Image
Blauwe kiekendief - Elwin van der Kolk

Blauwe kiekendief

Hen Harrier
Circus cyaneus
Sperwerachtigen (Accipitridae)

De blauwe kiekendief is een middelgrote roofvogel met lange vleugels en staart. Mannetjes hebben een licht, blauwgrijs uiterlijk. Zijn vleugelpunten zijn opvallend zwart. Blauwe kiekendieven zijn in Vlaanderen zeer zeldzame broedvogels. Ze zijn hier voornamelijk als wintergasten. Je herkent duidelijk de witte stuit bij de vrouwtjes en 5 zwarte handpennen bij het mannetje.

Grootte
groot > 30 cm
Gewicht
390 gr
Favoriete maaltijd

kleine zoogdieren (zoals muizen) en vogels.

Status
Vrij algemeen
Woonplaats

De blauwe kiekendief jaagt boven weilanden, akkers en duinen op een typische manier: snel en laag boven de grond en soms kort biddend.

Karakter

Territoriaal, maar paren kunnen dicht bij elkaar broeden

Afkomst
Inheems

Hoe herken je de blauwe kiekendief?

  • Middelgrote roofvogels met lange vleugels en staart 
  • Het mannetje is een blauwgrijze vogel met zwarte vleugelpunten en een dikke zwarte eindband op de ondervleugel
  • Het vrouwtje is een bruine vogel met zwart gebandeerde staart- en slagpennen
  • Opvallende witte stuitvlek boven de staart
  • Gele poten
  • In zweefvlucht: vleugels in ondiepe maar duidelijke V, lange staart valt op

De blauwe kiekendief is een middelgrote roofvogel met lange vleugels en staart. Mannetjes zijn zichtbaar kleiner dan vrouwtjes. Blauwe kiekendieven zijn in Vlaanderen voornamelijk wintergasten.

Blauwe kiekendief - Elwin van der Kolk
blauwe kiekendief mannetje vliegend - Elwin van der Kolk
blauwe kiekendief mannetje vliegend bovenaanzicht- Elwin van der Kolk
blauwe kiekendief vrouwtje1 - Elwin van der Kolk
blauwe kiekendief vrouwtje vliegend - Elwin van der Kolk
blauwe kiekendief vrouwtje vliegend bovenaanzicht - Elwin van der Kolk

Het geluid van de blauwe kiekendief

De blauwe kiekendief maakt kekkerende geluiden in de broedtijd, en fluitende, hoge roepen.
 

Hoe leeft de blauwe kiekendief?

Wat eet de blauwe kiekendief?

De blauwe kiekendief jaagt laag boven de grond - soms kortstondig biddend - in open landschappen. Hij vangt er kleine zoogdieren (bv. muizen) en vogels.
 

 

 

Afbeelding
Blauwe kiekendief - waarnemingen.be - Herman Blockx
waarnemingen.be - Herman Blockx
Afbeelding
Blauwe kiekendief - waarnemingen.be - Marc Van Daele
waarnemingen.be - Marc Van Daele

Hoe plant de blauwe kiekendief zich voort?

Blauwe kiekendieven hebben een opvallende baltsvlucht hoog in de lucht. Ze broeden op de grond en maken hun nest vooral in moerassen, rietlanden en hoge heide. De laatste jaren broeden ze meer en meer in open akkerlandschappen. Het nest bevindt zich dan in graanvelden of kleine bosjes. Het nest en jongen lopen regelmatig gevaar door roofdieren en landbouwmachines. De blauwe kiekendief broedt van begin april tot eind juni. Een legsel kan 3 - 6 eieren bevatten. De jongen vliegen na ongeveer 35 dagen uit en worden nog wekenlang gevoerd.
 

Icon
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • De blauwe kiekendief is minder slank dan de grauwe en de steppekiekendief. De vrouwtjes van deze drie kiekendievensoorten lijken heel hard op elkaar (zo hebben ze alle drie een opvallende witte stuit), maar de blauwe kiekendief heeft 5 zichtbare handpennen, ook wel ‘vingers’ genoemd’, terwijl grauwe en steppekiekendief slechts 4 zichtbare vingers hebben. De mannetjes zijn iets makkelijker te onderscheiden. Bij de blauwe kiekendief heeft de mannelijke vogel een zwarte eindband aan de vleugel, terwijl deze bij grauwe kiekendief over het centrale deel van zijn vleugel loopt. Bij steppekiekendief is de vleugel volledig blauwwit, met uitzondering van de zwarte vleugelpunt uiteraard.
  • Het mannetje is polygaam en kan er meerdere vrouwtjes - en nesten - op na houden. Meestal 2 - 3, maar meer is ook mogelijk.
  • Het geslacht van de jongen kan bepaald worden door hun grootte, maar ook door de kleur van de iris. Bij mannetjes is de kleur lichtgrijs en wordt dit aan het begin van het najaar zelfs geel, bij jonge vrouwtjes blijft dit donkerbruin.

Waar vind je de blauwe kiekendief?

De blauwe kiekendief komt voor in heel Europa. In Vlaanderen is hij een zeer zeldzame broedvogel. Hij is in Vlaanderen een doortrekker en wintergast. De aantallen kunnen sterk variëren naargelang het voedselaanbod en de weersomstandigheden. De blauwe kiekendief jaagt boven weilanden, akkers en duinen op een typische manier: snel en laag boven de grond en soms kort biddend. Vaak is de vierkante, witte stuit het eerste wat je ziet van een jagend vrouwtje. Blauwe kiekendieven overnachten op gezamenlijke slaapplaatsen, maar die zijn schaars geworden in Vlaanderen. Gedurende de wintermaanden is de Prosperpolder en de aangrenzende Nederlandse poldergebieden van het Verdronken Land van Saeftinghe de beste regio om blauwe kiekendieven te zien verzamelen of jagen.

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Kom deze soort veel voor?

De blauwe kiekendief heeft zijn broedgebieden in Fenno-Scandinavië en Noord-Rusland. Tijdens de vogeltrek vliegen ze over een breed front naar West- en Zuid-Europa, deels ook Noord-Afrika. Doortrek in Vlaanderen van eind augustus tot in november. De blauwe kiekendief overwintert hier en trekt tussen maart en mei weer weg.

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

Afbeelding
ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Icon
Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de blauwe kiekendief

Wat kan jij doen?

 

Wat doet Natuurpunt?