Afbeelding
Zorrosprinkhaan
Annelies Jacobs

Zorro rijdt zwart tot in Mortsel

9 sep 2019
Categorieën
Natuurbericht
Insecten en ongewervelden
Provincie Antwerpen



De voorbije week vulde een opmerkelijk geluid de nacht langs de spoorwegbermen in Mortsel. Het gezang deed meteen denken aan een sprinkhaan, maar leek niet op de bekende geluiden van de soorten in België. Na een kleine speurtocht werd de mysterieuze roeper gevonden: een Zorrosprinkhaan! De soort komt van nature niet voor in ons land. Vermoedelijk gaat het om een verstekeling die stiekem meeliftte met de trein vanuit het zuiden van Frankrijk.

De zomer vormt dé periode bij uitstek om aandachtig te zijn voor sprinkhanen en krekels. Zowel overdag als ‘s nachts hoor je de geluiden van verschillende soorten in onze tuinen, wegbermen, graslanden, ruderale terreinen, … Vaak zijn de dieren bijzonder goed gecamoufleerd en vallen ze nauwelijks op. Tot één van de mannetjes luid begint te zingen. Dan zijn ze soms al van op verschillende meters afstand hoorbaar. 

De meeste soorten sprinkhanen en krekels produceren een eigen kenmerkend geluid. Ze zijn dan ook goed auditief te herkennen. Tijdens de nacht van 24 augustus weerklonk een scherp geluid diep vanuit de bramenkoepels langs een spoortalud in Mortsel. Dat het om een sprinkhaan ging, was wel duidelijk. Maar het leek niet op de gekende zang ‘srii-srii’ van bramensprinkhaan, die normaal in dit biotoop in deze regio frequent voorkomt. Wie riep hier dan wel? 

Het werd geen eenvoudige opdracht om in het donker de bron van het geluid te achterhalen. Een groep waarnemers van Sprinkhanenwerkgroep Saltabel slaagde er uiteindelijk in om het dier te zien te krijgen. Ze betrapten een felgroen gekleurde sprinkhaan met een zwart maskertje: een Zorrosprinkhaan! De soort dankt haar naam aan de opvallende zwarte band die over de ogen en de zijkanten van het halsschild loopt. Ze komt van nature voor in Zuidwest-Europa, waar ze zich graag schuilhoudt in warme ruigten met bramen en doornig struweel. 


Afbeelding
Saltabel

Zorrosprinkhanen hebben sterk gereduceerde vleugels en kunnen niet vliegen. De dichtstbijzijnde locatie waar ze voorkomen, is het zuiden van Frankrijk. Occasioneel liften dieren per ongeluk mee met vrachtverkeer, treinen of personenwagens en komen zo elders terecht. Zo werd in 2010 een meegelift exemplaar aangetroffen in een tuin in Almere in Nederland. Met de vondst in Mortsel, is de soort nu ook voor een eerste keer in België vastgesteld. Op plaatsen waar zowel mannetjes als vrouwtjes terecht komen in geschikt leefgebied, en waar voortplanting plaatsvindt, kan het gebeuren dat nieuwe populaties ontstaan buiten het natuurlijke verspreidingsgebied. Voorlopig ziet het er echter naar uit dat Zorro in zijn eentje is gereisd, en wellicht nog even eenzaam blijft roepen.

Tekst: Annelies Jacobs (Natuurpunt Studie)
Foto’s: Annelies Jacobs