Canadese gans

Canadese gans

Greater Canada Goose
Branta canadensis
eenden (Anatidae)

De Canadese gans komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika. Deze ganzen zijn hier uitgezet of ontsnapt en hebben zich inmiddels gevestigd in allerlei waterrijke gebieden waaronder ook in de stedelijke omgeving. Stadsparken, oude riviermeanders, maar ook natuurgebieden zijn een favoriete stek voor deze exoot.

Grootte
75 - 110 cm, spanwijdte 122 - 183 cm
Gewicht
3 - 6 kilo
Levensverwachting

De oudste gekende Canadese gans werd minstens 33 jaar en 3 maanden. 

Favoriete maaltijd

Grassen, zaden en graan

Burgerlijke staat

Canadese ganzen gaan op zoek naar een partner in hun tweede levensjaar. Ze blijven doorgaans samen voor de rest van hun leven.

Status
Algemeen
Woonplaats

Overwegend op het water, maar overdag ook op het land

Karakter

Agressief, vooral naar andere vogels, maar soms ook naar mensen die te dicht bij de jongen of het nest naderen

Verleiding

Ze gaan op zoek naar een soortgenoot die even groot is als zijzelf. In de vakliteratuur staat dit verschijnsel bekend als ‘assortative mating’. Opvallend is dat ze het ook durven aanleggen met andere ganzensoorten, wat tot een serieus aantal kruisingen leidt. 

Afkomst
Invasieve exoot

Hoe herken je de Canadese gans?

  • grote gans met zeer lange hals
  • zwarte hals en kop
  • opvallende witte band over keel en wangen
  • lichte borst (gelijkende brandgans heeft een donkere borst)
  • bruin lichaam
Grote Canadese gans - Waarnemingen.be - Dieder Plu

Het geluid van de Canadese gans

Luid, nasaal en 'honkend'.

Beluister hier

Hoe leeft de Canadese gans

Wat eet de Canadese gans?

In de lente en zomer staan vooral grassen en moerasplanten op het menu. In het najaar en de winter wordt overgeschakeld op zaden, granen, landbouwgewassen. In stedelijk gebied kan je Canadese ganzen jaarrond zien foerageren op de keurig gemaaide gazons in stadsparken.
 

 

grote canadese gans_vlucht Francois Van Bauwel
François Van Bauwel
Canadese gans - Dieder Plu
Dieder Plu

Hoe plant de Canadese gans zich voort?

Canadese ganzen gaan op zoek naar een partner in hun tweede levensjaar. Ze blijven doorgaans samen voor de rest van hun leven. De vrouwtjes leggen vanaf hun derde levensjaar jaarlijks meestal vier tot zeven eieren.
 

Deze soort lijkt op

Beelden

Grote Canadese gans - Waarnemingen.be - L. Van Daele
Waarnemingen.be - L. Van Daele
+7
Grote Canadese gans - Waarnemingen.be - Herman Blockx
Waarnemingen.be - Herman Blockx
+6
Grote Canadese gans - Waarnemingen.be - Dieder Plu
Waarnemingen.be - Dieder Plu
+5
grote canadese gans_vlucht Francois Van Bauwel
François Van Bauwel
+4
Canadese gans - Dieder Plu
Dieder Plu
+3
Icoon - Wist je dat

Wist je dat?

  • De Canadese gans die bij ons het meest gezien wordt heet officieel eigenlijk de 'Grote Canadese gans'. Van deze soort zijn er 7 ondersoorten, waaronder de 'Branta canadensis parvipes', bij ons gekend als de Middelste Canadese gans. Hiernaast bestaat er echter ook een andere zeer gelijkende soort die 'Kleine Canadese gans' (Branta hutchinsii) gedoopt werd, en ook hiervan zijn er heel wat ondersoorten. Een stevige kluwen aan namen dus.
  • Er bestaat dus ook een kleine Canadese gans. De kleine lijkt sterk op de grote. Het verschil is vooral te zien aan de lengte van de hals. Die is bij de kleine variant veel korter, terwijl de grote Canadese gans qua proporties bijna op een zwaan lijkt.
  • In de Bourgoyen-Ossemeersen (Gent) was van 1994 tot 1997 een hybride aanwezig van een Canadese gans en een Zwarte zwaan. Kruisingen tussen soorten die niet tot dezelfde vogelfamilie behoren, zijn in het wild hoogst zeldzaam. De vogel haalde de lokale media onder de welluidende naam van -Canadese zwans.
  • Canadese ganzen worden al geruime tijd in België gehouden. In 1842 schreef de Selys: ‘On l'élève dans quelques parcs où elle vit en liberté sur les étangs à la manière des Cygnes sans rentrer dans les basses-cours. On a peine à la multiplier. Sa chair a mauvais goût’. In Engeland wordt de soort voor het eerst in 1678 in gevangenschap gemeld. Rond 1785 was de Canadese gans reeds vrij ruim verspreid in Engeland.
  • Op 16 januari 2009 steeg een Airbus 320 (met 148 passagiers aan boord) op van de luchthaven van La Guardia (New York) met bestemming Charlotte (North Carolina). Amper 30 tot 45 seconden na take-off botste het vliegtuig met een vlucht Canadese ganzen. Beide motoren raakten in de problemen (één vatte vuur) en de boordcommandant was verplicht om een noodlanding te maken op de dichtgevroren Hudson-rivier in Manhattan. Gelukkig raakte niemand ernstig gewond.

Waar vind je de Canadese gans?

Canadese ganzen krijg je vooral te zien in waterrijke gebieden. In juni en juli groeperen de Canadese ganzen zich op open plassen en weilanden in de buurt van water. In die periode verliezen ze alle slagpennen tegelijk (= simultane arm- en handpenrui), waardoor ze drie tot vier weken niet kunnen vliegen. Hierdoor zijn ze erg kwetsbaar. Door samen te hokken in grote aantallen, hopen ze aan eventuele gevaren te kunnen ontsnappen: vele ganzenogen kunnen potentieel gevaar immers sneller opmerken dan één paar ganzenogen en een grote groep ganzen kan bv. een vos makkelijker verdrijven dan een enkeling. In de ruiperiode kan je dus gemakkelijk grote aantallen samen zien. Vaak keren Canadese ganzen elk jaar naar dezelfde plaats terug om te ruien.

> Bekijk deze soort op waarnemingen.be

Kom de Canadese gans veel voor?

Helaas wel. Hun impact op natuur en landbouw is groot. Ze eten het gras op dat bestemd is voor koeien en vernietigen oogsten van landbouwers. Verder zorgt de grote hoeveelheid ganzenuitwerpselen ervoor dat in kwetsbare natuurgebieden te veel voedingsstoffen in de grond en het water terechtkomen, wat het voortbestaan van die gebieden bedreigt. Daarnaast zijn ze vaak ook zeer agressief naar andere vogelsoorten, waardoor lokale, inheemse broedvogels verdreven worden uit hun broedgebied.

De verwilderde ganzen zijn een probleem geworden voor de natuur én de landbouw. Ingrijpen is helaas noodzakelijk geworden. We moeten ingrijpen omdat het de beste en de enige haalbare optie is. Als we de opmars van invasieve exoten als de Canadese gans laten doorgaan, eindigen we met een lege, kaalgevreten natuur. Nog langer wachten, zou het probleem alleen maar groter maken, met nog meer dierenleed tot gevolg.

We zijn trouwens lang niet de enige die te kampen krijgen met het exotenvraagstuk. Bestrijding van exoten is een vraagstuk op wereldschaal geworden. Meer info over het beleid in Vlaanderen en Europa.

Natuurgebieden

Alle natuurgebieden

Leer soorten herkennen en geef je waarnemingen door

ObsIdentify - Shutterstock
NP

Trek met je telefoon naar buiten en identificeer soorten met de gratis app ObsIdentify: de natuurherkenner in je broekzak. Door je waarnemingen op te slaan, lever je tegelijk een belangrijke bijdrage aan het onderzoek rond soorten. Download de app hier:
 

Download voor iOS    Download voor Android

Icoon - Vrijwilligers - Helpende handen

Help de grote Canadese gans

Wat kan jij doen?

De meeste invasieve exoten zijn in onze streken terecht gekomen omdat ze werden ingevoerd door de mens. Zo werd de Canadese gans als siervogel gehouden, zonder stil te staan bij de potentieel schadelijke gevolgen die deze soort zou kunnen hebben. Het belangrijkste wat je dus zelf kunt doen, is je goed informeren voordat je bepaalde planten of dieren koopt, en ervoor zorgen dat deze nooit in de natuur terechtkomen.

Invasieve soorten melden

Je kunt ook helpen om de verspreiding van invasieve exoten te documenteren. Je kunt waarnemingen van invasieve exoten melden op: waarnemingen.be. Voeg een foto van de invasieve exoot toe aan je melding of beschrijf uitgebreid wat je hebt gezien. Als hulp om de soorten te onderscheiden, kan je soorten automatisch laten herkennen met ObsIdentify.
Terreineigenaars en -beheerders kunnen zich ook inschrijven voor automatische meldingen van waargenomen soorten. Doe dit via de knop 'Alerts'. Op die manier ontvang je een e-mail van zodra een invasieve exoot op je terrein wordt waargenomen. Door snel en adequaat in te grijpen op opkomende soorten, kan heel wat leed worden vermeden en geld en tijd worden uitgespaard.

Wat doet Natuurpunt?