Vallei van de Oude Kale

Provincie Oost-Vlaanderen

Wandelen in Vallei van de Oude Kale

De Vallei van de Oude Kale is één van de best bewaarde natuurgebieden van het Meetjesland. De Oude Kale kronkelt er in een landschappelijk pareltje, met bloemrijke hooilanden, knotwilgenrijen en broekbossen. Alvast goed voor uren wandel- en fietsplezier!

  • De Vallei van de Oude Kale is een wandelparadijs nabij de westelijke Gentse stadsrand.
  • In het gebied tussen Vinderhoute en Merendree liggen twee aangeduide wandellussen die het hele jaar toegankelijk zijn (blauwe en groene). Na hevige regens staan sommige delen daarvan wel soms onder water. Laarzen zijn dan een must!
  • De gele wandellus die het centrale deel van de Vallei van de Oude Kale combineert met enkele natuurgebieden langs het kanaal, is speciaal uitgestippeld op droger terrein.
  • Tussen Merendree en Landegem zijn de bossen deels toegankelijk via informele paadjes. Hier is echter geen route uitgestippeld.
  • In de winterperiode wordt het pad langs de Molenmeers opengesteld. 
  • Met uitzondering van de Molenmeers, zijn honden welkom aan de leiband.

Toegankelijkheid

  • Laarzen of stevige schoenen aanbevolen

  • Honden zijn welkom aan de leiband

Eigenschappen

Zeer groot gebied: > 100 ha
  • wandelpad

Kaart van het gebied

4 routes

Gele wandeling

wandelpad
12.49km
Gemiddeld 190 minuten wandeltijd

Rode wandeling

wandelpad
5.16km
Gemiddeld 80 minuten wandeltijd

Blauwe wandeling

wandelpad
6.27km
Gemiddeld 90 minuten wandeltijd

Merendreewandeling

wandelpad
6.91km
Gemiddeld 100 minuten wandeltijd

Startpunten

Vallei van de Oude Kale, Nevele / Lovendegem

Merendreedorp 24
Merendree
België

Vallei van de Oude Kale, Nevele / Lovendegem

Lobrug Lovaart
Lovendegem
België

fiets


Lovendegem
België

fiets blauw

Molenpad
Vinderhoute
België

vinderhoute brug

Bierstalbrug
Vinderhoute
België

Zien en doen

Wil je de Vallei van de Oude Kale verkennen onder begeleiding van een ervaren wandelgids? Maak dan een afspraak met Toon (0497-02 02 72).

Dieren en planten

De meeste natuurpercelen worden beheerd als hooilanden. Deze zijn te typeren als dotterhooiland, grote vossenstaartgrasland en zilverschoongraslanden. Veel percelen komen uit intensief landbouwgebruik, en zijn nog relatief soortenarm. Maar hier en daar liggen botanische pareltjes. Pinksterbloem, echte koekoeksbloem, scherpe boterbloem en poelruit geven deze percelen een frisse kleur in het voorjaar! De bloemenpracht zorgt voor een rijk insectenleven. Oranjetipjes fladderen er talrijk rond in het voorjaar, dikkopjes en zandoogjes komen er voornamelijk in de zomer voor. In de sloten floreert plaatselijk waterviolier. In de plassen en voormalige zandwinningsputten komen enkele speciale libellensoorten voor, zoals kleine en grote roodoogjuffer, kanaaljuffer en bruine winterjuffer.

De gekraagde roodstaart en de steenuil profiteren van de talrijke knotwilgen. In de winter zitten grote concentraties wintervogels in de vallei van de Oude Kale, vooral dan in de Zuurhoek. Groepen van honderden kuifeenden en smienten zijn hier geen uitzondering, met af en toe een brilduiker, nonnetje of grote zaagbek ertussen.

Over dit gebied

Tussen de dorpskernen van Nevele en Lovendegem, op een boogscheut van Gent, ligt de Vallei van de Oude Kale: een lappendeken van hooilanden en graasweiden, oude knotwilgenrijen, kleine veldbosjes en talrijke sloten. De levensader van het gebied, de Oude Kale, was ooit een van de grootste beken van het Meetjesland en vormde eeuwenlang een verbinding tussen de Poekebeek en de Durme.

Langs het traject van ruim tien kilometer, dat de Oude Kale aflegt tussen Nevele en Vinderhoute, zijn er heel wat bijzondere plekjes te vinden. De Vosselaremeersen tussen de dorpskern van Nevele en de E40 heeft zeer grote potenties voor natuurherstel. Dit deel van de vallei wordt momenteel nog intensief door landbouwers gebruikt. Natuurpunt beheert hier slechts enkele kleine, maar zeer interessante, perceeltjes hooiland langs de vistrap op een oude meander. De Priesteragemeers is een klein meersengebiedje met een afgesneden meander vlakbij de dorpskern van Landegem. Het natuurgebied is eigendom van de stad Deinze en het wordt door Natuurpunt beheerd. Speciaal voor dit natuurgebied werd een educatief pakket uitgewerkt en het gebied is ook toegankelijk onder begeleiding. Het is dus een ideale uitstap voor scholen! 

Tussen Landegem en Merendree is het grootste deel van de vallei verbost. In de jaren 1980 werd bijna de hele vallei opgespoten met zand afkomstig van de verbreding van het kanaal. De Oude Kale werd toen verplaatst naar een betonnen bak aan de rand van de vallei. In 2017 en 2024 werd deze historische vergissing - figuurlijk - rechtgetrokken. Sindsdien kronkelt de Oude Kale opnieuw en verscheen een grote diversiteit aan waterplanten en -dieren in de beek. Avonturiers kunnen die nieuwe waterkronkels bezoeken via een modderig paadje langs de beek.  

De kern van het natuurgebied Vallei van de Oude Kale ligt tussen Merendree en Vinderhoute. Het is een landschappelijk pareltje waar de beek nog steeds vrij kan meanderen in een uitgestrekt groen landschap. Vochtige hooilanden en graasweiden worden er afgeboord door knoertige knotwilgenrijen of in de wind leunende populieren. Op de vochtigste stukken liggen hier en daar ruigere stukjes of kleine veldbosjes. De voorbije decennia slaagde Natuurpunt erin om steeds meer percelen in natuurbeheer te nemen. We zetten hier vooral in op het behoud en het herstel van de prachtige, bloemrijke hooilanden. Verschillende wandel- en fietspaden doorkruisen het hele gebied.

Verder richting Vinderhoute liggen de Molenmeers en de Zuurhoek. Dit zijn twee voormalige zandwinningsputten langs de Oude Kale, eigendom van De Vlaamse Waterweg. Ondanks de sterke menselijke ingrepen in het landschap, kent dit stuk van de vallei de hoogste biodiversiteit. Naast de twee grote plassen met erg zuiver water, liggen hier tal van kleinere poelen, gevarieerde houtkanten, grotere moeraszones en leuke hooilandjes. Grote grazers houden het terrein open, en zorgen ook voor extra structuur in de plantengroei. In 2019 werd aansluitend het ‘Toekomstbos’ aangeplant, wat de diversiteit in deze deelzone nog verder verhoogt. Grootschalige inrichtingswerken in het kader van de Blue Deal zorgen hier voor nog meer natte natuur. Extra bufferen van water is broodnodig in het wijzigende klimaat, zowel tegen droogte als tegen overstromingen. De Molenmeers is enkel in de winter toegankelijk, maar de Zuurhoekwegel is wel het hele jaar toegankelijk. Vanuit een kijkhut is de grote plas aan de grote plas van de Zuurhoek te overschouwen. In de winter zitten hier vaak groepen ganzen en eenden.

Het Nevelsch Vaardeken is een vroegere aftakking van de Oude Kale, die de verbinding vormde tussen Nevele en het kanaal Gent-Oostende. Dit gebied op de grens van Merendree en Hansbeke is zeer nat, met heel wat hooilanden, knotwilgenrijen en een van de elzenbroekbossen. In deze zijtak van de Kalevallei beheert Natuurpunt enkele kleine veldbosjes.

Ook langs het kanaal Gent - Oostende en het Afleidingskanaal van de Leie liggen nog diverse natuurgebieden die deel uitmaken van het natuurgebied Vallei van de Oude Kale.

Wat doet Natuurpunt

Natuurbeheer

Zonder Natuurpunt en haar voorgangers zou er geen sprake geweest zijn van een groene 'Vallei van de Oude Kale'! Dankzij deze verenigingen werden plannen uit de jaren 1980 om de Oude Kale recht te trekken en de oevers te betonneren gelukkig afgeblokt. Om de toekomst van de vallei veilig te stellen tracht Natuurpunt nu de meest waardevolle percelen aan te kopen en in samenwerking met plaatselijke landbouwers te beheren. Momenteel heeft Natuurpunt ongeveer 85 hectare in beheer, een oppervlakte die jaar na jaar gestaag toeneemt. Niet toevallig vertonen net deze percelen de hoogste biodiversiteit.

Het natuurbeheer vraagt heel wat organisatie.  Het maaibeheer gebeurt grotendeels in samenwerking met lokale landbouwers. Het hooi van de natuurpercelen vormt voor de meeste landbouwbedrijven een mooie aanvulling als voeder voor het vee. Na een maaibeurt komen landbouwdieren grazen op ons percelen. 

Vrijwilligers van Natuurpunt De Ratel en Natuurpunt Lievegem staan in voor ontelbare andere beheertaken. We onderhouden maar liefst 700 knotwilgen. Dat onderhoud vraagt zeer veel inspanningen van het beheerteam, maar het is essentieel voor het behoud van een uniek knotwilgenlandschap. We doen hiervoor ook beroep op de houtzoekers die geïnteresseerd zijn in het brandhout en werken daarvoor samen met de regionale landschappen. 

Meehelpen?

Tijdens weekends worden geregeld werkdagen georganiseerd waarop iedereen welkom is. Op weekdagen gaan onze ‘Grijze Knotters’, een 10-tal jong-gepensioneerden, geregeld aan de slag. Als je zelf graag de handen uit de mouwen wilt steken, kan je dit steeds laten weten aan het beheerteam.

Steun Natuurpunt

Doe een gift voor Vallei van de Oude Kale

Liever overschrijven?

BE56 2930 2120 7588
Vermeld 'Vallei van de Oude Kale' bij je overschrijving

  • Giften vanaf €40 zijn fiscaal aftrekbaar
  • Jouw gift gaat rechtstreeks naar je gekozen project

Word lid van Natuurpunt

  • Bescherm de natuur
  • Ontvang de Fiets- en Wandelgids
  • Krijg korting bij onze partners

Ja, ik word lid van Natuurpunt

Afbeelding
Wandelaars aan het water

Verder wandelen in de buurt