Zien we straks opnieuw rouwmantels in Vlaanderen?

Sinds enkele weken komen er uit Zweden berichten over grote aantallen rouwmantels en de laatste dagen worden er ook in Nederland op verschillende plaatsen gezien. Is straks ook Vlaanderen aan de beurt?

Rouwmantel is een dagvlinder die tot de verbeelding spreekt en de harten van vele vlinderliefhebbers sneller doet slaan. Het is een soort van beboste riviervalleien met een verspreiding over een groot deel van het noordelijk halfrond maar vaak is de soort schaars en zie je ze in kleine aantallen. Er is één generatie per jaar die in de zomer uit de pop komt waarna ze een plaatsje zoeken om te overwinteren. De voortplanting gebeurt na de overwintering in het voorjaar. Mannetjes zijn dan territoriaal langs zonnige beekdalen met veel boswilg of verwante wilgensoorten, de belangrijkste waardplant van de rupsen.

In Vlaanderen waren er lang geleden wellicht populaties in het Zoniënwoud en rond Hallerbos. Waarnemingen elders hadden wellicht betrekking op zwervers of op tijdelijke voortplanting na voorgaande invasies. Tegenwoordig is de soort in Vlaanderen uitgestorven, hoewel er van tijd tot tijd nog wel eens een zeldzame zwerver wordt gezien. In sommige jaren zijn er heuse invasies uit Noord- of Oost-Europa met ook grotere aantallen vlinders. De laatste jaren met dergelijke invasies waren 1995 en 2006.

In Zweden is rouwmantel nog steeds wijd verspreid als standvlinder. Dit jaar zijn er echter tot tien keer meer meldingen dan in een gemiddeld jaar. Niet enkel lokaal heeft de soort zich goed kunnen voortplanten, er zijn ook waarnemingen van langstrekkende rouwmantels uit het oosten. En zelfs van aantallen vlinders die vanuit zee over de Botnische golf Zweden komen binnen vliegen en dus uit Finland of zelfs Rusland komen. De rouwmantels nemen ook geen genoegen met enkel het innemen van Zweden want in de laatste week zijn er ook al een twintigtal meldingen in Nederland. Een enkeling stak zelfs al de Noordzee over en werd gezien aan de kust van Suffolk.

In Vlaanderen is er tot nu toe 1 zekere waarneming, op 27 augustus in Bokrijk. Het bewolkte weer lijkt de toeloop wat te vertragen. Maar de voorspellingen beloven later deze week droog weer met wind uit het noordoosten, dus er kunnen zeker nog meer rouwmantels opduiken. Wie er eentje wil zien houdt dus best de ogen open. De kansen lijken het grootst in het noorden en oosten van Vlaanderen en langs de kust. Trekkende vlinders kunnen zeker aangetrokken worden door bloeiende vlinderstruiken maar ook afgevallen, rottend fruit of een bloedende boom kan een rouwmantel aantrekken. Zie je een rouwmantel, voer dan snel je waarneming in op waarnemingen.be, indien mogelijk met een foto!