Vleermuizen hebben eigen verkeersregels

Wanneer vleermuizen in groep vliegen, passen ze een soort van eigen verkeersregels toe. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit van Bristol. Hiervoor maken de dieren gebruik van hun echolocatie. 

De manier waarop zwermen vogels of scholen van vissen de meest ingewikkelde manoeuvres uitvoeren zonder dat de dieren onderling botsen is één van de meest fascinerende verschijnselen uit de natuur. Wetenschappers breken zich al jaren het hoofd over de mechanismen achter dit fenomeen, maar konden die tot nu toe nog niet achterhalen.

Toch lijkt het mysterie wat vleermuizen betreft opgelost. Onderzoekers van de Universiteit van Bristol onderzochten hiervoor de echolocatie van achter elkaar vliegende tandems van Watervleermuizen in het Engelse graafschap Somerset. De Watervleermuis is een soort die ook in Vlaanderen voorkomt, en vaak met meerdere dieren samen boven eenzelfde waterpartij op insecten jaagt. Hierbij kunnen de vleermuizen elkaar tegen hoge snelheid najagen, waarbij ze als wielrenners beurtelings de koppositie nemen en scherpe bochten in tandem nemen - en zo nodig vertragen om ongelukken te vermijden.  

Wetenschappers wisten natuurlijk al veel langer dat vleermuizen voor oriëntatie en bij het jagen op prooien gebruik maken van echolocatie, waarbij ze ultrasone geluiden uitstoten die niet hoorbaar zijn voor de mens. Maar dat ze deze methode ook gebruiken om zich probleemloos te verplaatsen als paar of groep, is nieuw. Het systeem werkt als volgt: zodra een Watervleermuis dicht genoeg bij een soortgenoot komt om de echo van diens sonar te horen, neemt hij in een flits het vliegpatroon van het andere dier over met een achterstand van 4 à 5 vleugelslagen. Dit alles gebeurt binnen de halve seconde, dus bijna even snel als een mens met zijn ogen knippert.

Volgens Luca Giuggiolide, één van de onderzoekers, kan deze ontdekking ook belangrijke gevolgen hebben voor de mens. Systemen voor groepsverplaatsingen gebaseerd op echolocatie zijn namelijk uiterst bruikbaar bij de ontwikkeling van bepaalde technologische snufjes, zoals drones en zelfrijdende auto’s.

Meer informatie over vleermuizen vind je op http://www.natuurpunt.be/vleermuizen
Meer over de studie lees je hier

Tekst: Ewout Lauwers, Natuurpunt