Natuur.oriolus 2021-3 EuroBirdPortal: een nieuwe dimensie in de Europese ornithologie

EuroBirdPortal: een nieuwe dimensie in de Europese ornithologie

In Europa is het afgelopen decennium een verscheidenheid aan vogelregistratieportalen ontwikkeld, als afspiegeling van de verscheidenheid aan talen en vogelkijkculturen in de verschillende landen. De waarde van dergelijke citizen-science-gegevens voor fundamentele en toegepaste wetenschappen is nu algemeen erkend. Om een beter globaal inzicht te krijgen in de grootschalige variatie in de verspreiding en talrijkheid van vogels over het continent, en in de seizoensgebonden of interjaarlijkse variaties van deze verspreiding, is het van essentieel belang om alle gegevens van de verschillende portaalsites samen te brengen. Dit is het hoofddoel van EuroBirdPortal, een project dat door de European Bird Census Council wordt georganiseerd via een partnerschap van 81 instellingen uit 29 landen. Samen zijn de EuroBirdPortal-partners in staat om 57 miljoen records per jaar te mobiliseren, verzameld door 120.000 vogelkijkers. Daarmee is het een van de grootste citizen-scienceprojecten ter wereld. In België dragen waarnemingen.be (ongeveer 2 miljoen vogelgegevens per jaar) en trektellen.org (ongeveer 180.000 gegevens per jaar) bij aan EuroBirdPortal. Elke nacht worden deze gegevens gesynchroniseerd met de centrale databank. Geanimeerde kaarten van de verspreiding van de abundantie van 105 soorten (meestal trek)vogels zijn reeds zichtbaar in de 'live viewer', eurobirdportal.org. Hierdoor kan iedereen de bewegingen van vogelpopulaties over het hele continent visualiseren, op een schaal die met de afzonderlijke portaalsites zelf niet mogelijk is. Men kan hierbij het ene jaar met het andere, of een soort met een andere vergelijken. Deze geglobaliseerde databank biedt talrijke perspectieven voor fundamenteel en toegepast onderzoek, met name op het gebied van de aanpassing van de levenscyclus aan een wereld in snelle verandering.