud van België. In de Vallei van de Grote Beek, in Beringen, Ham en Leopoldsburg werd dit intensief onderzocht. Uit onderzoek blijkt dat er 162.000 ton koolstof opgeslagen ligt in de veenbodem én in de bossen. Onverwacht, maar driekwart hiervan zit in de veenbodem, het laatste kwart zit in de bomen zelf. Per hectare is hier maar liefst 3,5 keer zo veel koolstof opgeslagen als in het Amazonewoud!

Berekening

Deze cijfers zijn het resultaat van een onderzoek in het kader van het LIFE Multi Peat project, een Europees project met als doel het veengebied van de Vallei van de Grote Beek terug te herstellen. Allereerst werd het veenpakket in kaart gebracht en daarna werd geschat hoeveel volume veen er in het gebied zit. Dit volume werd dan omgerekend naar de hoeveelheid koolstof door te kijken naar de densiteit van de grond (kg/m³) en de fractie koolstof per kg. Dit project en metingen worden uitgevoerd samen met partners in Duitsland (NABU), Nederland (Natuurmonumenten en Eurosite), Ierland (Nationale universiteit van Galway) en Polen (the Naturalists’ Club (KP) and the Polish Society for the Protection of Birds).

Om de hoeveelheid koolstof in de bomen te bepalen werden een aantal plots van 10x10 meter met bomen opgemeten en werd berekend hoeveel volume hout er in die bomen zit. Ook dit werd omgerekend naar de juiste hoeveelheid koolstof. Deze cijfers werden dan geëxtrapoleerd voor heel het gebied. Beide berekeningen blijven dus schattingen, maar deze schatting geeft wel zeer duidelijk de grootorde aan waar het over gaat.
Ter vergelijking dit is evenveel koolstof dat gecompenseerd wordt door 163 windmolens een jaar lang te laten draaien of evenveel koolstof uitgestoten door 114.000 gezinnen per jaar of door een vliegtuig dat 440 keer rond de aarde vliegt.

Afbeelding

Wat is veen?

De Vallei van de Grote Beek is een natuurgebied van 230 hectare dat gelegen is in Limburg, namelijk in de gemeenten Beringen, Ham en Leopoldsburg. In dit natuurgebied vinden we nog veel veengrond. Een speciale grondsoort die ontstaan is na de laatste ijstijd in toenmalige moerassen. Als de planten hier stierven vielen ze in het water en konden daardoor niet verder verteren. Zo bleef de koolstof die in deze planten aanwezig was voor duizenden jaren bewaard in de grond, grond die we nu kennen als veen. In de Vallei van de Grote Beek staat op dit veen ook nog eens een heus moerasbos, ook in deze bomen zit koolstof opgeslagen.

Op dit moment is het veen in de Vallei van de Grote Beek, net zoals het Amazonewoud, in groot gevaar. Het komt stilaan droog te liggen, zo komt er zuurstof aan en begint de vertering van de veenbodem waardoor er CO₂ gevormd wordt. Hierdoor dreigt deze gigantische hoeveelheid CO₂ vrij te komen. Daarom wordt er op dit moment alles aan gedaan om het waterniveau in dit veengebied terug op peil te krijgen, om zo het veen te beschermen.

De Grote Laak, de benedenloop van de Grote Beek, kent eenzelfde veenbodem en problematiek. Vanuit de resultaten en ervaringen met de Grote Beek binnen LIFE Multi Peat, groeide het project Interreg ADMIRE. Hierin gaat Natuurpunt tezamen met 10 partners en steun van Interreg Vlaanderen-Nederland aan de slag om veengebieden in de grensregio te herstellen. Natuurpunt focust zich daarin op natuurherstel in de Laakvalleien, om dit gebied terug als waterbuffer, koolstofopslag en biodiversiteitshotspot op de kaart te zetten.

Tekst: Cyr Mestdagh (Natuurpunt Beheer)

Afbeelding