Zeldzame Vale pijlstormvogels voor Belgische kust

Op 5 augustus werd de eerste Vale pijlstormvogel van 2017 gesignaleerd voor de Belgische kust. Op 19 augustus volgde een tweede exemplaar. Augustus en september zijn de beste maanden om deze ernstig bedreigde zeevogel boven de Noordzee te spotten.

De Vale pijlstormvogel is een zeevogel die leeft van kleine vissen, inktvis en plankton. De soort broedt tussen maart en eind juni op de kliffen van de Balearische eilanden in Spanje. Vlak voor de jongen uitvliegen (in juli) trekken heel wat vogels naar de Atlantische kust. In die periode verzeilen ook wel enkele Vale pijlstormvogels in Belgische wateren. De meeste Belgische waarnemingen zijn afkomstig van de trektelposten in De Panne, Oostende, Blankenberge en Zeebrugge. In oktober keren de vogels terug naar de warme wateren van de mediterrane kust.

Vale pijlstormvogels zijn rasechte zeevogels die het grootste deel van hun leven op de open oceaan doorbrengen. Het zijn bovendien uitstekende vliegers. Maar het gaat niet best met de soort. De populaties dalen sterk, vooral omdat het sterftecijfer bij volwassen vogels hoog ligt. Commerciële visvangst lijkt de grootste boosdoener: enerzijds zorgt dit voor een dalend voedselaanbod, anderzijds raakt elk jaar een aantal vogels als bijvangst in visnetten verstrikt. Tijdens het broedseizoen vallen de kolonies ook ten prooi aan roofdieren als katten en ratten. De totale wereldpopulatie wordt geschat op een magere 2000 tot 4500 paar. Populatiemodellen voorspellen dat het aantal vogels over drie generaties (54 jaar) verder zal afnemen met 90%, wat betekent dat de Vale pijlstormvogel over 60 jaar helemaal uitgestorven zou kunnen zijn. Om die reden kreeg de vogel in 2001 de status van ernstig bedreigd op de Rode Lijst van de International Union for the Conservation of Nature (IUCN).

De Vale pijlstormvogel is de meest bedreigde vogelsoort die met enige regelmaat in België kan worden waargenomen. De aantallen variëren sterk van jaar tot jaar, met pieken tot 20 exemplaren, zoals het geval was in 2011. Volgens gegevens van het Belgian Rare Birds Committee (BRBC) werd de Vale pijlstormvogel in 1965 voor de eerste keer gesignaleerd in ons land. Sinds 2007 wordt de soort jaarlijks in ons land gezien.

Tekst: Dominique Verbelen en Britt Renckens, Natuurpunt
Foto: Dirk Ottenburghs